Dicit igitur :

" Ecce. "

Notans quod sicut publice omnes per avaritiam scandalizavit, ita publice vult misericordiae in pauperes praebere exemplum. Matth. v, 16 : Luceat lux vestra coram hominibus, ul videant opera vestra bona, et glorificent Patrem vestrum qui in caelisesl. Quamvis enim Dominus, Matth. VI, 2 et 3, dicat, quod in eleemosyna non debeamus tuba canere ante nos : et debet nescire sinislra nostra quid faciat dextera : lamen hoc glossat Gregorius, quod " hoc non est ideo dictum, quod proximi opera nostra non videant : sed potius ideo quod opus nostrum sic sit in publico, quatenus inlentio nostra semper maneat in occulto : ut et de bono opere proximo exhibeamus exemplum, et per intentionem, qua soli

Deo placere desideramus, semper optemus secretum. "

Hoc est igitur quod demonstrando dicit : " Ecce. "

" Dimidium. "

Notat hoc abundantiam distribuendorum. Quidquid enim ultra necessitatem est, vocat dimidium : quia dimidium uniuscujusque integri secundum arithmeticum est altera pars ipsius. Et ideo una pars est praesentis necessitatis, et altera est distributionis in pias eleemosynas.

Et ideo dicit : " Dimidium. " Luc. XI, 41 : Quod superest, date eleemosynam : et ecce omnia munda sunt vobis, quae sunt in altera parte. Tob. IV, 9 : Si mul-. tum tibi fuerit, abundanler iribue : si exiguum tibi fuerit, eliam exiguum libenter impertiri slude. Luc. VI, 38 : Eadem quippe mensura qua mensi fueritis, remetietur vobis. II ad Corinth. IX, G : Qui parce seminat, parce et metet : et qui seminat in benedictionibus, de benedictionibus et metet, scilicet vitam aelernam.

" Bonorum."

Notat dandorum utilitatem et nobilitatem contra errorem quorumdam crudelium in Christi pauperes, qui dicunt quod non deberent pauperibus delicata dari, ne consuescerent, propter vcrbum Augustini quod in antehabitis induximus. Sed mentita est iniquitas sibi. Ipsi enim et sui consortes de eleemosynis Ecclesiarum delicata recipiunt. Nehemiae seu II Esdrae, VIII, 10 : Comedile pinguia, et bibile mulsum, et mittite partes his qui non praeparaverunt sibi. Ecce de optimis praecepit dari partes. Isa. XXIII, 18 : Erunt mercedes Tyri sanctificalae Domino : non condenlur, neque reponentur : quia his qui habitaverint coram Domino, erit negotiatio ejus, ut manducent in saturitatem, et vesliantur iisquead vetustatem. Quod exponens Hieronymus ait : "Mercedes luae pretiosae cum "labore et anguslia acquisilae, erunt " sanclificalae Domino in eleemosynas, " quia pretiosa sunt. Non condenturper " avaritiam, neque reponentur ad super-" fluitatem : quia his qui sleterunt coram Domino (Glossa, veris pauperibus) " erunt mercedes ejus ut comedant, " etc. "

" Meorum. "

Ut eleemosyna fiat de juste acquisito. Proverb. III, 9 : Honora Dominum de tua substanlia, et de primitiis omnium frugum marum da ei, scilicet pauperibus. Meum enim dare possum, sed non alienum.

" Domine. "

Ecce intentio pura. Propterea, Matth. xxv, 40 : Quamdiu fecistis uni ex his fratribus meh minimis, mihi fecistis. Sic enim dicit Sapiens, Proverb. xrx, 17 : Faeneratur Domino, qui miseretur pauperis. I Paralip. XXIX, 17 et 18 : Domine, in simplicitate cordis mei laetus obtuli universa haec, et populum tuum qui hic repertus est, nidi cum ingenti gaudio libi offerre donaria. Domine, Deus Abraham, et Isaac, et Israel, patrum nostrorum, custodi in aeternum hanc volunlaiem.

