In Apocalypsim B. Joannis Apostoli
PROLOGI GILBERTI, IN APOCALYPSIM B. JOANNIS APOSTOLI, EXPLANATIO.
Unde dicit Haymo, quod iste Angelus in persona Christi apparuit Joanni.
Unde dicit: Et audivi vocem magnam, id est, cognovi. Vel, Audivi, vocem magnam, magna
Unde dicit: Et facies ejus, id est, sicut sol, Oritur sol, et occidit, et ad locum suum revertitur,
Dicit ergo : Haec dicit qui tenet septem stellas, id est, septem Praelatos
Continua sic: Commendavi bona quae in te sunt, sed nunc redarguo mala.
Unde dicit: Sin autem, nisi per paenitentiam ad statum primae charitatis redieris, venio Ubi,
Continua ita : Multum commendabilis es in praedictis, sed tamen reprehensibilis in aliis.
Dicit ergo : ita commendabilis est propter praedicta, sed tamen habeo adversus te pauca.
Dicit ergo : Qui vicerit. Haymo : Desideria carnis,et horum tentamenta.
Dicit ergo : Vigila : et hoc potes facere, quia aliqui sunt in Ecclesia tua boni quos potes imitari.
Unde dicit: Haec, scilicet quae sequuntur, dicit, Sanctus, Sancti estote.
Continua sic : Veniet tentatio : sed non timeatis, quia bonum adjutorem habebitis.
Dicit ergo Angelus ad Joannem :
Continua sic : Mandat tibi, etc. Haec scilicet: Scio opera tua, id est, reprobo. Et tunc ly scio
Dicit ergo : Et animal primum simile leoni. i Vicit leo de tribu Juda.
Dicit ergo: Et vidi. Nota : In praecedenti capitulo dixit, v. 1: Post haec vidi:
Dicit ergo: Et vidi, et audivi.
In saecula saeculorum. Quasi diceret : Continuo laudant Deum, et praedicta attribuunt ei.
Unde dicit: Et audivi tamquam vocem, in medio quatuor animalium, dicentem, centium,
Dicit ergo : Bilibris tritici. Ad litteram bilibris bilibris,
Continua : Tanta erit tribulatio Ecclesiae : sed tamen non obliviscetur Deus misereri.
Dicit ergo : Stantes ante thronum.
Unde dicit: Et ascendit fumus incensorum,
Dicit ergo : Et vidi, id est, intellexi, et audivi,
Dicit ergo ita : Et aperuit puteum abyssi, et puteo aperto, ascendit fumus putei,
Unde dicit : Et de fumo putei, de tenebrosa haereticorum doctrina, exierunt locustae in terram,
Dicit ergo : Et habebant loricas, id est, corda sententiis deceptoriis munita, sicut loricas ferreas
Dicit ergo:Et sextus Angelus, id est, sextus ordo Praedicatorum, tuba cecinit,
Dicit ergo: Et numerus equestris exercitus.
Unde dicit: Et numerus equestris exercitus, id est, malorum, vicies millies, vicies Mille
Dicit ergo : Et qui sedebant, id est, daemones malis praesidentes, super eos, habebant loricas,
Dicit ergo : Et abii, scilicet tamquam vere obediens, ad Angelum,
Dicit ergo : Atrium autem, id est, peccatores, a quod est foris templum, atrium
Dicit ergo : Et septimus Angelus, id est, septimus ordo Praedicatorum, tuba cecinit,
Dicit ergo : Et visum est aliud signum, scilicet, a primo, et illi contrarium. Et dicitur aliud :
Dicit ergo : Et audivi vocem magnam in caelo, id est, in Ecclesia triumphante, dicentem, Nunc, Nunc,
Dicit ergo : Vae terrae, id est, firmis et obduratis in peccato, et mari, impii quasi mare fervens.
Continua ita : Persecutus est diobolus Ecclesiam, sed antequam persequeretur, etc.
