Et hoc est quod sequitur :

" Et ocidit eos. " Conteritur enim cum delinquente delicium. " Putatis " ne " quia et ipsi debitores fuerint ? " Peccatum enim debitorem facit poenae. Matth. VI, 12 : Dimitte nobis debita nostra.

" Praeter omnes homines " magnos, et forte majores ipsis peccatores, " habitantes in Jerusalem, " quae multos continet peccatores. Unde, Matth. XXIII, 37 : Jerusalem, Jerusalem, quae occidis prophetas, et lapidas eos qui ad te missi sunt." Non, etc. "

Responsio supponens quidem hos fuisse peccatores, sed non solos.

" Dico vobis, " qui non mentior, " sed si paenitentiam non egeritis, " horum exemplo correcti, hoc est, paenitentiam " egeritis, " in paena tenenda pro peccatis, " omnes simililer, " hoc est, ex simili causa, " peribitis. " Ad Hebr. II, 2 et 3 : Si omnis praevaricatio et inobedientia accepit justam mercedis retributionem, quomodo nos effugiemus, si tantam neglexerimus salutem. II Petr, II, 4 : Si Deus Angelis peccantibus non pepercit, sed rudenlibus inferni detractos in larlarum tradidit cruciandos, in judicium reservari. Item, ibidem,v. 5 : Si originali mundo non pepercit, sed octavum Noe justitiae praeconem custodivit,diluvium mundo impiorum inducens. Item, ibidem,v.6 : Et civitates Sodomorum et Gomorrhaeorum in cinerem redigens, euersione damnavit, exemplum eorum qui impie acturi sunt, ponens. Item, ibidem, v. 9 : Novit igitur pios de tentatione eripere, iniquos vero in diem judicii reservare cruciandos. Dies autem judicii iniquorum est, quando datur sententia de eis. Job, XXI, 30 : In diem perditionis servatur matus.

Sic igitur per duo exempla probatur, quod et illi quibonis suis mala miscent, et illi qui fastu cordis simpliciter mali sunt, alutudinem mundi quaerentes, judicio Dei Condemnantur : ut exemplo suo omnes ostendat condemnandos. Angelus enim propter fastum superbiae, homo propter elationem cupiditatis scientiae, mundus propter luxum concupiscentiae, Pentapolis propler incendium infandi vitii contra naturam, sacrificantes Galilaei propter errorem oppressi in Siloe, propter fastum paenas etiam temporales sustinuerunt. Et semper innocentes liberati sunt : ut ostendat quod nullus peccator evadet paenas, sed innocentes et recti a Deo liberabuntur. Job, IV, 7, et seq. : Recordare, obsecro te, quis umquam innocens periit ? aut quando recti deleti sunt ? Quin potius vidi eos qui operantur iniquitatem, et seminant dolores, et metunt eos, flante Deo periisse,et spirilu irae ejus esse consumptos. Proverb. XI, 8 : Justus de angustia liberatus est, et tradetur impius pro eo. Finaliter Deus numquam condemnat justos : neque salvat, sed condemnat peccatores.

" Dicebat autem et hanc similitudinem : Arborem fici habebat quidam plantatam in vinea sua. "

In hac parte determinat longanimitatem judicis, per patientiam eos, qui se praeparare debent, exspectantis.

Est autem hujusmodi longanimitas duplex : et secundum haec duo, inducun- tur hic duae historiae : in quantum prima per similitudiuem ostenditur longanimitas circa subditos, per inlercessionem sanctorum ministrorum Praelatorum Ecclesiae impetrata : in secunda autem per sanationem mulieris incurvatae ostenditur longanimitas, quae in judice causalur ex bonitale propria.

Haec autem prior historia dividitur in quatuor paragraphos : in quorum primo diligentiam dicit plantationis in loco convenienti: in secundo autem infructuositatem arboris : in tertio, cum allegatione causae secundum causam demeritoriam, sentenliam succisionis : in quarto, ab agricolis patientiam impetratam de succisione, longanimitatem exspectationis.