" Do. "

Ecce gratuita donatio, et celer, quia in praesenti loquitur. Et non dicit, dabo, differens in futurum.

De primo dicitur, Matth. VI, 4 : Sil eleemosyna tua in abscondilo. Luc. XIV, 12 et seq.: Cum facis prandium, aiil emotam, noli vocare amicos luos,... neque vicihos divites... Sed cum facis convicium, voca pauperes,... quia non habent retribuere tibi : retribuetur enim libi in resurrectione justorum.

De celeritate autem dicitur, Proverb.

iii, 28 : Ne dicas amico luo : Vade, et revertere, cras dabo tibi: cum statim possis dare. Eccli. IV, 3 : Cor inopis ne afflixeris, et non prolrahas datum angustianti.

" Pauperibus, "

Sibi nonsufficienlibus. Daniel. IV, 24 : Peccata tua eleemosynis redime, et iniquitates tuas misericordiis pauperum. Marc, XIV, 7 : Semper pauperes habetis vobiscum, et cum voluerilis, potestis illis benefacere. Tob. IV, 7 : Noli averlere faciem tuam ab ullo paupere. Job, xxx, 25 : Flebam quondam super eo qui affliclus erat, et compatiebalur anima mea pauperi.

Sic ergo dicit : " Ecce dimidium honorum meorum, Domine, do pauperibus. "

Et altende quod ante restitutionem debiti ponit opus pietatis : quia quamvis in opere paenitentiae restitutio prior sit pietate, (amen in dignitate et in valore est pietas ante omnia alia. Et de dignitate quidem dicitur, Jacob. II, 13 : Superexaltat autem misericordia judicium. De valore autem dicitur, I adTimolh. IV, 8 : Pietas ad omnia utilis est, promissionem habetis vitae quae nunc est, et futurae. Ideo ergo proponit eam.

" Et si quid aliquem defraudavi, reddo quadruplum. "

Exod. XXII, 1, praecipitur quod ovis in quadruplum reddatur, sed non alia. Sed dicendum quod judicialia praecepta varianlur pro qualitate temporis, et locorum, et personarum. Et cum ad terrorem tempore Moysi praeceptum fuerit reddi in quadruplum : procedente tempore invalescentibus latronibus, tempore Salomonis praeceptum est, ut furtum reddatur in septuplum ei cui accidil damnum : ut totum residuum cedat judici: ut ille fur per hoc vitam redimat. Proverb. VI, 30 et 31 : Non grandis est culpa cum quisfuratus fuerit, furatur enim ut esurientem impleat anirnam : deprehensus quoque reddet sepluplum, et omnem substanliam domus suae tradel, et sic liberabit se. Temporibus aulem his suspenditur qui furatur. Et hoc ad terrorem indicium est, quia nimis multiplicati sunt latrones. Sed hic Zachaeus fur non erat, sed fraudibus extorsit in publicis vectigalibus multa.

Et de illis dicit : " Si quid aliquem. "

Atlende aulem quod in talibus dupliciter fraus coinmitlitur. Primo quidem quando plus quam constitutum est accipitur, contra quod dicitur, Luc. iii, 14 : Contenti estote slipendiis vestris. Secundo, quando quidem constitutum accipitur, et defensio viae et securitas non exhibetur. Tunc enim acceptum est rapina, lsa. III, 12 : Populum meum exactores sui spoliaverunt. Et iterum, ibidem, vr. 13 : Quare atleritis populum meum, et facies pauperum commolitis ?

De his ergo duobus modis praecipue dicit: " Si quid aliquem defraudavi. "

Attende quod iste videtur etiam in fraudibus aliquid timoris Dei habuisse. Et ideo dicit: " Si quid aliquem, " quia sibi in fraudibus cavit, quantum in consuetudine publicanorum fieri potuit. Et hoc forte Dominus in eo respexit, quando aliis omissis, ad eum declinavit. Est enim inler latrones unus melior, et inter fraudulentos unus magis timens Deum quam alius. Job, xxxi, 23 : Semper enim quasi lumentes super me fluctus limiti Deum, et pondus ejus ferre non potui.

