In Apocalypsim B. Joannis Apostoli
PROLOGI GILBERTI, IN APOCALYPSIM B. JOANNIS APOSTOLI, EXPLANATIO.
Unde dicit Haymo, quod iste Angelus in persona Christi apparuit Joanni.
Unde dicit: Et audivi vocem magnam, id est, cognovi. Vel, Audivi, vocem magnam, magna
Unde dicit: Et facies ejus, id est, sicut sol, Oritur sol, et occidit, et ad locum suum revertitur,
Dicit ergo : Haec dicit qui tenet septem stellas, id est, septem Praelatos
Continua sic: Commendavi bona quae in te sunt, sed nunc redarguo mala.
Unde dicit: Sin autem, nisi per paenitentiam ad statum primae charitatis redieris, venio Ubi,
Continua ita : Multum commendabilis es in praedictis, sed tamen reprehensibilis in aliis.
Dicit ergo : ita commendabilis est propter praedicta, sed tamen habeo adversus te pauca.
Dicit ergo : Qui vicerit. Haymo : Desideria carnis,et horum tentamenta.
Dicit ergo : Vigila : et hoc potes facere, quia aliqui sunt in Ecclesia tua boni quos potes imitari.
Unde dicit: Haec, scilicet quae sequuntur, dicit, Sanctus, Sancti estote.
Continua sic : Veniet tentatio : sed non timeatis, quia bonum adjutorem habebitis.
Dicit ergo Angelus ad Joannem :
Continua sic : Mandat tibi, etc. Haec scilicet: Scio opera tua, id est, reprobo. Et tunc ly scio
Dicit ergo : Et animal primum simile leoni. i Vicit leo de tribu Juda.
Dicit ergo: Et vidi. Nota : In praecedenti capitulo dixit, v. 1: Post haec vidi:
Dicit ergo: Et vidi, et audivi.
In saecula saeculorum. Quasi diceret : Continuo laudant Deum, et praedicta attribuunt ei.
Unde dicit: Et audivi tamquam vocem, in medio quatuor animalium, dicentem, centium,
Dicit ergo : Bilibris tritici. Ad litteram bilibris bilibris,
Continua : Tanta erit tribulatio Ecclesiae : sed tamen non obliviscetur Deus misereri.
Dicit ergo : Stantes ante thronum.
Unde dicit: Et ascendit fumus incensorum,
Dicit ergo : Et vidi, id est, intellexi, et audivi,
Dicit ergo ita : Et aperuit puteum abyssi, et puteo aperto, ascendit fumus putei,
Unde dicit : Et de fumo putei, de tenebrosa haereticorum doctrina, exierunt locustae in terram,
Dicit ergo : Et habebant loricas, id est, corda sententiis deceptoriis munita, sicut loricas ferreas
Dicit ergo:Et sextus Angelus, id est, sextus ordo Praedicatorum, tuba cecinit,
Dicit ergo: Et numerus equestris exercitus.
Unde dicit: Et numerus equestris exercitus, id est, malorum, vicies millies, vicies Mille
Dicit ergo : Et qui sedebant, id est, daemones malis praesidentes, super eos, habebant loricas,
Dicit ergo : Et abii, scilicet tamquam vere obediens, ad Angelum,
Dicit ergo : Atrium autem, id est, peccatores, a quod est foris templum, atrium
Dicit ergo : Et septimus Angelus, id est, septimus ordo Praedicatorum, tuba cecinit,
Dicit ergo : Et visum est aliud signum, scilicet, a primo, et illi contrarium. Et dicitur aliud :
Dicit ergo : Et audivi vocem magnam in caelo, id est, in Ecclesia triumphante, dicentem, Nunc, Nunc,
Dicit ergo : Vae terrae, id est, firmis et obduratis in peccato, et mari, impii quasi mare fervens.
Continua ita : Persecutus est diobolus Ecclesiam, sed antequam persequeretur, etc.
Dicit ergo : Et iratus est draco, id est, diabolus, in mulierem,
Dicit ergo : Et vidi de mari bestiam,
Unde dicit : Et datum est illi, id est, a Deo permissum, facere bellum eum sanctis, et vincere eos,
Dicit ergo : Si quis habet aurem cordis, audiat, Si quis habet aurem audiat,
Dicit ergo : Et vidi aliam bestiam.
