Sermo V .

Tradebat iudicanti se iniuste qui peccata nostra ipse pertulit in corpore suo super lignum, ut peccatis mortui iustitiae vivamus .

Verba sumta sunt de Epistola Petri hodierna. In praeteritis diebus egit mater Ecclesia festum de pretio nostrae redemptionis et gaudio Christi resurrectionis. Sed certe, hodie multi Christiani iudaizant, faciunt ut Iudaei. Sicut enim Iudaei Christum Dominica in Ramis Palmarum cum gaudio susceperunt, clamantes: Benedictus, qui venit etc, et post die Veneris ipsum virgis laceraverunt, multa opprobria dixerunt et tandem ipsum crucifixerunt; ita multi Christiani die Paschae Christum cum gaudio susceperunt et post Pascha, rursum ad peccata sua redeuntes, quantum in se est, ipsum iterum crucifigunt. Ideo Apostolus in verbis propositis reducit nobis memoriam dominicae passionis in principio Epistolae, cum dicit: Christus passus est pro nobis etc. Sunt ergo verba ista, secundum cursum huius temporis, dominicae passionis et gloriosae resurrectionis. Nam ita festum de Christi resurrectione hoc tempore in Ecclesia celebratur, ut memoria suae passionis semper in cordibus nostris habeatur. Duo ergo tanguntur in verbis istis: primo, iniquitas Pilati, iudicis Christum iniuste iudicantis, cum dicit: Tradebat iudicanti, scilicet Pilato, se iniuste; secundo tangitur immensa benignitas Christi patientis: qui peccata nostra etc.

I. Circa primum intelligimus Pilati iniustitiam. Pilatus illo tempore, quo Christus passus est, iudex erat, et ideo secundum Legem Moysi iuste iudicare debuit, sed in omnibus Legem praeterivit. In Lege Moysi scriptum erat: Nonsequelis turbam ad faciendum malum. Et ipse contra hoc acquievit turbae clamanti: Crucifige, crucifige eum. Lex erat scripta: Insontem et iustum non occides, et ipse econtra Christum innocentem, qui peccatum non fecit , interfecit. Alia lex scripta erat: Maleficos non patieris vivere, et ipse econtra Barabbam, latronem liberavit et Christum innocentem condemnavit. Et sic in eius passione non est invenire iustam causam nec iustum animum nec rectum ordinem.

Ista tria tanguntur in Marco, ubi legitur: Pilatus, volens populo satisfacere, dimisit illis Barabbam et tradidit Iesum flagellis caesum, ut crucifigeretur. Adhuc, ut omnia concludamus, nullus in Lege erat dignus duplici poena: flagelli et mortis Unde in Lege sic scriptum erat: Si aliquis dignus fuerit plagis, vapulabit eum populus, ita tamen, ut quadragenarium numerum non excedant. Christus antem duplici paena fuit condemnatus: flagelli et mortis, contra illud Nahum : Non consurget duplex tribulatio. Post multas iniurias et flagella accumulaverunt poenam ignominiosae mortis, scilicet crucis. Totum ergo contra Legem fuit.

Et utinam temporibus nostris non haberemus tales iudices, qui innocentes condemnarent et reos absolverent ! Sed certe, hodie multi, excaecati acceptione munerum, carnali affectione affinium propinquorum, cupiditate pecuniarum, faciunt contrarium. Ideo iudicium sine misericordia fiet talibus, qui non faciunt misericordiam, sed potius crudelitatem.

II. Secundo notatur immensa benignitas Christi patientis, cum dicit: qui peccata nostra etc. Suspensus pro peccatis nostris Christus in ligno crucis, quantam ad nos dilectionem habuit, nullus mortalis homo posset dicere. Vere eius passio fuit voluntaria, necessaria, acerba, opportuna, fructuosa.

Si consideremus primo benignitatem Christi patientis, inveniemus, quod passio sua fuit voluntaria. Hoc est quod dicit: Tradebat iudicanti se iniuste; unde Isaias : Oblatus est, quia ipse voluit. Et ipse ait de se ipso: Potestatem habeo ponendi animam meam; et alibi: Tradidit in mortem animam suam, scilicet sponte; et cum sceleratis reputatus est; item: Semo tollit a me animam meam . Ecce, quod passio sua fuit voluntaria.

Si consideremus secundo nos peccatores, inveniemus, quod sua passio fuit necessaria ad nostram redemptionem Unde dicit: qui peccata nostra pertulit. Apostolus : Omnes peccaverunt et egent gloria Dei etc, et redemptione indiguerunt, et sic ut in peccato Adam omnes moriuntur, ita in Christo omnes vivificabuntur, et sicut pro peccato Adae in malum culpae et poenae cecidimus, ita per Christum omnes redempti sumus et ab utroque malo liberati sumus Hoc est quod dicit Isaias, quod peccata multorum tulit et pro crucifixoribus suis oravit, ne perirent.