Hoc est ergo quod dicit : " Si quid aliquem defraudavi, reddo quadruplum. " Simplum scilicet, pro damno quod feci: duplum pro mora exspectandi, qua ablato caruit is qui fraudatus fuit : triplum aulem pro injuria quam intuli, ut laeso satisfacerem : quadruplum autem pro peccato quod commisi. Haec enim quatuor in omni fraude sunt, etviolentia male ablali : damnum, mora, injuria, et peccati deformitas. Matth. v, 26 : Non exies inde, donec reddas novissimum quadrantem. Sic restituere nolunt no.tri temporis fraudulenti. Isa. XXXII, 7 : Fraudulenti vasa pessima sunt : ipse enim cogilaliones concinnavit ad perdendos miles in sermone mendacii, cum loqueretur pauper judicium. Fraudulentus est etiam ille qui cum ante conlessorem est, cogitat qualiter aliquid de male ablato retineat, et non restituat. Glossa autem quaedam moralis dicit, quod restituit dolendo, confilendo, salisfaciendo, et pro reatu suo orando.

Hoc est igitur quod dicit : " Reddo quadruplum. "

" Ait Jesus ad eum : Quia hodie salus domui huic facta est, eo quod et ipse filius sit Abrahae. "

" Ait Jesus ad eum, " scilicet Zachaeum, recipiens et oblationem, et approbans satisfaclionem.

" Quia hodie, etc. "

Pleonasmos videtur in conjunctione quam praemittit, nisi suppleatur oratio, sic quod dicatur : Manifestum est per tuam conversionem " quia hodie, etc. "

Dicit aulem tria, scilicet, salutem domui faciam per introitum Domini, et in quo salus illa facta sit, et quod haec salus fiat de intentione Domini in domum introeuntis.

De primo horum dicit quatuor, scilicet, salutem, tempus opportunum saluti, et cui data sit salus, et quod est facla salva domus de deperdita domo.

De salule quidem dicit:

" Quia hodie salus, "

Gratia scilicet salvans a peccato, et a recidivi periculo. Psal. xliii, 8 : Salvasti nos de affligentibus nos, scilicet, daemonibus et peccatis. Jerem. XVII, 14 : Sal-vum me fac, et salvns ero, quoniam laus mea tu es. Psal. LIX, 7 : Salvum fac dextera tua. et exaudi me.

" Hodie, "tempore accepiae paenitentiae. II ad Corinth. VI, 2 et 3 : Ecce nunc tempus acceptabile, ecce nunc dies salulis. Nemini dantes ullam offensionem, ut non viluperetur ministerium nostrum.

" Domui huic facta est. "

Quia eliminata spurcitia daemonum facta est domus Dei, Chrisli, et sanclorum Aposlolorum, et Angelorum, quam ipse Deus inhabitando consecravit sibi. Et magis hoc dicit de domo mentis, quam de domo exterioris habitationis. Genes. XXVIII, 17 : Non est hic aliud nisi domus Dei, et porta caeli. Domus ad secum habitandum : porta caeli ad intrandum in regnum. Domus (inquam) habens thalamum contemplationis, caenaculum meditationis, mensam refectionis, aulam deambulationis cum amicis, consistorium discussionis, coquinam praeparationis, lavatorium confessionis, et templum orationis, et spcculam custoditionis ab insidiantibus inimicis. Hae enim sunt officinae magnae domus. Et praeter haec omnia, habens apothecam optime fragrationis, et armamentarium militum ordinatorum in praesidium expugnationis, et Ihcsaurariam summarum divitiarum divinae dilationis, et domum disciplinae et eruditionis.

Et de omnibus his dabimus exempla.

De thalamo enim castae contemplationis, in qua sanctis Rachelis amplexibus vacandum est, dicitur in Psalmo xvm, 6 : Ipse tamquam sponsus procedens de thalamo suo. In hoc thalamo est lectus sincerae delectationis in veritate. et lucerna luminis in verilalis illustratione. Et de lecto quidem dicitur, Cantic. I, 15 : Lectulus noster floridus. De lucerna au- tem in Psalmo cxviii, 105 : Lucerna pe-. dibus meis verbum (num.