Dicit ergo : Et vidi, id est, intellexi spiritualiter, aliam bestiam, bestia,
Unde dicit : Qui, scilicet virgines, empti sunt, de terra,
Dicit ergo : Timete Dominum, scilicet, timore filiali. Psal. XVIII, 10 : Timor Domini sanctas.
Dicit ergo : Et alius Angelus, id est alius ordo Praedicatorum. Et dicitur alius, Angelus,
Dicit ergo : Et audivi vocem, aure interiori, de caelo, dicentem mihi, Scribe,
Dicit ergo : Et alius Angelus, id est, Christus qui est alius a Sanctis, exivit, de altari,
Dicit ergo : Et vidi, intellectu scilicet spirituali, tamquam mare vitreum, mare.
Continua sic : Praeliabantur Angeli, et auxilio eorum, supple, " projectus est draco ille, " scilicet, diabolus, qui draco dicitur propter immanitatem sceleris, sicut dicit Haymo, sive propter invidiam: " magnus, " propter superbiam, vel propter potentiam : " serpens, " propter astutiam. Genes. iii, 1 : Serpens erat callidior, etc.
" Antiquus, " propter peccandi consuetudinem, vel propter temporis antiquitatem : quia ab initio mundi nocens. Joan. viii, 44 : Ille homicida erat, etc.
" Qui vocatur diabolus, " id est, deorsum fluens : quia alios facit fluere in peccata : vel quia ipse de peccato in peccatum fluere non cessat. Psal. lxxiii, 23 : Superbia eorum qui te oderunt ascendit semper.
" Et Satanas, " id est, adversarius. I Petri, v, 8 : Adversarius vester diabolus. Vel, " Satanas, " id est, contrarius, quia semper persequitur bonos.
a Qui seducit, " id est, seorsum a via veritatis ducit secundum fictionem suam, " universum orbem, " scilicet partem universi orbis, scilicet malos qui pereunt.
v Et projectus est in terram, " id est, in corda terrenorum : non quia ibi prius non esset, sed ut ibi magis dominaretur exclusus a bonis. Genes. III, 18 : Terram comedes omnibus diebus vitae tuae. Vel sic : " Projectus est in terram, " id est, de cordibus electorum in corda reproborum. Vel, " in terram, " id est, in infernum. Job, X, 22 : " Terram miseriae et tenebrarum. "
" Et angeli ejus cum illo missi sunt, " scilicet, sicut membra cum capite. II Petri, II, 4 : Si Deus Angelis peccantibus non pepercit, sed rudentibus inferni, etc. " Vel sic : " Projectus est draco, " per avaritiam : quia animal sitibundum est, et avarus semper sitit : " magnus, " per superbiam : " serpens, " per invidiam : " antiquus, " per gulam : quia hoc est antiquum peccatum primi hominis : " diabolus, " per luxuriam : quia interpretatur defluens : " Satanas, " per iram : " qui seducit universum orbem, " scilicet, per acediam. Et nota, quod hunc toties describit, ut melius sciamus cavere insidias ejus.
" Et audivi vocem magnam in caelo, dicentem : Nunc facta est salus, et virtus, et regnum Dei nostri, et potestas Christi ejus, quia projectus est accusator fratrum nostrorum, qui accusabat illos ante conspectum Dei nostri die ac nocte:
Et ipsi vicerunt eum propter sanguinem Agni, et propter verbum testimonii sui: et non dilexerunt animas suas usque ad mortem.
Propterea laetamini, caeli, et qui habitatis in eis. "
Hic subditur gratiarum actio pro victoria habita de diabolo.
Et dicuntur tria. Primo, redditur gratiarum actio a Sanctis. Secundo, ponitur invitatio Angelorum ad congratulandum cum eis,ibi, v. 12 : " Propterea laetamini, caeli. " Tertio, agitur de paena malorum
Angelorum exclusorum a bonis, ibidem, " Vae terrae et mari "
In prima parte dicuntur duo. Primo, redditur gratiarum actio Deo a Sanctis exhibita. Secundo, ponitur causa quare ei referatur gratiarum actio, ibi, " Quia projectus est. "