Praemittit autem modum inductionis hujus historiae, dicens : " Dicebat autem et hanc similitudinem, " volens cautos et sollicitos esse de praeparando se ante judicis sentenliam. Ad Roman. XII, 11 : Solliciludine non pigri, spiritu ferventes, Domino servientes. Hoc autem adstruit per similitudinem : quia intellectus hominis imaginationi conjunctus, connaturales habet exemplares et similitudinarias instructiones. Psal. lxxvii, 2 : Aperiam in parabolis os meum, loquar propositiones ab initio. Osee, XII, 10 : In manu prophetarum assimilatus sum. Matth. XIII, 33 : Aperiam in parabolis os meum, eructabo abscondila a constitutione mundi. Et, ibidem, v.11, reddit rationem dicti : quia quamvis Apostolis et viris perfectis datum sit nosse mysterium regni Dei sine similitudinibus, famem caeteris de turba non est datum aliquid intelligere de hoc, nisi in parabolicis similitudinibus. Dicit igitur :

" Arborem fici. "

Genus dicit arboris inter plantas, quae inter plantas utilior, in fructu multiplicior est quam herba, vel olus, vel frutex, vcl fungus. Haec enim sunt genera plan- tarum. Est enim arbor statura procerior, stipitis robore fortior, ramositate latior, viriditate foliorum umbrosior, flore pulchrior, fructu suavior, et utilior plantis aliis. Daniel, IV, 7 et seq. : Arbor in medio terrae, et altiludo ejus nimia, et magna arbor et fortis, et proceritas ejus contingens caelum, adspeclus illius erat iisque ad terminos unioersae terrae, folia ejus pulcherrima, et fructus ejus nimius, et esca unioersorum erat in ea. Et ideo homo inter caeteras creaturas dignior, huic arbori comparatur, qui in m?dio terrae est sicut dominus positus. Psal. VIII, 7 et 8 : Consuluisti eum super opera manuum tuarum. Omnia subjecisti sub pedibus ejus, etc. Statura procera est attingens caelum : quia imagine supercoelesti Dei simililudinis insignitus. Stipite fortis : quia in robore naturalium est creatus. Ramositate latus : quia sensuum et imaginationis et rationis considerationes per totam extendit Iriplicem mundi machinam, eoeleslium, terreslrium, et infernorum.Foliis viridantibus umbrosus: quia umbra sapientiae cunctis praestare potest refrigerium. Flore pulcherrimus : quia naturaliter insunt ei per creationem principia quaedam virlutum et honestatis, quasi quaedam promissiones futurorum profectuum. Fructu suavior et utilior : quia meritis omnium honorum operum, omnibus utilis ad exemplum et refectionem virlutum. Et ideo Vir sanctus in Psalmo I,3, arbori tali comparaur.

Haec arbor est arbor " Fici " secundum species, quae prae caeteris dulcior invenitur, quando est ulilis. Fatua autem, qu?n lo est inutilis. Sicut enim ficus caeteris est utilior arboribus, quando est fructifera, ita prae multis est inutilis, quando est infructuosa et infaluata : quia lignum est nodosum, curvum, et frangibile : et ideo non ad aedificia, sed ad ignem aptum, sicut et vitis. Jerem. XXIV, 3 : Ficus, ficus bonas, bonas valde : et malas, malas valde, quaae cornelii non possunt, eo quod sint

malae. Quia homo justus dulcissimus in fructu virtutis, bonus est in verbo, et bonus valde est in opere. Homo autem injustus, et praecipue clericus vel religiosus si malus sit, malus est in ore, et malus valde in opere : ita quod nullum reficit, sed omnibus generat abominationem.

Ficus etiam cum bona est, dulcedine sua purgat vulnera, de profundo educens virus et putredinem. Cum autem fatua est, et dulcedine destituta, in apostematibus quibus supponitur, generat exasperationem et contractionem. Ita gratia viri sancti in verborum et operum lenitate sanat, et lenit, et mundat peccatorum apostemata : et perversitas fatui exasperat, et contrahit, et dolorem induducit, et non emundat. Isa. XXXVIII, 21 : Jussit Isaias ut tollerent massam de ficis, et cataplusmarent super vulnus. Ficus etiam propria dulcedine delectata, eam nullius spe promotionis in saeculari bus dignitatibus deserit. Et hujus secundum naturam causa est, quia tantum decoquit humorem in dulcedinem, et tantum desiderat dulcissimi fructus multiplicationem, quod parum de nutrimento ponit in altitudinem. Et quando ponit succum sibi ministratum in altitudinem, tunc slatim efficitur fatua, et supergreditur caeteras arbores in altiludinc. Propter quod etiam latine celsa vocatur. Et sic facit vir sanctus : delectatur in dulcedine spiritus, et multitudine spiritus, et multitudine consolationis divinae. Non curat altitudinem saeculi. Et si curare per ambitionem incipit, infuatatur. Et exaltatur aliquando super alios in dignitate aliqua, quae ad nihil utilis est, nisi quod statura pusilli, hoc est humiles et simplices, profectu meriti, scandunt super eam ad videndum Dominum. Luc. XIX, 3 et 4 : Quaerebat Zachaeus videre Jesum, quis esset : et non poterat prae turba, quia statura pusillus erat. Et ascendil in arborem sycomorum, etc. Quia unde infatuatus et elevatus est praelatus impius, inde proficit justus, simplex, et pius.