Caenaculum occupat saera meditatio, quae slernit lutum discubitum ad recuml bendum. Meditatio enim frequens reditus est mentis super audila prius vel inventa. In hoc enim reficitur Chrislus. Marc. XIV, 15 : Ipse zobis demonstrabit caenaculum grande, sIratum, et illic parate... Sed, heu ! hodie ista pastophoria domus sunt diruta : quia non est hodie qui in lege Dei (sicut deberet vir sanclus, ut dicit Psalmus I, 2) mediletur die ac nocte. Et illud plangit Judas Machab baeus .''

In hoc caenaculo est mensa quidem Scriplurae, et mena Eucharistiae, et mensa eleemosynae. De mensa Scriplurae dicitur, Luc. XXII, 29 et 30 : Et ego dispono vobis, sicut disposuit mihi Pater meus, regnum, ut edatis, et bibalis super mensam meam in regno meo, hoc est, in Ecclesia. De mensa Eucharistiae dicitur in Psalmo XXII, 5 : Parasti ini conspectu meo mensam, adversus eos qui Iribulant me. De mensa pauperum quae fit in eleemosyna, Tob. II, 2 : Vade, et adduc aliquos de tribu nostra iimenles Deum, ut epulentur nobiscum. Job, XXXI, 17 : Si comedi buccellam meamsolus, et non comedil pupillus ex ea.

Aula autem deambulationis cum amieis, est consideratio exemplorum, et conversationis Sanctorurn. II ad Corinth. VI, 16 : Inhabitabo in illis, et inambulabo. Sic deambulavit David in aula solarii domus suae, quando respexit Bethsabee , hoc est, Christus quando tulit Ecclesiam ab Uria, hoc est, a diabolo.

In hac domo est etiam consistorium discussionis ralionis de omnibus omissis et comniissis, sicut dicitur, Proverb. xx, 8 : Rex qui sedel in solio judicii, dissipat omne malum inluilu suo.

Ibi est coquina praeparationis: sicut dicitur, Ezechiel. xlvi, 20, ubi dicit, quod coquinae sunl in domo templi. Haec au-. tcm coquina est coniunctionis, coquens in igne doloris, et parans sapores optimos : sicut dicit Psalmus XXXVIII, 4: Concalitil cor meum inlra me, et in meditatione mea exardescet ignis. Haec est Rebecca parans haedos peccatorum, sicut libenter novit vesci patrem nostrum . Haec est Sara focaria faciens panes gratiae sub cinere humilitatis paenitentiae, de simila mundissimae conscientiae .

Hic est lavalorium confessionis, in quo lavantur manus et membra omnia, signiliealum per labium sive luterem quem fecit Moyses et per marc aeneum quod anle domum fecit Salomon .''

Hic est lemplum orationis, consideratio caelestis dispositionis, exemplificalum habens in se arcam continentiae omnis sanctitatis : tabulas scilicet mandatorum in opere, manna in delectatione conscientiae, urnam auream in divinitatis capacitate. Apocal. XI, 19: Apertum est templiim Dei in caelo, et visa est arca teslamenti ejus in templo ejus.

Habet eliam speculam altam, fastigium intelTgentiae, in qua custodiunt vigiles domum ab insidianlibus inimicis. Eccli. XXIV, 15 : Sic in Sion firmata sum. Sion autem specula interpretatur. Isa. XXI, 5 : Contemplare in specula.

Habet eliam apolhecam (in qua sunt fragrantia) hoc est, virlutum custodiam: quae habet tres cellas pigmentarias, rationalem, concupiscibilem, et irascibilem. Haec est cella pigmentaria quam aedificavit Salomon.

Habet etiam armamentarium militum in strenuitate et firmitate armorum spiritualium, in quibus vcrbum est gladius, fides scutum, galea salus Dei nostri, lorica justitia : sicut dicitur, ad Ephes. VI, 13, 14 et 17. Lancea autem ira per zelum: sicut dicitur, Sapient. v, 18. Hoc armamentarium est descriptum, III Reg. XIV, 28.

