ARTICULUS I.

Quid sit missio, et cui conveniat mittere, et cui mitti et dari, utrum scilicet Patri ?

De primo objicitur:

1. Dicit enim Gregorius, quod eo mittitur Filius, quo generatur. Ergo a simili eo mittitur Spiritus sanctus, quo procedit a Patre et Filio: et sic missio notionem dicit, et non essentiam. 2. Adhuc, Augustinus in libro XIV de Trinitate: " Mitti, est cognosci quod ab alio sit . " Sed non cognoscitur quod ab alio sit, nisi per notionem sive relationem ad originem pertinentem. Ergo missio et mitti talem dicunt relationem: verbum igitur est notionale.

In contrarium est, quod missio connotat effectum in creatura. Omne autem connotans effectum, essentiale est: quia omnis effectus creatus communis est tribus personis: ergo videtur, quod missio essentiale nomen sit.

Ulterius quaeritur, Cui conveniat mittere ?

Et videtur per verba Augustini posita in distinctione XV primi libri Sententiarum, quod Spiritui sancto.

1. Ibi enim sic dicitur, quod Spiritus sanctus et Deus est, et donum sive datum: et ideo dat et datur. Dat quidem in quantum Deus: datur in quantum donum. Ex quo objicit Magister, quod dari Spiritum sanctum a Patre et Filio, est ipsum temporaliter procedere ab utroque vel mitti. Si ergo datur a se, et procedit et mittitur a se. Et paulo post: " Cum donatio Spiritus sancti sit operatio Dei, et communis et indivisa sit trium personarum, sequitur quod donatur Spiritus sanctus non tantum a Patre et Filio, sed etiam a seipso. " Et ex hoc arguit iterum, Si autem seipsum dat, tunc a seipso procedit et mittitur. Et consentit in hoc, subdens quod utique verum est: nam processio temporalis Spiritus sancti vel missio, ipsius est donatio: et ipsa donatio est Dei operatio: procedit ergo Spiritus sanctus temporaliter a se, et mittitur a se,

2. In eadem etiam distinctione multis verbis Augustini et Ambrosii ostendit, quod mittere convenit Spiritui sancto respectu Filii: inducens hoc quod dicitur,

Isaiae, lxi, 1: Spiritus Domini super me, propter quod unxerit Dominus me: ad annuntiandum mansuetis misit me. Ibidem etiam dicit ex verbis Augustini, quod " Pater solus nusquam legitur missus, sed Filius et Spiritus sanctus. " Et ex verbis illis accipitur, quod cuicumque convenit dare, illi convenit et mittere: et cuicumque convenit dari, illi convenit et mitti, sive respectu sui, sive respectu alterius.

In contrarium hujus est quod prius inductum est de Gregorio et Augustino. Si enim eo mittitur Filius, quo generatur: sed a se non generatur: ergo a se non mittitur. Et eadem ratione non mittitur a Spiritu sancto Filius: quia non generatur ab ipso. Et si mitti est cognosci quod ab alio sit, non potest mitti Filius nisi a Patre, et non a se, nec a Spiritu sancto: nec Spiritus sanctus potest mitti a se, sed a Patre et Filio: quia non potest cognosci quod Filius sit a Spiritu sancto, neque a seipso: nec cognosci potest quod Spiritus sanctus sit a seipso, sed a Patre et Filio.

Ulterius quaeritur, Utrum Patri convenit mitti et dari ?

Et videtur, quod sic.

Attributum enim Patris potentia est, quae operatione Trinitatis saepe fit un sanctis. Cum ergo per attributum Filii Filius dicatur mitti in mentem, et per attributum Spiritus sancti operatum in mentibus Spiritus sanctus mitti dicatur, consequens est ut per attributum Patris a tota Trinitate operatum in mentibus sanctorum, etiam Pater missus dicatur.

In contrarium hujus est,

1. Quod dicit Augustinus in libro II de Trinitate, quod " solus Pater nusquam legitur missus , " Et sicut dicit Dionysius, " non est nobis audendum aliquid dicere, et maxime de personis divinis, praeter ea quae in sacris eloquiis nobis sunt manifestata. "

2. Adhuc, Quidam objiciunt per rationes humanas, quod in missione auctoritas importatur mittentis ad missum. Nullius autem personae auctoritas est aliqua ad seipsam vel ad aliam personam de qua ipsa est. Ergo nulla persona mittit se, nec mittitur a se, nec mittit eam de qua est.

