In Apocalypsim B. Joannis Apostoli
PROLOGI GILBERTI, IN APOCALYPSIM B. JOANNIS APOSTOLI, EXPLANATIO.
Unde dicit Haymo, quod iste Angelus in persona Christi apparuit Joanni.
Unde dicit: Et audivi vocem magnam, id est, cognovi. Vel, Audivi, vocem magnam, magna
Unde dicit: Et facies ejus, id est, sicut sol, Oritur sol, et occidit, et ad locum suum revertitur,
Dicit ergo : Haec dicit qui tenet septem stellas, id est, septem Praelatos
Continua sic: Commendavi bona quae in te sunt, sed nunc redarguo mala.
Unde dicit: Sin autem, nisi per paenitentiam ad statum primae charitatis redieris, venio Ubi,
Continua ita : Multum commendabilis es in praedictis, sed tamen reprehensibilis in aliis.
Dicit ergo : ita commendabilis est propter praedicta, sed tamen habeo adversus te pauca.
Dicit ergo : Qui vicerit. Haymo : Desideria carnis,et horum tentamenta.
Dicit ergo : Vigila : et hoc potes facere, quia aliqui sunt in Ecclesia tua boni quos potes imitari.
Unde dicit: Haec, scilicet quae sequuntur, dicit, Sanctus, Sancti estote.
Continua sic : Veniet tentatio : sed non timeatis, quia bonum adjutorem habebitis.
Dicit ergo Angelus ad Joannem :
Continua sic : Mandat tibi, etc. Haec scilicet: Scio opera tua, id est, reprobo. Et tunc ly scio
Dicit ergo : Et animal primum simile leoni. i Vicit leo de tribu Juda.
Dicit ergo: Et vidi. Nota : In praecedenti capitulo dixit, v. 1: Post haec vidi:
Dicit ergo: Et vidi, et audivi.
In saecula saeculorum. Quasi diceret : Continuo laudant Deum, et praedicta attribuunt ei.
Unde dicit: Et audivi tamquam vocem, in medio quatuor animalium, dicentem, centium,
Dicit ergo : Bilibris tritici. Ad litteram bilibris bilibris,
Continua : Tanta erit tribulatio Ecclesiae : sed tamen non obliviscetur Deus misereri.
Dicit ergo : Stantes ante thronum.
Unde dicit: Et ascendit fumus incensorum,
Dicit ergo : Et vidi, id est, intellexi, et audivi,
Dicit ergo ita : Et aperuit puteum abyssi, et puteo aperto, ascendit fumus putei,
Unde dicit : Et de fumo putei, de tenebrosa haereticorum doctrina, exierunt locustae in terram,
Dicit ergo : Et habebant loricas, id est, corda sententiis deceptoriis munita, sicut loricas ferreas
Dicit ergo:Et sextus Angelus, id est, sextus ordo Praedicatorum, tuba cecinit,
Dicit ergo: Et numerus equestris exercitus.
Unde dicit: Et numerus equestris exercitus, id est, malorum, vicies millies, vicies Mille
Dicit ergo : Et qui sedebant, id est, daemones malis praesidentes, super eos, habebant loricas,
Dicit ergo : Et abii, scilicet tamquam vere obediens, ad Angelum,
Dicit ergo : Atrium autem, id est, peccatores, a quod est foris templum, atrium
Dicit ergo : Et septimus Angelus, id est, septimus ordo Praedicatorum, tuba cecinit,
Dicit ergo : Et visum est aliud signum, scilicet, a primo, et illi contrarium. Et dicitur aliud :
Dicit ergo : Et audivi vocem magnam in caelo, id est, in Ecclesia triumphante, dicentem, Nunc, Nunc,
Dicit ergo : Vae terrae, id est, firmis et obduratis in peccato, et mari, impii quasi mare fervens.
Continua ita : Persecutus est diobolus Ecclesiam, sed antequam persequeretur, etc.