Habet etiam tbesaurariam, secretum cordis, in quo divitiae Dei sunt reconditae, in meritorum valore, in donis gratiae, in auro sapientiae, in argenlo eloquentiae, in lapidibus operum. Matth. XII, 35 : Bqnus homo de bono thesauro cordis sui profert bona. Matth. XIII, 52 : Omnis scriba doctus ,in regno eoe lorum similis est homini patrifamilias, qui profert de thesauro suo nova et vetera.

Habet eliam promptuaria, studia bona, et consuetudinis facilitatem: ex quibus facile abundat in omnes sumptus. Psal. cxliii, 13 : Promptuaria eorum plena, eructantia ex hoc in illud.

Habet eliam scholam disciplinae, sacram lectionem, vel auditum divinorum in praedicatione. Eccli. li, 31 : Appropiate adme, indocti, et congregate vos in domum disciplinae.

Sic igitur domus ista disponitur in officinis.

Est autem haec domus quadruplex in aedificii dispositione. Est enim superiur, .et inferior, et exterior, et interior. Superior quidem est caelestis. III Reg. VIII, 30 : Exaudies in loco habitaculi tui in caelo. Inferior autem est mundus, in qua in creatura sua cernilur Deus: et de hac ad litteram dicitur, Baruch. iii, 24: 0 Israel, quam magna est domus Dei, et ingens locus possessionis ejus ! De superiori autem dicitur etiam, Joan. XIV, 2 : In domo Patris mei mansiones multae sunl. Exterior autem est Ecclesia, de qua dicitur, Joan. II, 16, et Matth. XXI, 13: Domus mea, domus orationis vocabitur. Augustinus : " In oratorio nemo aliquid " agat, nisi ad quod factum est, unde et " nomen accepit: ut si forte praeter horas " constitutas aliqui orare voluerint, non " eis sint impedimento qui ibi aliquid " agendum putaverunt. " De interiori autem quae est conscientia, dicitur, Sapient. VIII, 16: Inlrans in domum meam, conquiescam cum ilia, scilicet sapientia.

Non enim habet amaritudinem conversatio illius, nec taediutn convictus illius, sed laetitia et gaudium.

Haec domus gaudet patrono Domino, matrona regina coeli Virgine Maria, familia sanctis omnibus, et ministris sanclis Angelis. Habet autem figuram crucis. Et de omnibus his fit mentio in praefatione quam dicit Episcopus in consecratione Ecclesiae.

De patrono quidem, Genes. XXVIII, 17 : Non est hic aliud nisi domus Dei. De familia in Psalmo lxxxiii, 5: Beali qui habitant in domo tua,Domine: in saecula saeculoriim laudabunt te. Luc. XI, 7: Pueri mei mecum sunt in cubili. Isa. VIII, 18 : Ecce ego et pueri mei quos dedit milii Dominus. De matrona dicitur, III Reg. ii, 19, quod posita est scdes matri regis juxta thronum regis. Psal. XLIV, 10: Adstitit regina a dextris litis in veslilu deaurato, circiimdata varieiale. De ministris Angelis dicitur, ad Hebr. I, 14: Nonne omnes sunt administratorii spirilus, in ministerium missi propter eos qui hereditatem capient salutis ?

Horum ministrorum ordines ita mirabatur regina Saba, III Reg. x, 5, quod non habebat ullra spiritum. Regina autem signi fleat Ecclesiam in omni congregatione fidelium. In hujus rei testimonium, in loco ubi fundandum erat templum in Bethel, quae domus Dei interprelatur, vidit Jacob scalam, cujus summitas ccelos tangebat, et Dominum innixum scalae desuper, et Angelos descendentes et ascendenlcs per eam : ut ascendentes vota fidelium in caelum ferrent, et descendentes gratias donorum et petitorum in oratione referrent exauditionis.

