DUBIUM.

1. Sed contra hoc objicitur, quod sicut dicit Philosophus in sexto primae philosophiae, " Sunt tantum tres, scilicet " naturalis, mathematicus, et divinus : " cum igitur ipse ponat plures, videtur ponere superfluos.

2. Si dicatur, quod Dionysius intendit dividere philosophiam non tantum in partes essentiales, quae sunt de rebus quas natura proponit nobis, quae sunt tantum scientiae rerum, sed quantum ad omnia de quibus est philosophicum negotium, quocumque modo, secundum hoc iterum erit diminutus : quia sit debuisset facere mentionem de rationali philosophia, de qua nihil dicit.

3. Praeterea, Moralis philosophia dividitur in tres partes, .scilicet in civilem, oeconomicam, et monasticam vel moralem : sed ipse tantum facit mentionem. de civili : ergo videtur diminutus.

4. Praeterea, In Theologia non servatur neque modus naturalis philosophiae, neque mathematicae : quia non proceditur per principia illarum scientiarum : ergo cum Dionysius hic intendat dicere, " quae sunt de consideratione Theologi, " videtur quod ista divisio non sit ad propositum, etsi in se vera esset.

Sed dicendum, quod si velimus sustinere expositionem Commentatoris, quod ipse intendit ponere divisionem philosophiae, quia ea quae considerantur in philosophia, accipit Theologus sicut imagi-

nes divinorum : philosophia autem est de ente, sicut ipse dicit in epistola ad Polycarpum : ens autem vel est ab opere nostro, et sic de istis est civilis : vel est a natura, et hoc vel est in materia secundum esse et rationem, et de istis est physica : vel in materia secundum esse et non secundum rationem, et de istis est mathematica : vel separatum secundum esse et rationem, et de iis est metaphysica.

Ad primum ergo dicendum, quod non tantum in operibus naturae sunt imagines divinorum, sed etiam in operibus nostris, et maxime in operibus virtutum : et ideo cum omnibus his utatur Theologus ut imaginibus divinorum, non posuit tantum illos tres modos.

Ad secundum dicendum, quod logica potius est modus philosophiae et instrumentum quam pars, ut dicit Commentator, et ut dicit Aristoteles in II Metaphysicae, et ideo non numeratur hic inter partes philosophiae. Vel potest dici, quod per emundativam tangitur rationalis philosophia, secundum quam anima denudatur a sensibilibus, secundum quod docet resolvere causata in causas, et ex signis venire in quidditates rerum.

Ad tertium dicendum, quod moralem vel monasticam tangit in hoc quod dicit mundative : quia per virtutes mundatur anima. Unde etiam ponunt virtutes heroicas et virtutes animi purgati : sed oeconomicum . comprehenditur sub civili : quia eadem ratione regitur regnum, vel civitas, vel domus : regimini enim patris in domo assimilatur regimen regis : regimen autem fratrum aristocratiae., quae est regimen divitum, ut dicit Philosophus.

Ad quartum dicendum, quod quamvis non servetur modus naturalis philosophiae in Theologia, tamen proponuntur in ipsa naturalia : et propter hoc philosophica Consideratio convenit sibi, scilicet quia Theologia, etsi utatur rebus naturalibus, non tamen utitur eis in quantum naturalia sunt, quia non considerat modos ipso- rum, sed tantum in quantum est in ipsis vestigium, nec iterum per modum naturalis philosophiae procedit : et multo minus etiam assumit mathematica, etsi aliquando utatur figuris regularibus, quas solas considerat mathematicus, non enim considerat mensuras et figuras irregulares, sicut sunt figurae animalium, de quibus non possunt fieri demonstrationes, nec modum mathematicae servat in demonstrando divina: etiam non accipit per modum philosophiae primae ut manifesta ex motibus caeli, sed secundum quod de ipsis sunt articuli fidei : virtutes etiam non considerat per modum civilis scientiae, quia considerat illas secundum quod sunt infusae, et secundum quod habent efficaciam merendi, quae non considerat civilis. Nec etiam videtur divisio quam ponit Commentator, competere sacrae Scripturae, sed potius philosophiae.

Et ideo aliter dicendum, quod ea quae traduntur in sacra Scriptura, aut sunt ad emundationem vitae, aut ad instructionem fidei. Ad emundationem vitae sunt vel ipsi actus virtutum, vel sacramenta : actus etiam virtutum sunt duobus modis, quidam de quibus sunt praecepta legis, secundum quod aliquis ordinatur ad alterum, et hoc est quod dicit legaliter : quidam autem sunt secundum quod aliquis voluntarie assumens praecepta, praeparat se in seipso ad beatitudinem, et quantum ad hoc dicitur civiliter : quia sicut dicit Philosophus," Civitas est dis " positio ad felicitatem. " Sacramenta autem omnia novae legis purgant a peccato, quantum ad ipsum opus operatum, et hoc tangit cum dicit, mundative : et quia est quoddam sacramentum, in quo est omnis munditia, scilicet Eucharistia, quae habet rem in se existentem, scilicet Dominum Jesum Christum, et non solum in verbis, gratia hujus adjungit, et incontaminate. Quae autem proponuntur ad instructionem fidei, quaedam proponuntur sub symbolis. quorum quaedam accipiuntur a rebus infimis sicut a lapide

et hujusmodi, et quantum ad hoc dicit humane, quia a rebus nobis manifestis : quaedam a rebus nobilioribus quae habent quasdam proprietates spiritualium, cum ipsa sint corporalia, sicut lux, ut dicitur in secundo capite Caelestis hierarchicae, et quantum ad hoc dicit medie. Alia proponuntur aperte, et hoc vel de spiritibus creatis, et quantum ad hoc dicit supermundane, quia sunt supra modum mundanarum rerum : vel de ipso spiritu creatore, et quantum ad hoc dicit perfective, quia in ipso perficitur noster intellectus sicut in ultimo fine.