Si consideremus tertio qualitatem passionis, inveniemus, quod fuit acerba. Hoc est quod subdit: in corpore suo, quod quidem morti exposuit, non cuilibet, sed morti turpissimae et crudelissimas; unde illud : Morte t urpissima condemnemus eum, morte homicidarum et latronum.

Si consideremus quarto modum patiendi, inveniemus, quoniam necessaria et opportuna fuit sua passio, quia passus in patibulo. Unde dicit: super lignum. Quare? Mors Christi fuit nobis necessaria, ut, sicut ex ligno vetito mors in mundum intravit, ita in ligno salutem humani generis Christus repararet Hoc est quod cantat Ecclesia : " Ut unde mors oriebatur, inde vita resurgeret, et qui in ligno vincebat, in ligno quoque vinceretur, per Iesum Christum Dominum nostrum" Nullus alius modus patiendi et nos redimendi fuit convenientior isto, etsi alio modo potuisset.

Si consideremus quinto finem passionis, inveniemus, quod sua passio fuit fructuosa, quia ad nostrae redemptionis pretium. Hoc est quod subdit: ut, peccatis mortui, iustitiae vivamus; ut, sicut Christus mortuus est carne, vivens autem spiritu, ita, mortui in peccato, vivamus spiritualiter. Hoc est quod dicit Apostolus ad Romanos : Consepulti sumus cum illo per baptismum in mortem, ut, quomodo Christus surrexit a mortuis per gloriam Patris, ita et nos in novitate vitae ambulemus.

In paschali die solent homines nova vestimenta induere, vetera exuere, nova cibaria comedere; ita et nos vetera peccata debemus abiicere et novas vestes, scilicet virtutes, induere in hoc paschali tempore. Hoc est quod dicit: in novitate vitae ambulemus.

Ad instructionem autem nostram et dominicae crucis gloriam et ipsius Crucifixi laudem nota, quod in ligno crucis Christi possumus invenire ista quinque, scilicet sapientiam salutarem, discretam carnalium voluptatum mortificationem, paupertatem voluntariam, eminentem humilitatem, virtutem insuperabilem.

Dico, quod in ligno crucis Christi possumus invenire primo sapientiam salutarem ad nos illuminandum et docendum; et hoc est quod dicit Apostolus : Non iudicavi, me scire aliquid inter vos nisi Jesum Christum et hunc crucifixum. Ille qui raptus fuit usque ad tertium caelum et vidit secreta Dei, quae non licet homini loqui, nihil aliud nisi de crucifixione Domini sui se scire iudicavit. Isto solo verbo beata Catharina - quinquaginta oratores devicit et confudit, quando dixit: Nihil aliud iudico me scire inter vos nisi Iesum Christum et hunc quidem crucifixum. Quid igitur valent omnes aliae scientiae, nisi ad istam ordinentur?

Vae illis! qui toto tempore vitae suae student in logica, physica vel in decretis et nihil saporis in ista scientia inveniunt; si in ligno crucis Christi studerent, scientiam salutarem ibi invenirent; est enim lignum vitae his q ui apprehenderint, et qui tenuerit eam beatus ; hoc est, qui in corde iugiter memoriam mortis Christi habuerit , beatus erit, scilicet in praesenti talis beatitudine gratiae, in futuro beatior beatitudine gloriae. Iste disponit hominem ad intelligentiam, conservat in eo memoriam, ordinat ad vitam aeternam. Ideo beatus Bernardus de hoc ligno ita ait: " Cum sapientiasecundum nomen suum dicte sit saporosa scientia, in ligno crucis stude, si vis hunc saporem sentire; dat enim visum caecis, sanitatem infirmis, vitam mortuis ".

Secundo in ligno crucis possumus invenire voluptatum carnis mortificationem, ut homo pro Christo sacrificet carnem suam per paenitentiam. De isto sacrificio Apostolus ad Galatas : Christo confixus sum cruci; Glossa: " Per amorem "; et subdit: Vivoautem, iam non ego; vivit vero in me Christus.

Vivo ego, non secundum carnem; " vita mirabilis est vivere in carne praeter carnem ". Et dicit ibi Glossa: Christo cruci confixus sum: " crux ardorem peccati refrigerans, vigorem operandi praestans ". Vivit vero in me Christus, id est, vita mea in vita Christi apparet vivere spiritualiter, non carnaliter. Haec debet esse vita Christiani, non vivere secundum carnem, sicut alibi docet Apostolus: Qui sunt Christi carnem suam crucifixerunt etc. Dignum est enim., ut, si Domini crucifixi passionem in cordibus nostris habeamus, a fluctibus carnalium voluptatum nos abstineamus. Quid enim valet habere nomen Christiani, et non exercere opus Christiani ; habere nomen militis, et non facere opus militis?