Bona autem ficus dulcedinem non deserit propter altiludinem saeculi, Judicum, IX, 11, dixit ficus : Non possum deserere dulcedinem meam fructusque suavissimos, et ire ut inter caelera ligna promovear.

Habet etiam ficus florem et fructum,qui etiam major est caeleris fructibus suis et pretiosior, quamvis non sit adeo dulcis. Et sic vir sanctus statim a principio florem aetatis et mundi in fructum spiritus convertit: qui quamvis non sit adeo dulcis, sicut procedente tempore cum profecerit, fructum producit: tamen propter innocentiam in conspectu Dei gratus est et pretiosus. Mich. VII, 1 : Praecoquas ficus desideravit anima mea.

Habet eliam ficus, quod suis grossis indicium est aestatis, caloris, et luminis. Et ita vir sanctus, et praecipue praelatus, clericus, et religiosus, suo exemplo jam quasi gemmatus conceptae dulcedinis exprimens et ostendens exspectationem, irae tenrpeslalis divinae ponit finem, et gratiorem et clementoprem auram significat futurae in cordibus serenitatis et tranquillitatis. Cantic. II, 11 et seq. : Jam hiens transiil, imber abiit et recessit... Flores apparuerunl in terra nostra, ficus protulit grossos suos.

Habet item ficus proprium, quod cum emergunt ficus ex ficulnea, linitae omni die oleo olivae ad porum anteriorem, ci-.1ius maturescunt, et esibiles fiunt, et saporem olei aliquantulum praetendunt. Et hoc compelit viro justo, praelato, clerico, et religioso, qui quantumlibet dulcem habeat spiritum : tamen si omni die ungatur et liniatur consideratione misericordiae et bonitatis divinae, citius maturescit ad perfectum, et odorem accipit divinae bonitatis et misericordiae apud proximum. Et ideo dicitur, Cantic. i, 1 et 2 : Meliora sunt ubera tua vino, fragrantia unguentis optimis. Quia ubera .conceptae talis dulcedinis nihil habent mordax et asperum, sed dulce fragrans Dei misericordiam et bonitatem. Sic dicitur, III Reg. IV, 25, quod quilibet de populo sedebat subter ficum suam, et de bonis terrae tractabant. Quia in umbra talis praelati quilibet subditus quiescit, tractans de bonis quae fiunt per eum.

Habet etiam ficus ex spissitudine et latitudine foliorum, et humili dilatatione ramorum, umbram valde dulcem et desiderabilem, si non est infatuata. Si autem fatua est et celsa, habet umbram siccam et nocentem ex vapore foliorum. Et sic vir sanctus, praelatus, clericus, religiosus, in umbra proiectionis subditorum est dulcis et desideratus. Et fatuus est arefaciens eliam id quod viride videtur, et opprimens per tyrannidem. Unde, Matth. XXI, 19, maledixit ficulneae, ad quam venit causa fructus, cum non haberet nisi folia. Cantic. II,3 : Sub umbra illius quem desideraveram sedi : et fructus ejus dulcis gutturi meo.

Habet etiam ficus quod non potest inseri in aliud lignum, quia nihil est in ea nisi dulce : et ideo alteri arbori, quae est clicujus amaritudinis, inseri non potest. Et sic vir sanctus, praelatus, clericus, vel religiosus radicem suam dulcedinis divinae deferendo, numquam amaritudini saecularium rerum sociatur, vel inserilur. Math. VIII, 16 : Numquid colligunt de spinis uvas, aut de tribulis ficus ?

Habet etiam ficus, quod decorticata arescit, et fructum non facit. Ita vir sanctus, praelatus, clericus, vel religiosus bono exemplo spoliatus, intus dulcis esse non potest in spiritu. Joel, I, 7 : Ficum meam decorticavit, nudans spoliavit eam et projecit, albi facti sunt rami ejus.

