Lectio 6

Hilarius in Matth.. Totus hic sermo infidelitatis opprobrium est, et de affectu superioris querimoniae descendit: quia insolens plebs per diversa sermonum genera docta non fuerit. Chrysostomus in Matth.. Unde et interrogatione utitur, monstrans quoniam nihil quod deberet fieri ad salutem eorum, derelictum est, dicens cui autem similem aestimabo generationem istam? Glossa.

Quasi dicat: tantus est ioannes; sed vos nec sibi nec mihi voluistis credere: et ideo cui vos similes aestimabo? per generationem accipit communiter et Iudaeos, et se cum ioanne. Remigius.

Mox autem sibi ipsi respondet, subiungens similis est pueris sedentibus in foro, qui clamantes coaequalibus dicunt: cecinimus vobis, et non saltastis; lamentavimus, et non planxistis. Hilarius in Matth..

In pueris prophetae signantur, qui in simplicitate sensus, ut pueri, praedicaverunt, et in medio synagogae tamquam in publico fori conventu coarguunt, quod cantantibus sibi officio corporis non obsecundaverint, et quod dictis suis non paruerint: ad cantantium enim modum saltantium motus aptatur.

Prophetae enim ad confessionem psallendi deo provocaverunt, ut cantico Moysi tenetur, ut Isaiae, ut David. Hieronymus.

Dicunt ergo cecinimus vobis et non saltastis: idest, provocavimus vos ut ad nostrum canticum bona opera faceretis, et noluistis. Lamentati sumus, et vos ad poenitentiam provocavimus; et nec hoc quidem facere voluistis, spernentes utramque praedicationem, tam exhortationis ad virtutes, quam poenitentiae post peccata. Remigius. Quid est autem quod dicit coaequalibus? numquid infideles Iudaei coaequales erant sanctis prophetis? sed hoc dicit, quoniam de una stirpe orti fuerunt. Hieronymus. Pueri etiam sunt de quibus Isaias loquitur: ecce ego et pueri mei quos dedit mihi dominus.

Isti ergo pueri sedent in foro, ubi multa venalia sunt, et dicunt chrysostomus in Matth.: cecinimus vobis, et non saltastis; hoc est, remissam vitam ostendi, et non persuasi estis; lamentavimus, et non planxistis: hoc est, ioannes duram sustinuit vitam, et non attendistis. Non autem dicit ille illud et ego hoc, sed communiter: quia una intentio utriusque erat; unde sequitur venit enim ioannes neque manducans neque bibens; et dicunt: Daemonium habet. Venit filius hominis, etc.. Augustinus contra faustum.

Vellem autem ut mihi Manichaei dicerent quid manducabat et quid bibebat christus, qui in comparatione ioannis non manducantis neque bibentis, hic se dixit manducantem ac bibentem. Non enim dictum est quod ioannes omnino non biberet; sed quod vinum et siceram non biberet: bibebat ergo aquam. Cibus autem eius non omnino nullus erat, sed locustae, et mel silvestre. Unde ergo dictus est non manducans neque bibens, nisi quia illo victu quo Iudaei utebantur, non utebatur? hoc ergo dominus nisi uteretur, non in eius comparatione manducans bibensque diceretur. Mirum autem si non manducans dicitur qui locustas et mel comedit, et manducans dicitur qui pane et olere contentus est. Chrysostomus. Dicit ergo venit iesus; ac si dicat: per contrariam viam venimus ego et ioannes et idem fecimus: sicut si venatores per duas contrarias vias aliquod animal insequantur, ut in alterum incidat. Universum autem hominum genus ieiunium et duram viam admiratur; et propter hoc dispensatum est a prima aetate ita nutriri ioannem, ut per hoc digna fide essent quae dicerentur ab ipso. Incessit siquidem dominus per hanc viam quando quadraginta diebus ieiunavit; sed tamen et aliter docuit quod sibi esset credendum; multo enim maius erat quod testaretur pro eo ioannes qui per hanc viam incesserat, quam quod ipse per hanc viam incederet. Aliter ioannes nihil plus ostendit praeter vitam et iustitiam; christus autem et a miraculis testimonium habebat. Dimittens ergo ioannem ieiunio fulgere, ipse contrariam incessit viam, ad mensam intrans publicanorum, et manducans et bibens. Hieronymus. Si ergo ieiunium vobis placet, cur ioannes displicuit? si saturitas, cur filius hominis? quorum alterum Daemonium habentem, alterum voracem et ebrium nuncupastis.

Chrysostomus. Qualem igitur iam excusationem accipient? propter hoc subdit et iustificata est sapientia a filiis suis: hoc est, etsi vos persuasi non estis, sed me iam incusare non habetis: quod et de patre ait propheta: ut iustificeris in sermonibus tuis: etsi enim nihil in vobis expleatur a procuratione dei, quae est circa vos; omnia quae sunt ex parte sua, complet, ut inverecundis neque umbram relinquat ingratae dubitationis. Hieronymus. Iustificata est ergo sapientia a filiis suis; idest, dei dispensatio atque doctrina, vel ipse christus, qui est dei virtus et dei sapientia, iuste fecisse, ab apostolis suis filiis comprobatus est. Hilarius in Matth.. Est autem ipsa sapientia non ex effectu, sed ex natura. Plures enim dictum apostolicum, quod ait: christum dei sapientiam et dei virtutem, his modis solent eludere, quod in eo ex virgine creando efficax dei sapientia et virtus extiterit.

Sed ne tale posset intelligi, ipsum se sapientiam nuncupavit, eam in se, non quae sunt eius ostendens. Non enim idem opus virtutis et virtus; et efficiens discernitur ab effectu. Augustinus de quaest.

Evang.. Vel iustificata est sapientia a filiis suis: quia sancti apostoli intellexerunt regnum dei non esse in esca et potu, sed in aequanimitate tolerandi; quos nec copia sublevat, nec deprimit egestas; unde et Paulus dicebat: scio abundare et penuriam pati. Hieronymus.

In quibusdam libris legitur iustificata est sapientia ab operibus suis: sapientia namque non quaerit vocis testimonium, sed operum. Chrysostomus in Matth..

Si autem exempla vilia sunt de pueris, non mireris: ad imbecillitatem enim audientium loquebatur: sicut ezechiel multa dicit exempla Iudaeis convenientia, dei magnitudine indigna.

Hilarius. Mystice autem Iudaeos nec ioannis praedicatio inflexit, quibus et lex gravis visa est, potibus cibisque praescriptis, et difficilis et molesta peccatum in se, quod Daemonium nuncupat, habens: quia per observantiae difficultatem necesse eis esset in lege peccare: rursusque in christo evangelii praedicatio vitae libertate non placuit, per quam difficultates legis et onera laxata sunt, et ad eam publicani peccatoresque crediderunt. Atque ita tot et tantis admonitionum generibus frustra habitis, nec per gratiam iustificantur, et a lege sunt abdicati: et iustificata est sapientia a filiis suis, ab his scilicet qui regnum caelorum fidei iustificatione diripiunt, confitentes iustum sapientiae opus, quod munus suum ad fideles a contumacibus transtulerit.