sig. XVII.

Arbor.

Arbor designata per arborem quam se vidisse dicit Nabuchodonosor, Daniel.

IV, 7-10, quam sic describit, dicens :

Videbam, ei ecce arbor in medio terrae, et altitudo ejus nimia. Magna arbor, et fortis, et proceritas ejus contingens caelum : adspectus illius usque ad terminos universae terrae. Folia ejus pulcherrima, ei fructus ejus nimius, et esca universorum in ea. Subter eam habitabant animalia et bestiae , ei in ramis ejus conversabantur volucres caeli, et ex ea vescebatur omnis caro. Legitur, Genes. xxx, 37-39, quod oves Laban concipiebant in contemplatione virgarum variarum, quae ex parte erant decorlicatae et ex parte corticem retinentes. Nunc igitur cortice remanente in sequentibus, hanc partem decorticemus, ut sicut secundum corticem litterae de Nabuchodonosor intelligitur, ita secundum interiorem candorem spiritualis intelligentiae beatae Virgini adaptetur. Nam licet ea quae sequuntur, non conveniant beatae Virgini, nihil prohibet haec de ipsa intelligi : et in hac decorticatione poterunt aliqui concipere Virginis gratiam et amorem.

Ecce, inquit, arbor in medio terrae : quia beata Virgo in medio Ecclesiae omnibus communis sine personarum acceptione. Quod indicat ejus imago ad dextram Crucifixi in medio Ecclesiae. ipsa est enim lignum vitae in medio paradisi .

Ei altitudo ejus, id est, humilitas, nimia. Altum commune est ad sursum, et deorsum. Unde, Joan. IV, 11 : Puteus altus est, id est, profundus. Altitudo ergo sive profunditas est ejus humilitas nimia, Profunde enim erat radicata : et ideo ex humore gratiae plus habebat, et firmius stabat.

Unde sequitur : Magna arbor, ei fortis. Magna meritis : quia fecit ei magna qui potens est. Fortis in operibus bonis. Alta fide et humilitate, magna charitate, fortis patientia, procera spe. Vel, magna ad bona agenda, fortis ad mala toleranda, procera ad sublimia contemplanda.

Unde sequitur : Et proceritas ejus contingens caelum, spe videlicet et caelesti conversatione. Stans enim in terra, pertingebat usque ad caelum , dum in corpore humano angelicam vitam duxit. Talis fuit haec arbor in se.

Qualis autem sit ad nos, subditur : Adspectus illius, supple, erat, usque ad terminos universae terrae : oculi enim ejus misericordes etiam ultimos peccatores non despiciunt : sed benigne respiciunt, sicut patet in Theophilo. Et sunt oculi ejus usque ad terminos universae terrae : quia in ipsis specialiter delectatur, et eos respicit, in quibus finita et terminata est omnis terrenitas, ut in sanctis et pauperibus spiritu.

Folia ejus pulcherrima, id est, verba ejus irreprehensibilia. (Quaere titulo de verbis ejus,) Unde dicit, Proverb, viii, 8 : Justi sunt omnes sermones mei : non est in eis pravum quid, neque perversum. Pulcherrima etiam, id est, plena mysterio. Unde, Apocal. XXII, 2 : Folia ligni ad sanitatem : quia verba et exempla Mariae operantur salutem peccatoribus : qui enim justificatur, ille sanatur. Simile, Ezechiel. xlvii, 12 : Folia ejus ad

medicinam. Pulchritudo ergo foliorum discretio verborum.

Et fructus ejus nimius : quia quem totus non capit orbis, in ejus se clausit viscera factus homo, Ei esca universorum in ea, Universorum , id est, Angelorum et hominum : quia per eam panem Angelorum manducavit homo : et per eam homines et Angeli comedunt in mensa altaris, quasi in uno refectorio sacramentum Filii sui.

Subter eam habitabant animalia et bestiae : quia quantumcumque animalis et bestialis per peccatum quis fuerit, si ad eam toto corde confugerit, ipsum proteget ab aestu solis, id est, ira Filii, et incendio gehennae, et fervore concupiscentiarum carnalium, et desiderio saecularium.