Habet etiam ficus gratiam amabilitatis in quiete fructus ejus, propler quam frequentatur ab hominibus. Et hoc est in viro sancto, praelato, clerico, et religioso, qui dulcis est quod amatur et visitatur a Deo, et sanctis Angelis. Joan. I, 48 : Cum esses sub ficu, vidi te. Auguslinus : " Quamvis urrumque sit necessarium, " tamen a vobis magis appetat amari " quam timeri, semper fugitans se pro " vobis redditurum esse rationem. "

Sic ergo " arborem fici. "

Ficus comniuniter secunilum Grammaticum est feminini generis, et quartae declinationis. Tamen ab hac conimunilate Grammaticorum se excepit quidam Caecilianus, antiquus Grammaticus, qui dixit quod ficus esset masculini generis, et secundae declinationis. Sed de Grammaticorum rationibus alibi dictum est. Hic autem anliquam auctor sequitur Grammaticam, et dicit: " Arborem fici, " et non arborem ficus.

" Habebat quidam "

Singularis diligentiae in cultura, qui nihil pertinens culturae suae ruribus suis denegavit. Cantic. VII, 11 : Egrediamur in agrum, commoremur in villis. Sic Isaac, Genes. XXIV, 63, egressus cum fuerat ad meditandum in agro, ut videret si aliquid culturae deesset. Sic, Genes. III, 8, Dominus deambulavit in paradiso ad auram post meridiem, culturam paradisi considerans. Sic, Genes. II, 15, posuit Dominus Adam in paradisum, ut operaretur et custodiret illum.

" Plantatam, "

Non silvestrem, sed per plantationem factam hortensem. Sicut plantantur fideles in Ecclesia, clerici in conventibus et praebendis Ecclesiarum, et religiosi in rel gionibus. Exod. XV, 17: Introduces eos, et plantabis in monte haereditatis tuae, hoc est, in altitudine dignitatis et vitae, firmissimo habitaculo tuo, quod operatus es, Domine: qua contra diaboli impugnationem Ecclesiae firmamentum Dominus aedificavit. Sic posuit Jemias, Jerem. I, 10, ut aedificaret et plantaret. I ad Corinth. III, 6 : Ego plantavi, Apollo tigavit, sed Deus incrementum dedit.

" In vinea sua. "

Vinea enim in loco pingui esse solet, et in loco ubi altitudine montis contra Boream protegitur, et in loco ad meridiem ubi tota die soli est exposita. Et sic omnis bona Ecclesia est plantata in loco pingui per devotionem: in devexo monts contra Buream, per eminentem vitae sanclitutem : contra flatum diaboli obumbrantem lucem veritatis, et infr gidantem scintillam charitatis. Quia sicut dicitur, Jerem, I, 14 : Ab Aquilone pandetur malum super omnes habitatores terrae. Eccli. XLIII, 22 : Frigidus ventus Aquilo flavit, et gelavit crystallus ab aqua. De hoc monte dicitur, Jerem. XXXI, 23: Benedicat tibi Dominus, pulchritudo justitiae, mons sanctus. Isa. v, 1: Vinea facta est dilecto meo in cornu filio olei. Eumdem enim locum plantationis Vult habere ficus et vinea : quia sicut vitis proptcr multum humorem indiget cailore fortiter digerente, ita ficulnea propter spissitudinem et grossitiem humoris, indiget fervore solis eodem quo vinea. Spiritualiter haec ficus plantatur in vinea, quando dulcedo spiritus in caelestibus plantatur gaudiis. Eccli. XXIV, 27 : Spiritus meus super mel dulcis. Ecce ficus. Jerem. II, 21: Ego plantavi te vineam electam, omne semen verum. Ecce gaudia caelestia. Sic igitur diligentia notatur culturae.

Et venit quaerens fructum in illa, et non invenit.

Dixit autem ad cultorem vineae : Ecce anni tres sunt ex quo venio, quae-. rens fructum in ficulnea hac, et non invenio. "

Tangitur hic infructuositas ficulneae.

Et dicit tria : spem fructus inanem, diligentiam inquirentis, et frustrationem laboris.

De primo dicit: " Venit, " visitando saepe per verbum admonilionis, per benelicia visitalionis, per flagella eruditionis.

De primo dicit, Psal. CVI, 20: Misit verbum duum, et sanavil eos, hoc est, sanandos praedixit. Isa. IX, 8: Verbum misit Dominus in Jacob, et cecidit in Israel. Quia ad fructum faciendum venire noluerunt Matth. XXIII, 37 : Jerusalem, Jerusalem, quae occidis Prophetas, et lapidas eos qui ad te missi sunt.

De beneficiorum visitatione dicitur, Isa. v, 2, quod sepivit eam, circumfodit, et maceriam circuradedit. et turrim aedificavit in medio ejus. Sepivit enim custodia Angelorum, circunifodit timore comminatiouis, maceriam circumdedit multitudine mandatorum, turrim erexit altitudine ministeriorum et praesidiorum, et multa alia adhibuit benelicia.