Hujus figura est crucis figura, propter quod omnis basilica in honorem sanclae crucis consecratur principaliter: sicut patet in praefatione Episcopali dedicationis Ecclesiae. Et est quidem caput crucis super sancta sanctorum, brachia in extensione latitudinis crucis, et longitudo slipitis per sancta, quae sunt corpus Ecclesiae, ubi est locus plebis : ut quasi Dominus extensus super domum, facie allare videatur respicere, et extensis manibus sancta sanctorum amplecli, et longitudine corporis sancta tegere videatur. Isa. VI, 1 : Vidi Dominum sedenlem super solium excelsum et elevatum. Hoc litteraliter fuit super tempium. Et plena erat omnis domus majestate ejus, hoc est, chorus, qui est sancta sanctorum. Et ea quae sub ipsoeranl replebant templum, hoc est corpus Chrisli a peccatore inferius. Sicut enim Dominus dicit : Ego si exaltatus fuero a terra, id est, in cruce, omnia traham ad meipsum . Ita disponimus domum, et eum desuper extentum significamus : ad quam convenimus orantes, ut nos trahat ad seipsum.

Haec domus adhuc habet fundamentum Apostolicam et Catholicam fidem I stantem supra petram solidam confes sionis Beali Petri, principis Apostolorum. Matth. XVI, 18: Super hanc petram aedificabo Ecclesiam meam. I ad Corinth. III 11: Fundamentum aliud nemo potest ponere, praeter id quod positum est, quod est Christus Jesus. Psal. lxxxvi, 2 : Fundamenta ejus in montibus sanctis, hoc est, in doctrinis Apostolicis. Et in hujus signum, cruces in Ecclesia fiunt in honore et numero Apostolorum.

Hujus Ecclesiae parietes in altum surgentes sunt merita spei, quae ex quatuor virtulibus eliciuntur. Eccli. l, 1 et 2 : In vila sua suffulsit domum, et in diebus suis corroboravit templum. Templi etiam alliludo ab ipso fundata est, duplae aedificalio, et excelsi parietes templi. In vita enim fulcire domum, est domum inhabitationis divinae in conversatione vitae per virtutes construere. Fundare aulem templum, est in fundamento veritatis fidei lotam habitationem firmiter collo-

care. Duplex aedificalio est, quod contemplativa qu dem sancta sanctorum, acliva auleni sancta contineat. Excelsi parietes quatuor eriguntur, dum opera meritorum a quatuor cardinalibus virtutiljus elicita, per spem altissimam in ccelum ponigunlur. Sic enim spes elevat templum : quia sicut dicitur, ad Hebr. VI, 18 et seq.: Nos confugimus ad teneiidam proposilam spem : quam sicut anehoram habemus animae tutam ac firmam, ei incedentem usque ad interiora velaminis, hoc est, in ccelum, ubi praecursor pro nobis inlroivit Jesus,secundum ordinem Melchisedech pontifex factus in aelernum. Compaginalio autem superior quae per modum testudinis concludit toliim est egit,est charilas, de qua dicitur, ad Ehes. ii, 21 et 22 : Omnis aedificalio constructa crescit in templum sanctum in Domino : in quo et vos coaedificamini in habitaculum Dei in Spirilu. Spiritus autem sanctus cliai itas est.

Sic ergo aediQcalur templum.

Oslium autem hujus templli est Chrislus cum omnibus suis sacramentis. Et ideo in consecratione Ecclesiae, crux in nomine Cbristi fit super ostium : quia Chrislus dicit, Joan. x, 9 : Ego sum oslium : per me si quis inlroieril, salvabilur, et ingredietur, et egredietur, et pascua inveniel. Cum autem Christus cum omnibus suis sacramentis sit oslium, intrat per oslium qui participationem et communionem habet sacramentorum. Psal. XCIX, 3: Inlroile portas ejus in confessione.