In multis hodie contrarium est; carnale opus exercent et spirituale opus vilipendunt. Istam vitam spiritualem invenimus in ligno crucis, ut, sicut de ligno vitae licebat homini vesci in statu innocentiae, ita homo vivens vita spirituali possit vesci spiritualiter de ligno crucis Christi, qui operatus est sal utem in medio terrae, scilicet in utero Virginis Mariae.

Tertio, in ligno crucis est invenire summam pauperta tem et voluntariam, ut homo omne terrenum spontanea voluntate contemnat. Hoc est quod ait Apostolus ad Galatas . Mihi autem absit gloriari nisi in cruce Domini nostri Iesu Christi; quasi dicat: in alio gloriari indecens est. Et quomodo? Per paupertatem. Nam subditur: per q uem mihi mundus crucifixus est, et ego mundo; hoc est; ut nec mundus me alliciat ad sui amorem, nec ego mundum. Et quid facit hoc, ut nec homo amet mundum, nec mundus eum? Certe vera paupertas, quae contemnit totum mundum. Vae ergo hominibus divitibus, qui totam spem suam in pecuniis suis ponunt ! Quomodo audent detrahere paupertati, quando Rex caeli in tantum pauper fuit, quod non habuit, ubi caput suum reclinaret ? sicut ait in Evangelio de se ipso. Ipsi autem cupidi homines et avari de nulla re temporali possunt satiari; insatiabilis enim est ocul us cupidi, et avarus non implebitur pecunia.

Quarto, in ligno crucis est invenire eminentem humilitatem ad detestandum omnem superbiam; ad Philippenses : exinanivit semetipsum, humilians se

Deo Patri usque ad mortem. Dicit Bernardus, quod Cum humilitas sit praeclara in praeclaris, praeclarior in praeclarioribus, praeclarissima est in praeclarissimis. Sed ipse est altissimus super omnem terram , cui subiecta sunt caelum, terra, mare et omnia, quae in eis sunt. Ergo eius humilitas fuit praeclarissima. Consuetudo prava est hominum, quod cum aliqua bona dicuntur de aliquibus, diminuunt ea, quantum possunt; si de eis aliqua mala dicuntur, statim vellent exaltari usque ad caelum; alios humiliant, se exaltant Totum contrarium fuit in Christo; se humiliavit ut alios exaltaret usque ad ignominiosum genus mortis latronum et homicidarum. Unde Glossa ibi dicit: Humiliavit semetipsum etc.: " Quid ergo superbis, terra et cinis ? Caput est humile, et tu, membrum humile, superbis "? Ideo dicit Bernardus : " Humilitas est virtus, qua homo verissima agnitione sibi ipsi vilescit ". Impossibile est, aliquem sive in praesenti, sive in futuro venire ad exaltationem nisi per humilitatem. Si enim superbus homo exaltatur ad aliquam dignitatem vel praelationem, hoc est ad confusionem suam, quia non placet Deo talis exaltatio; Ezechielis : Ego Dominus humiliavi lignum sublime et exaltavi lignum humile; Psalmus: Vidi impium superexaltatum; sequitur: Transivi , et ecce, n on er at . Sed de exaltatione Christi propter humilitatem subditur: Propter quod et Deus exaltavit illum etc.

Ultimo in ipso crucis ligno est invenire virtutem insuperabilem ad expugnandum omnia machinamenta daemonum; unde Apostolus ad Corinthios : Fratres, verbum crucis pereuntibus quidem stultitia est. Et qui sunt qui pereunt? Certe illi qui totum mundum et ea q uae s unt in mundo, sapiunt. Talibus difficile est praedicare crucem paenitentiae. Stultitia videtur eis, quia non credunt invenire aliud saeculum. Sed eis qui salvi fiunt, hoc est, qui salvari volunt, Dei virtus est, virtus potens superare omnia diaboli tentamenta. Tantae virtutis est lignum crucis Christi, quod statim, facto signo, fugit diabolus confusus, sicut de quodam Iudaeo legitur, qui se signavit hoc signo, cui daemones nocere non potuerunt, sed dixerunt: " Vae, vae, vas vacuum et signatum "! In hoc ligno crucis debet quilibet Christianus spem suam ponere, si vult contra adversarium suum, diabolum, acriter pugnare , quia scriptum est: " Nulla salus est in domo, nisi cruce munit homo ", ut sic possit ad gaudia caeli pervenire, quae nobis concedat etc