QUAESTIO II. Utrum summa simplicitas soli Deo conveniat.

Secundo quaeritur, utrum simplicitas sit Dei proprietas. Et quod sic, videtur hoc modo.

1. Nulla creatura est actus purus, quia in omni creatura, ut dicit Boethius , differt quo est et quod est; ergo in omni creatura est actus cum possibili: sed omnis talis habet in se multiformitatem et caret simplicitate: ergo etc.

2. Item, omnis creatura habet esse finitum et limitatum: ergo habet esse arctatum ; sed ubicumque est esse limitatum, est ibi aliquid quod contrahit, et aliquid quod contrahitur, et in omni tali est compositio et differentia: ergo omnis creatura est composita: ergo nulla simplex.

3. Item, omnis creatura habet esse datum aliunde, ergo habet esse aliunde acceptum, ergo nulla creatura est suum esse, ergo in omni creatura est dependentia sive differentia: sed nullum tale simpliciter simplex: ergo etc

4. Item, omne, quod est post primam unitatem, deficit ab illa, ergo statim cadit in dualitatem, sicut dicit Dionysius , quod post monadem dyas est : sed omnis creatura est a prima unitate: ergo omnis creatura est ab illa deficiens: ergo etc.

Contra; 1. "Ab uno non procedit nisi unum " et a vero non procedit nisi verum; sed unitas et simplicitas eandem rationem habent in Deo: ergo sicut ab uno unum, ita a simplici simplex.

2. Item, videtur specialiter, quod simplicitas sit in creaturis, quia simplex est quod non habet partem: sed punctus non habet partem, quia ita definitur: punctus est, cuius pars non est : ergo etc.

3. Item, omne illud, ante quod non est aliud, est simplex: quia si compositum est, necessario habet ante se aliud: sed ens est primum, sicut dicit auctor de Causis : " Prima rerum creatarum est esse": ergo etc.

4. Item, omne illud est simplex, in quo stat resolutio: sed resolutio stat in principiis, quae sunt materia et forma, quia materia ulterius non resolvitur, cum sit status in causis, alioquin esset ire in infinitum : ergo cum resolutio stet in creato, aliquid creatum est simplex. Si tu dicas, quod principia non habent omnimodam simplicitatem, quia quamvis non componantur ex aliis, tamen componuntur aliis: contra: hoc non videtur facere contra simplicitatem, quod componatur alii. Nam quod aliquid non sit componibile alii, non facit aliquam simplicitatem, cum ista proprietas sit in individuis completis, quae maxime sunt composita: ergo hoc quod dico componibile aliis, non tollit ab eis simplicitatem, et sic etc

CONCLUSIO.

Deum solum esse summe simplicem, duplici modo probatur.

Respondeo: Dicendum, quod simplicitas essentiae privat compositionem et privat essentialem differentiam sive multiplicitatem. Unde simplex est, quod non habet compositionem partium nec multiplicitatem actionum sive formarum. In solo autem Deo est privatio compositionis et differentiae sive multiplicitatis : ideo simplicitas in solo Deo est essentialiter.

Unde notandum, quod multiplex est compositio. Una compositio est ex partibus essentialibus ; et haec est in omnibus per se entibus; alia est ex partibus integrantibus; et haec est in omnibus corporibus ; tertia est ex partibus dissimilibus sive repugnantibus: et haec est in omnibus animatis et viventibus. Unde in omni substantia per se ente, quae proprie dicitur creatura, est compositio, quia omnis creatura aut est corporalis, aut spiritualis, aut composita ex utroque.

Similiter est considerare triplicem differentiam in creaturis. Prima est substantiae, virtutis et operationis , sive substantiae et accidentis: secunda est differentia suppositi et essentiae: tertia est diferentia entis et esse . Prima differentia est rei, prout est agens: secunda, prout est ens in genere ; tertia, prout est ens in se. Prima differentia est in omni subiecto, quoniam omne subiectum habet esse mixtum: ideo non agit ex se toto, et ideo differt in eo quo agit et quod agit, et actio sive subiectum et proprietas . Secunda differentia est in omni individuo, quia omne individuum habet esse limitatum: et ideo in aliquo convenit, in aliquo differt cum alio, et ideo in omni individuo differt essentia et suppositum: multiplicatur enim essentia in suppositis. Tertia differentia est in omni creato et concreata : quia enim omne, quod est praeter Deum,

accipit esse aliunde, sive principium sit, sive principiatum: ideo nihil est suum esse, sicut lux non est suum lucere.

Si ergo dicatur simplicitas per privationem compositionis, sic proprium est solius Dei in ratione substantiae, quia nulla alia substantia est, quae non habet compositionem ex possibili et actuali saltem.

Si autem simplicitas dicat privationem essentialis differentiae et dependentiae, ita quod in essentia nulla sit diversitas nec dependentia , est proprium Dei in ratione entis, quia nullum aliud ens est, in quo non cadat aliqua diversitas vel dependentia.

Concedendum ergo est, quod simplicitas est Dei proprium, ut visum est. Creaturae autem compositae sunt nec vere simplices, quia habent esse mixtum ex actu et potentia, quia habent esse limitatum, et ita in genere et specie per additionem contractum, quia habent esse aliunde datum, quia habent esse post Deum unum, a quo deficiunt: et ita cadunt in compositionem .

Aliter potest dici et brevius , quod simplex dicitur per privationem compositionis. Sed notandum, quod compositio dicitur dupliciter: uno modo alicuius ex aliquibus; alio modo, qua aliquid dicitur componi alii. Si ergo simplicitas privet compositionem ex aliis, sic convenit etiam creatis, utpote primis principiis , quae non componuntur ex aliis. Si autem privet compositionem cum aliis et ex aliis, sic solius Dei est. Omnis enim creatura aut est ens per se et in se ; et ita composita ex aliis; aut est ens cum alio et in alio: et ita alii composita. Et iterum omne creatum aut est principium: et ita componibile alii; aut principiatum; et sic compositum ex aliis: et sic accipitur simplicitas, prout est rei proprietas, per privationem, videlicet utriusque compositionis.

1. Ad illud ergo quod obiicitur, quod ab uno non est nisi unum etc.; dicendum, quod simplex non est conditio generalis entis sicut unum. Nam simplicitas dicit modum unitatis nobilissimum, quem Deus nulli communicat creaturae ; quia creatura non potest recipere, cum esse eius sit limitatum, sit mixtum, sit etiam esse dependens et aliunde datum.

2. 3. 4. Ad illud quod obiicitur de simplicitate puncti et entis et principii, dicendum, quod ibi est simplicitas per privationem compositionis ex aliis, non autem prout simplicitas dicit indifferentiam omnimodam. In omnibus enim, ut dictum est, cadit aliqua differentia et dependentia: quamvis enim non sint composita, tamen eorum esse dependet a composito, sive compositione.

Unde bene concedendum est illud quod ultimo dicebatur, quod illud derogat simplicitati rei, quod sit alteri componibilis, in quantum simplicitas privat multiplicitatem et differentiam in re simplici, quamvis non deroget, in quantum privat compositionem ex aliis. Omnis enim dependentia facit ipsum quod dependet a summa simplicitate et indifferentia recedere. Solus autem Deus est independens. Omnia autem alia sunt dependentia, sive comparatione ad principia, ex quibus sunt, sive unum principium componens complicetur ad aliud, sive esse dependens comparatione ad Deum sive ab ipso Deo. Nihil autem, quod dependet, est sua dependentia: ideo nihil tale est summe simplex, quia omne simplicissimum est absolutissimum .