3. Adhuc dicunt, quod dare non est mittere: quia dare non ponit distinctionem ad dantem: potest enim aliquis seipsum dare. Et ideo concedunt, quod Spiritus sanctus dat se,, et datur a se: sed nolunt concedere, quod mittit se, vel mittitur a se.

Sed contra hoc est quod in eadem distinctione ex verbis Augustini dicitur, quod " donum sive datum refertur ad dantem, et saepe repetitur, quod eo mittitur quo datur: " et tunc videtur, quod nihil sit quod dicunt.

Solutio. Procul dubio si verba Augustini attendantur, tunc procedere temporaliter, et mitti, et dari, sic idem sunt, quod in eodem sunt et circa idem, sed secundum diversas rationes. Cum enim dicitur, Pater mittit, vel Filius mittit, vel Spiritus sanctus mittit, verbum, mittit, dicit actum egredientem a persona sicut a substantia: et cum actus ille fit operatio (ut dicit Augustinus) circa creaturam, et talis operatio semper sit communis tribus, oportet quod illa operatio ad personas referatur gratia essentiae quae communis est.

Similiter cum operatum a Trinitate, appropriabile sit uni personae, et omnis operatio secundum rationem appropriati debeat fieri, et secundum relationem ad proprium, oportet quod in operato illo sit ratio et signum alicujus unius personae.

Adhuc etiam, cum In omni operante et operato intelligitur habitudo operantis ad operatum, oportet quod in habitudine illa, habitudo personalis proprietatis et notio significetur sicut in signo: et sic oportet, quod verbum missionis et dationis secundum Augustinum tria importet, scilicet quod commune est, et quod personae est, et quod habitudinis significativum est. Sed in hoc differentia est, quod donatio sive datio non refertur nisi ad datum, et non refertur ad dantem, nisi habitudine rationis, secundum quod dicit Augustinus, quod " dat in quantum Deus, et datur in quantum donum. " Et ideo datio est essentialis primo, et proprie: et si aliquid rationis importet, hoc est ex consequenti.

Propter quod etiam expresse dicunt Sancti, quod Pater dat se, Filius dat se, Spiritus sanctus dat se. In cujus doni ratione est, quod nihil attribuitur Patri, vel Filio, vel Spiritui sancto per aliquam convenientiam appropriati ad proprium. Sicut potentia attribuitur Patri: eo quod potentia proprie principii est. Pater autem solus ita principium est, quod non de principio est. De principiis autem dicit Aristoteles in IV primae philosophiae, et in pluribus aliis locis, quod minima sunt quantitate, et maxima potestate. Et Filio appropriatur sapientia: quia verbum est, et verbum est sapientiae manifestativum. Et Spiritui sancto appropriatur bonitas: quia amor est. Dictum enim est in praehabitis, quod amor est actus boni ut moventis, et est actus amantis ut moti. Et hoc modo operatum a tota Trinitate, acceptum ut appropriabile signum, dicit personae proprium: et ideo per se et primo essentiale est, ex consequenti autem personale. In mittere autem et mitti e converso est. Missio enim activa vel passiva in ipsa substantiali ratione sua auctoritatem et distinctionem dicit mittentis ad missum, et dicit processionem missi a mittente: unde primo et per se notionale est. Sed quia missio fit ad aliquid faciendum in creatura, quo sanctificetur et reducatur, et haec operatio communis est tribus, ideo ex consequenti, scilicet quod missio comparatur ad eum ad quem mittitur, dicit id quod est essentiale.

Unde omnes locutiones quae dicunt, quod eo datur quo mittitur, intelliguntur de eodem quoad rem, non quoad rationem significatam per nomen: et tunc eo et quo non ponuntur in vice adverbiorum, sed vice pronominum vel nominum. Si autem in vice adverbiorum ponerentur, locutiones essent falsae.

Et per hoc patet solutio ad primo quaesitum, et ad omnia quae ad hoc inducta sunt.