De eruditione per flagella, Isa. XXVI, 16 : In tribulatione murmuris doctrina tua eis.

Sic ergo venit, " quaerens fructum " virlutis " in illa " speratum. Isa. V, 2: Exspectavit ut faceret uvas, et fecit labruscas. Malth. XXI, 19: Nihil invenit in ea, scilicel ficulnea, nisi folia Iunium, hoc est, verborum latitudinem. Jerem. XII, 2 : Prope es tu ori eorum, et longe a renibus eorum. Isa. XXIX, 13 : Appropinquat populus iste ore suo, et labiis suis glorificat me: cor autem ejus longe est a me.

" Et non invenit. " Judas in epistola sua, v. 12 : Arbores autumnales, infructuosae, bis mortuae. Mortuae autem sunt in se. et iu proximo fructum impediunt per mortis exemplum.

" Dixit autem ad cultorem vineae. "

Ecce comminatio sententiae : quia dixit per inspirationem " ad cultorem vineae, " Christum, vel praelatum vineae, Christi Vicarium : sicut fuerunt Apostoli et Apostolici viri. I ad Corinth. iii, 9 : Dei agricultura estis. Vineae autem cultor, non solum vinum colit, sed in caelestibus gaudiis colit virtutis et spirilus dulcedinem in Ecclesiis et in hominibus.

Ante sententiam autem comminatam, dicit sententiae justae rationem :

" Ecce anni tres sunt. "

Hi anni tres sunt legis naturalis tempus, et legis Moysi tempus, et tempus gratiae legis in praedicatione Christi. Vel, tempus cultus circumcisionis in Patribus: tempus datae legis in transitu de aegyplo: et tempus Prophetiae in terra promissionis. In quibus nullum fructum fecerunt. Vel, moraliter: anni tres sunt, juventutis, virilis aetatis, et seneclutis. Isa. xx, 3: Trium annorum signum et portentum erit super aegyplum et super aelhiopiam. Isa. XXXVII, 30 et 31 : Comede hoc anno quae sponte nascuntur, et in anno secundo pomis vescere: in anno autem lertio seminale, et metite, et plantate vineas, et comedite fructum earum. Et mittet id quod salvatum fuerit de domo Juda, et quod reliquum est, radicem deorsum, et faciei fructum sursum. Naturale enim est in plantis arborum, quod in prima plantatione convalescunt in radice : et postea in ramis disposite disponunt se: tertio ad fructum parvum vel magnum.

Et hoc est quod dicit:

" Ecce anni tres sunt ex quo venio, quaerens fructum in ficulnea hac. "

Laborem et expensas ad cultum adbibens, quaerebat pretium laboris fructum. Jacob. v, 7 : Ecce agricola exspectat pretiosum fructum lerrae, patienter ferens, donec accipiat temporaneum et serotinum.

" In ficulnea hac, " quae infatuata et infecunda non generat dulcedinem sed pruriginem in omnibus quibus apponitur. Genes. III, 7 : Consuerunt folia ficus, et fecerunt sibi perizomata. Quod enim pruriginem excitat, perizoma facit proiectionis: quia dum homo infecundus intus prurit prurigine libidinis peccatorum, exlra quaerit excusationes et velationes in peccatis : sicut dixit Adam, Genes. III, 10 : Timui eo quod mulus essem, et abscondi me.

" Et non invenio. "

Ecce tota allegatio comminationis sententiae : quia adhibuit cultum, non subtraxit laborem, et non respondet ficulnea per fructus ulilitatem. Jerem. XXII, 30: Scribe virum istum sterilem, virum qui in diebus suis non prosperabitur. Jerem. XVII, 6: Erit quasi myricae in deserto, et non videbit cum venerit bonum: sed habitabit in siccitate in deserto, in terra salsuginis et inhabitabili. Non enim tales dant furtum utilem. Et si figura fructus aliquando in bonis quibusdam exterioribus appareat, non habet maturitatem charitatis,sed abominal iles sunt et acerbi. Sapient IV,5 : Fructus illorum inutiles, et acerbi ad manducandum. Ni isi forte .faciant fructum aptum porcis, hoc est, in concupiscentia carnali conversantibus: quia talibus competunt opera eorum. Luc. xv, 16: Cupiebat impiare venlrem suum de siliquis quas porci manducabant. Ecce causa comminatae sententiae.