Habet autem eliam haec domus columnas septem quibus innititur, quae sunt septem Christi sacramenla, quae omnia suslinent et sanctiGcant quae sunt in domo, quae sunt Nativitas, Circumcisio, Baptismus quo baplizalus est Christus, Passio, Descensus ad inferos, Resurreclio, Ascensio, quae slant in parte una : et seplem sacramenta ab his virlutem trahenlia, quae stant in latere alio ex parte nostra, quae sunt Baplismus, Confirmatio, Paenitentia, Eucharistia, Extre- ma unctio, Ordo, et Matrimonium. Et de primis seplem dicitur, Proverb. IX, 1 : Sapienlia aedificavit sibi domum, excidit columnas seplem. De secundis autem quantum ad effectum remissionis peccatorum dicitur, IV Reg. v, 10 : Vade, et lavare seplies in Jordane, et recipiet sanitatem caro lua, alque mundaberis.

Haec domus consecratur oleo, aqua, cinere et sale et vino commixla. Oleo sanclo altare bis cruciformiter ungitur, et chrismate tam altare quam domus tota cruciformiter consecratur. Alphabetum graecum et alphabelum latinum de angulo in angulum cruciformiter scribuntur. Pallis altare vestitur, et sic domus in habitaculum Dei perficitur.

Aqua quidem expiationis est fons de latere lempli dextro egrediens, sicut dicitur, Ezechiel. xlvii,1, est aqua sapientiae et gratiae divinae, cum aqua lacrymarum, quae a corde per oculos producitur. Psal. l, 9 : Asperges me hyssopo, et mundabor : quia hyssopus sanguinem purificat: lavabis me, et super nivem dalbabor. Haec immixtum habet salem, ut diximus, divinae sapientiae, suo sapore omnia condientem. Matth. v, 13 : Vos estis sal terrae. IV Reg. ii, 21, sanavit Eliseus aquas, immittendo in eas sal: quia non placent Deo aquae nostrae expiationis, nisi sale sapientiae sint conditae. Job, VI, 6: Numquid poterit comedi insulsum, quod non est sale condilum ? Habet eliam immixtum cinerem humilis recordationis nostrae futurae incinerationis, ut contrahat acumen, et efficacius maculas nostras lavare possit. Et hoc significatum est, Levit. XVI, 27, ubi praecepit Dominus, quod cineres vitulae rufae in aquam expiationis tabernaculi immitterentur. Vilula enim rufa petulantiam significat, quae temperatur et infrigidatur quando fit recordatio incinerationis. Eccli. x, 9 : Quid superbit lerra et cinis ? Et sicut diximus, aqua ex hoc contrahit acumen ablucndi sicut lixivia. Psal. VI, 7: Lavabo per singulas noctes lectum meum, lacrymis meis stalum meum ri-gabo, hoc est, per singulas peccatorum obtenebrationes, et ubi molliter in peccato quievi. Vinum auleni est cominixtio caeleslium gaudiorum, in aquis expiationem facientium. Genes. xlix, 11 : Lavabit in vino slolam suam, hoc est, conversationem vitae servavit.

Sic ergo expiatur domus intus et extra.

Ungitur aulem oleo misericordiae divinae : quia spes misericordiae divinae et lenit dolorem conpunctionis, et pascit mentem devotionis, et lucentem et claram facit faciem exhilarationis spirilualis: si ex ea in crucis, hoc est, redemptionis forma homo perungatur his: semel ad remissionem peccatorum, et secundo ad lcnimentum laborum et paenarum. Cantic. I, 2 : Oleum effusum nomen tuum. Isa. lxi, 1 : Spirilus Domini super me. eo quod unxerit Dominus me. Et hoc est oleum, quod Samuel effudit super David . Chrisma autem odorem significat divinae bonilatis, totum coelum et lolam terram implentis. Et ideo tota domus et allare cum isto cruciformiter ungunlur: significando, quod niti ungamur divina bonitate, ddorem Dei non habemus in virtutum fragrantia. Cantic. IV, 10: Odor unguenlorum tuorum super omnia aromala.

Allare autem significat cor humanum, super quod omnia illa fieri debent. Isa. XIX, 19 : Erit altare Domini in medio terrae aegypti, et titulus Domini juxta terminum ejus. Altare enim cordis in medio est corporis, quod est terra aegypti: quia non in corpore nisi moeror et tenebrae. Titulus tamen imaginis Dei est ad terminum ejus, hoc est, in summitate spirilus in mente. Psal. IV, 7 : Signalum est super nos lumen vultus tui, Domine.