Ad id quod ulterius quaeritur, dicendum quod si mittere secundum propriissimam significationem sui accipiatur, non eidem convenit mittere et dare, nec secundum idem: quia mittere auctoritatem dicit mitteritis respectu missi, et processum missi a mittente: quod non dicit dare. Sed si secundum communem accipiatur significationem, secundum quod missio ei datio in eadem sunt operatione doni convenientia, quae fit in mentibus fidelium sanctificandorum vel reducendorum, tunc circa idem semper sunt missio et datio, et tunc non importatur distinctio mittentis ad missum. Et sic potest concedi, quod Spiritus sanctus mittit se, et Filius mittit se. Et hoc est quod dixerunt antiqui, quod mittere et mitti, aliquando sumuntur proprie et stricte secundum propriam ipsius significationem: aliquando communiter et large: et tunc est idem quod dare. Et hoc dicit Magister in Sententiis, et videtur intellectus esse verborum Augustini.

Ad dicta Augustini et Gregorii quae in contrarium inducuntur, dicendum quod Gregorius loquitur non secundum actum, sed secundum aptitudinem. Unde sensus est verborum Gregorii, quod in eo quo generatur a Patre, missibilis

esse cognoscitur: quia missio secundum strictam significationom ut signum et nota ostendit aeternam generationem, qua ab alio est, non quidem in specie secundum quod generatio est, sed in genere, secundum quod ad genitum esse, consequitur ab alio esse. Et sic etiam mittere et mitti dicitur de Spiritu sancto. Et si separaretur id quod proprie missionis est, ab eo quod communiter est missionis et dationis: tunc quando dicitur, Spiritus sanctus mittit se, vel Filius mittit se, resolvenda est locutio in hanc, Spiritus sanctus ostensus ut existens ab alio, dat se. Et eodem modo intelligenda est ista, Filius mittit se.

Ad id quod quaeritur ulterius, Utrum mittere vel mitti Patri conveniat?

Dicendum, quod secundum strictam significationem ejus quod est mittere vel mitti, mittere maxime convenit Patri, sed mitti nullo modo. Pater enim est, qui non ab alio a quo alius: et ideo si demonstretur esse ab alio, false demonstratur. Propter quod mitti non convenit ei: quia mitti est cognosci per effectum, quod ab alio sit: quod nullo modo convenit Patri.

Ad objectum dicendum, quod potentia ab bonum a Deo multis sanctis datur, etiam ad divina opera, sicut ad miracula, et hujusmodi. Sed potentia non est donum quo demonstretur aliquis ab aliquo esse, sed potius per quod demonstretur, quod alius sit ab ipso: potentia enim secundum quod potentia, est a qua aliud, non quod sit ab alio.

Et per hoc patet, quare solus Pater legitur non esse missus.

Ad id quod objicitur ratione quorumdam, dicendum, quod in veritate mitti secundum principalem significationem non est dari, sicut dicunt, sed ex additione se habet ad illud. Dari enim est per effectum in creatura factum, divinam personam accipere, et ex largitate divina habere ad actum virtutis infinitae, qui a virtute doni creati et accepti sine virtute divina elici non posset, sicut dictum est. Unde inter dantem et donum non est nisi relatio rationis, et non distinctionis secundum originem, scilicet quod dat in quantum est Deus, et datur in quantum donum, ut dicit Augustinus. Et in hoc differunt secundum rationem, ut dicit Augustinus: quia apud se semper Deus est secundum actum: donum autem secundum actum non semper est, sed quando datur. Mitti autem addit ad hoc, quod in dono dato et in modo donandi demonstretur, quod dans ab alio sit, quod Patri convenire non potest. Et ideo quod saepe repetitur, quod eo mittitur quo datur, jam solutum est, quod eo secundum rem, sed non secundum modum significandi. Si enim in dono non daretur persona divina ut operans, caderet a fine datio et missio: finis enim dationis et missionis est sanctificatio et reductio creaturae rationalis, quam solum donum facere non potest, nisi dispositive: sed oportet, quod persona divina in dono operetur. Unde, Joan. xiv, 23, dicitur: Ad eum veniemus, et mansionem apud eum faciemus. Et per hoc patet solutio ad totum.