Dicit ergo : Et iratus est draco, id est, diabolus, in mulierem,
Dicit ergo : Et vidi de mari bestiam,
Unde dicit : Et datum est illi, id est, a Deo permissum, facere bellum eum sanctis, et vincere eos,
Dicit ergo : Si quis habet aurem cordis, audiat, Si quis habet aurem audiat,
Dicit ergo : Et vidi aliam bestiam.
Dicit ergo : Et vidi, id est, intellexi spiritualiter, aliam bestiam, bestia,
Unde dicit : Qui, scilicet virgines, empti sunt, de terra,
Dicit ergo : Timete Dominum, scilicet, timore filiali. Psal. XVIII, 10 : Timor Domini sanctas.
Dicit ergo : Et alius Angelus, id est alius ordo Praedicatorum. Et dicitur alius, Angelus,
Dicit ergo : Et audivi vocem, aure interiori, de caelo, dicentem mihi, Scribe,
Dicit ergo : Et alius Angelus, id est, Christus qui est alius a Sanctis, exivit, de altari,
Dicit ergo : Et vidi, intellectu scilicet spirituali, tamquam mare vitreum, mare.
Dicit ergo : " Et dabo, " non dicit quid, ad signandum illud esse ineffabile quod dabit, " duobus testibus meis, " scilicet Henoch et Eliae, et in hoc notatur sufficientia testium. Matth. xviii, 16 : In ore duorum vel trium testium. Vel, " Duobus " dicit, quia testimonium perhibebunt Christo de duobus, scilicet, quod sit Deus, et homo. Vel, de duobus, scilicet de Christi magnitudine, et Antichristi reprobatione. Vel, quia duobus suum testimonium confirmabunt, scilicet de Novo, et Veteri Testamento. Vel, de duobus, hoc est, de paenis malorum, et de praemiis bonorum. Vel, secundum Haymonem, duo testes dicuntur propter duo genera martyrii : unum in mente, alterum in carne.
Nota : Quod Elias sit unus ex his testibus, habetur expresse, Malach. IV, 5 et 6 : Ecce ego mittam vobis etiam... Et convertet cor patrum ad filios. Sed unde habetur, quod Henoch sit alius. Forte habetur ex hoc quod translatus est. Genes. v, 24 : Et Henoch ambulavit cum Deo, et non comparuit, quia tulit eum Deus. Aliqui tamen dixerunt, quod Moyses erit ille alter, quod conjiciunt ex hoc quod Deus apparuit tribus discipulis cum Moyse, et Elia . Tamen communiter concordant Sancti, quod ille sit Henoch.
" Et prophetabunt diebus mille ducentis sexaginta, " id est, praedicabunt tribus annis, et dimidio, sicut dicit Glossa. Contra : Alia Glossa dicit, quod hic numerus dierum non facit tres annos et dimidium, ideo quia deficiunt triginta et unus dies. Responsio. Isti praedicabunt quanto tempore Christus praedicavit. Non enim praedicavit tribus annis et dimidio integre : quia pro dimidio anno computatur tempus illud quod est ab Epiphania usque ad Pascha : et hanc solutionem innuit Glossa illa. Praedicabunt tribus annis et dimidio, sicut et ipse Christus praedicavit. Vel, potest dici, quod Scri- ptura non facit vim de minimis, propter quod per praedictum numerum intelliguntur tres anni et dimidius : etsi numerus ille non perficiat totaliter tantum tempus, quia posito majori non fit vis de minori.
" Amicti saccis.
Hi sunt duae olivae, et duo candelabra in conspectu Domini terrae stantes.
Et si quis voluerit eos nocere, ignis exiet de ore eorum, et devorabit inimicos eorum : et si quis voluerit eos laedere, sic oportet eum occidi. "
Hic tanguntur quaedam quae praedicationem illorum reddent commendabilem. Primum est dejectio et humilitas exterior, ibi, " Amicti saccis. " Secundum, unctio interior, ibi, v. 4 : " Hi sunt duae olivae. " Tertium est veritatis manifestatio, ibidem, " Et duo candelabra. " Quartum, ordinata intentio, ibidem, " In conspectu Domini terrae stantes. " Quintum, constans veritatis confessio, ibi, v. 5 : " Et si quis voluerit. "