Dicit ergo : Et iratus est draco, id est, diabolus, in mulierem,
Dicit ergo : Et vidi de mari bestiam,
Unde dicit : Et datum est illi, id est, a Deo permissum, facere bellum eum sanctis, et vincere eos,
Dicit ergo : Si quis habet aurem cordis, audiat, Si quis habet aurem audiat,
Dicit ergo : Et vidi aliam bestiam.
Dicit ergo : Et vidi, id est, intellexi spiritualiter, aliam bestiam, bestia,
Unde dicit : Qui, scilicet virgines, empti sunt, de terra,
Dicit ergo : Timete Dominum, scilicet, timore filiali. Psal. XVIII, 10 : Timor Domini sanctas.
Dicit ergo : Et alius Angelus, id est alius ordo Praedicatorum. Et dicitur alius, Angelus,
Dicit ergo : Et audivi vocem, aure interiori, de caelo, dicentem mihi, Scribe,
Dicit ergo : Et alius Angelus, id est, Christus qui est alius a Sanctis, exivit, de altari,
Dicit ergo : Et vidi, intellectu scilicet spirituali, tamquam mare vitreum, mare.
Dicit ergo : " Et primus Angelus, " id est, primus ordo Praedicatorum, scilicet, Apostolorum, " tuba cecinit, " id est, praedicavit, consolando corda fidelium. Nota, quod quilibet Angelus dicitur tuba canere : numquam tamen in Veteri Testamento dictus est cantus, sed clangor. Et hoc, quia Vetus Testamen tum fuit lex timoris, Novum amoris. Et dicitur cantus tubae praedicatio Apostolorum, quia fuit dulcis Christianis, sed terribilis Judaeis. Et propterhoc, " facta est grando, " id est, persecutio, " et ignis, " id est, interior ardens aemulatio. Vel, " Grando " terroris, et " ignis " invidiae, et indignationis. Vel, " Grando " exte- rioris persecutionis, " et ignis " amoris in cordibus fidelium : " mista sanguine, " quia propter hoc effundunt sanguinem fidelium : unde lapidaverunt Stephanum . " Et missum est in terram, " id est, contra Judaeos incultos et terrenos a diabolo suggerente. Et dicit : " Missum est, " impersonaliter : quia per hoc Judaei privati sunt omni principatu, sacerdotio, et regno. " Et tertia pars terrae, " id est, Judaeorum terrenorum, " combusta est, " scilicet, primo igne peccati, postea comburentur igne infernali. Prima pars Judaeorum fuit eorum qui ante praedicationem Apostolorum crediderunt. Secunda, eorum qui post praedicationem conversi sunt. Tertia, eorum qui nec ante nec post crediderunt.
" Et tertia pars arborum concremata est, " idest, malorum Judaeorum, qui per superbiam Christum recipere noluerunt: " et omne faenum viride combustum est, " id est, Judaei qui luxuriae vacabant. Nola, quod tria genera Judaeorum tangit. Per tertiam partem terrae signat avaros, per arbores superbos et elatos propter doctrinam legis, per foenum luxuriosos. Et quia temporalibus et doctrina legis contingit et bene et male uti, sed non luxuria, ideo dicitur quod " omne faenum viride combustum est. "
" Et secundus Angelus tuba cecinit : et tamquam mons magnus igne ardens missus est in mare, et facta est tertia pars maris sanguis.
Et mortua est tertia pars creaturae eorum quae habebant animas in mari, et tertia pars navium interiit. "
Hic est secunda tuba in qua, secundum Bedam, signatur diabolus expulsus de Ecclesia.
Et dicuntur duo. Primo, quod diabo- lus ad praedicationem Apostolorum ex pulsus ab electis amplius coepit dominari in reprobis. Secundo dicit, quod ex hoc secuta est in eis plaga spiritualis, ibi, " Et facta est tertia pars. "