Pallae autem sunt albissimae innocentiae condores in conversatione vitae. Apocal. III, 4 : Ambulabunt mecum in albis, quia digni sunt. Eccle. XI, 8 : Omni temporesint vestimenla tua candida, et oleum de capite tuo non deficiat.

Haec est igitur domus, de qua dicit : " Quia salus hodie die huic domui facta est. " Si aulem facta est salus, anle non fuit ei salus, cum non esset domus Dei. Ei hoc quidem est verum : quia sic salus fit ei, et efficitur salvans ad se fugientes. Et ideo Pontifex consecrator domus sub interminatione anathemalis praecipit, ut sit salva a violenlia cum rebus in se contentis, et cum omnibus ad eam confugientibus. Unde, III Reg. VIII, 38 et 39, dicitur: Si quis cognoveril plagam cordis niti, et expanderit manus suas in domo hac, tu exaudies in ocelo, in loco habitationis luae.

Sic ergo " salus domui huic facta est. " Cujus signum erat, ut Isaiae, VI, 4, legij tur, quia templum impletum est nebuloso fumo . In cujus signum Pontifex incendit thura super altare, in tantum quod fumus omnibus apparet consurgens in domo : quia iste est fumus devotionis, qui consurgit ab altari cordis per ignem charitalisin oratione. Unde, III Reg. VIII, 12 : Dominus dixit ut habitaret in nebula. Psal. cxl, 2 : Dirigatur oratio mea sicul incensum in conspectu tuo. Cantic. III, 6 : Quae est ista quae ascendit per desertum, sicul virgula fumi ex aromatibus myrrhae et thuris ?

Sic ergo " salus hodie, " per ingressum summi Pontificis cum familia et ministris, " domui huic facta est. "

Quod autem haec salus tota referatur ad hominem, ostendit, cum subdit:

" Eo quod et ipse filius sit Abrahae. "

Per hoc autem quod dicit: " Et ipse, " quidam dixerunt, quod Zachaeus esset Gentilis. Acsi dicat: Non lanium Judaeus, sed etiam ipse qui Gentilis est, factus est filius Abrahae per imitationem fidei et conversationis, et per haereditatem promissionis. Sed hoc non est probabile :

quia, Matth, xv, 24, dicit Christus : Non surn missus nisi ad oves quae perierunt domus Israel. Adhuc autem, Matth. x, 5, praecepit: In viam Gentium ne abieritis. Et quod ipse tunc ad Gentiles declinaverit, non est verisimile. Adhuc autem, Joan. IV, 8, primo noluit intrare ad Samaritanos, sed praecepit discipulis ut cibos emerent. Et hoc est concedendum : quia post ascensionem, cum pertinaciter et finaliter Judaei repulerunt verbum praedicatae fidei, tunc primo Dominus spirituali gratia se convertit ad Gentes.

Unde sensus est : " Eo quod et ipse, " de magnis peccatis recenter conversus, " filius sit Abrahae, " per fidei imitationem, et promissionis haereditatem : sic ut alii qui innocentiam Abrahae retinuerunt, et non solum Pharisaei, qui murmurant quod ad hominem peccatorem divertit, dicere nihil possunt, cum ipsum peccatorem vident in filium Abrahae conversum. Ad Roman. IX, 6 et seq. : Non omnes qui ex Israel sunl,ii sunt Israelitae,neque qui semen sunt Abrahae, omnes filii: sed in Isaac vocabilur tibi semen, id est, non qui filii carnis, hi filii Dei, sed qui filii sunt promissionis, aestimantur in semine. Joan. VIII, 39 : Si filii Abrahae estis, opera Abrahae facite.

Sic ergo domus in domino domus consecuta est salutem. Hoc autem dicit finem esse sui adventus : et ideo non esse murmurandum, si ipse facit hoc propter quod venit in mundum.