Et in ramis ejus conversabantur volucres caeli, id est, spirituales viri, quorum conversatio in caelis. Rami ejus sunt ejus virtutes et exempla, de quibus dicit : Rami mei honoris et gratiae , supra de terebintho . Humiles conversantur in ramo humilitatis, misericordes in ramo pietatis, et sic de aliis.

Et ex ea vescebatur omnis caro : ejus enim uberibus nutritus est ille qui dat escam omni carni, imo ille qui dedit se escam timentibus se.

Et nota, quod prius dicitur : Altitudo ejus, id est, humilitas nimia. Et post subjungitur : Fructus ejus nimius : quanto enim humilior, tanto fructuosior. Sed forte dicet quis, quid nobis et fructui isti ? forsitan non partietur illum. Audi quid ipsa dicit : Transite ad me, omnes qui concupiscitis me, et a generationibus mei implemini . Nobis enim attulit fructum istum, non sibi. Unde, Psah lxvi, 7 : Terra dedit fructum suum : dedit, non sibi ayare retinuit. Ex quo etiam terra nostra est, noster est fructus ejus :

et ideo tamquam largissima omnes ad eam invitat, dicens : Transite ad me, omnes, etc.

Et nota, quod unica arbor multiplicia habet ponta. Primum pomum, pulchra delectatio. Secundum, timor. Tertium, agnitio. Quartum, sancta spes quae est fructus sublimior : et ideo dulcior, De his quatuor habes ibi : Ego mater pulchrae dilectionis , etc. Quod si non potest ad hunc fructum attingere, quia pusillus es, per timorem qui est fructus acerbior, profert tibi alium, scilicet gratiam. Unde dicit : In me gratia, omnis viae ei veritatis "

Haec est arbor pulcherrima de qua legitur, Levit.XXIII, 40 : Sumetis vobis fructus arboris pulcherrimae, etc. Haec est arbor virgo cui dicitur a Filio, Cantic IV, 7 : Tota pulchra es, amica mea, etc. Cujus fructus multiplex Christus Dominus est, qui in sacramento fructus est hominum et Angelorum, qui eo fruuntur nec fastidiunt. Qui fructus omnia est omnibus, id est, sufficientia omnium, sicut dicitur, I ad Corinth. xv, 28 : et ideo non dictiur : Sumetis vobis fructum, sed fructus pluraliter: quia ipse est manna omnis saporis .

Sequitur in textu Levitici, xxiii, 40 : Spatulas que palmarum sumetis, et ramos ligni densarum frondium, ei salices de torrente : et laetabimini coram. Domino Deo vestro. Spatulae istae sunt exempla virtutum, quae longe lateque sparguntur, quae sumi praecipiuntur a Christianis per imitationem, qui ad exemplum ejus regi debent et dirigi. Nam ipsa est virga directionis, et virga regni Dei : ad quod dirigit fideles verbis et exemplis, et in illud introducit. Spatula etiam dicitur a spata, quod est politum instrumentum, in quo pugnatur contra hostes. (Quaere totum hoc supra titulo de palma.)

Sequitur : Et ramos ligni densarum frondium. Densae frondes magis tenent virorem et difficilius corrumpuntur, hoc est, bonorum operum condensatio cum virore fidei et perseverantia, cum quibus debemus Christo occurrere cum pueris Hebraeorum .

Sequitur : Et salices de torrente, Salix arbor sterilis est maxime in partibus istis. Et beata Virgo vovens virginitatem, praeelegit sterilitatem quam concubitus foecunditatem. Unde dicitur de ea, Isa. LIV, 1, et, ad Galat.IV, 27 : Laetare, sterilis, etc. Et nos similiter quantumcumque faecundi fuerimus in bona operatione quae fructus est viri justi, debemus nos steriles reputare, juxta illud Lucae, XVII, 10 : Cum feceritis omnia, etc. Et hoc docet sancta Scriptura, quae per torrentem intelligitur. Unde dicitur : Salices de torrente. Et qui hoc mandatum dominicum impleverit in praesenti, coram Domino Deo seq laetabitur in futuro.

Unde sequitur : Et laetabimini coram Domino Deo vestro,