PG22B

Ordin- # supra # sub quo omnes aliae causae agentes ordinantur.

Est proprius effectus # quam # est # fit quam # operatione # operatio omnis # ultim- perfectio # in quod # virtu- # vel perfectio # actus ad # omnis # quia vero eiusdem est conservare res in esse cuius est esse rebus tribuere, manifestum est quod sicut deus dat omnibus esse sicut principale agens, aliae vero causae dant esse quasi instrumentaliter inquantum agunt in virtute ipsius, ita deus conservat omnia in esse quasi principale agens, omnes autem aliae causae secundae / esse / in esse conservant quasi causae instrumentales ex virtute divina.

In rebus # operatur # nulla enim res operatur nisi secundum quod habet esse in actu / quia quod simpliciter non est vel quod est in potentia tantum nihil operatur /p si igitur esse rerum ex divina gubernatione conservatur, ut ostensum est, oportet quod omnes actiones rerum ex eadem / virtut- / gubernatione dependeant.

Praeterea.

Quae dat aliquam virtutem # virtutem # omnis entis et # bonitatis et # visio non posset esse # quod mot- # sicut # agend- # et primo # omnis # est a deo # ordinatis # causa secunda agat # et operatores # artificis # amplius. Si aliquid est per se / et propria / causa alicuius / nihil potest esse causa illius / oportet quod per virtutem eius sit causa illius effectus quicquid illud quocumque modo causat, sicut si ignis in rebus elementatis est causa propria caloris, oportet quod quicquid / in corporibus inferioribus / calefacit hoc faciat per virtutem ignis inquantum ipsam aliquo modo participat. Deus autem est / proprie / per se causa essendi / quia ipse est ipsum esse suum et ab eo fluit omne esse participatum a quocumque quod non est suum esse / ut supra ostensum est. Quicquid igitur est causa essendi quocumque modo hoc habet / inquantum / per virtutem divinam. Omne / autem / operans per suam operationem est / aliquo modo / causa essendi vel alii, sicut quando operatio transit in rem exteriorem; vel sibi ipsi / quantum ad esse perfectum / sicut quando / actio / operatio manet in / ipso / operante quasi perfectio ipsius, ut intelligere et sentire / nam quod per actionem alicuius transmutatur acquirit aliquod esse vel accidentale vel substantiale, quod autem / autem / intelligit vel sentit per huiusmodi