PG21B

P- # inquantum # perfectio autem bo- # secundum quod res causatae a deo maxime sunt bonae est ordo tot- # secundum hoc enim habent res causatae maxime perfectionem # unde # sicut rector civitatis magis curat de victoria quam / arma bellica / de armis bellicis per quae victoria praeparatur, nam victoria est propinquius ad bonum civile quod ipse intendit. Bonitatis # rerum # est # suam # omnes # et per # a deo # divinam # quod in humano regimine non contingit: rector enim humanae societatis utitur hominibus iam praeexistentibus per naturam, et eorum operationes ordinat ad finem.

Eidem autem effectui non debetur nisi eadem causa, unde quod est a principio causa essendi alicui rei oportet quod sit causa conservans ipsam in esse. Omnium rerum # est # adhuc. Esse quod dependet ab alio, eo remoto, esse non potest / si enim remoto eo remaneret, haberet esse absolutum et non dependens. Omnis autem effectus dependet a causa sua, cum effectus non sit nisi propter causam.

Oportet igitur quod subtracta causa subtrahatur effectus. Quod igitur effectus in esse conservetur est a causa sua. Igitur ex divina providentia est quod res conserventur in esse. Amplius. Manifestum est in rebus ex materia et forma compositis quod cessante forma vel materia res desinunt esse. Forma autem sicut est causa compositi, ita est effectus causae agentis, et similiter materia est effectus creantis, sicut in secundo ostensum est. Oportet igitur quod res omnino et quantum ad formam et materiam esse desinerent si cessaret actio dei causantis a rebus. Est autem actio eius a sapientia procedens. Per providentiam igitur divinae sapientiae omnia conservantur in esse.

In natura # sed est causa # etiam # natura hominis # semper # oportet ergo quod illud quod est per se causa specierum naturalium # speciei conservationem # naturalium # esse rei quantum in se per se loquendo motum non implicat # praeter deum habet causam quia # sicut se habet # amplius. Artifex, qui tendit ad productionem esse omnium artificialium, dependet ab aliquibus principiis naturalibus, sicut patet in domo, cuius esse consistit in quadam figuratione et ordine partium, quae quidem conservatur per hoc quod graviora levioribus subponantur ad ea sustentanda. Et sic patet in omnibus artificialibus quod illorum accidentium / quae sunt / in quibus consistit