248 A P P E N D I X II .

se omnia capere, exteriora tamen et exiguitas devotionis persuadent id m o r i b u n d u m dicere ex complacentia, ita ut si alius ad eum accederet qui diceret, quod omnia quae dicta sunt ei nihi l sint nisi merae Tabulae, etiam sunt fabulae, responderet barbarus complacendi gratia. Hoc autem orir i potest ex duobus principiis : P r i m u m quia non capit, quae ei d i - cuntur ; ex . gr . animi levitate, ita ut eo ipso momento , quo d i c i t : credo et faciam, credat revera , et exequi vel i t , sed minima ratione contrariam sententiam mutabit ; quod tamen constat quod barbarus nollet uri in inferno, et sic affirmatio eius possit esse vera et in intimo cordis, difficultas est, u t rum credat esse u n u m Deum et u t r u m credat esse in fernum, an vero audiat quae dicta sunt ei tamquam historiam sibi narratam, quae vera et falsa esse potest.

2. An possit baptizari adultus rudis ei stupidus, ut contigit in barbaro, si ei detur sola Dei cognit io, et a l iquorum eius attr ibutorum praesertim iustitiae remunerativae et vindicativae, iuxta hunc A p o - stoli locum accedentem ad Deum oportet credere quia est et remune- rator est, ex quo infertur adul tum barbarum in certo casu urgentis necessitatis posse baptizari quamvis non credat explicite in Iesum Chr istum.

3. U t r u m missionarius teneatur barbaris adultis baptizatis aut ba- ptizandis omnia praecepta legis positivae divinae intimare, praesertim ea omnia quibus sese submittere difficultatem haberent, ut eiusmodi barbari securitate conscientiae fruantur, licet ea praecepta non obser- vent quae ignorant, eo nitentes iuris axiomate lex non obligat nisi fuerit promulgata.

R. N o n l icere, si missionarius sit moraliter certus, prout in dubio asseritur, barbarum inf i rmum non sufficienter iuxta propr i i captus m e n - suram intellexisse mysteria religionis christianae sibi explicata, aut ea sufficienter non credere, et ex solo mot ivo non contradicendi promi t - tere se servaturum mandata eiusdem religionis.

Si ve ro missionarius prudenter credat inf i rmum barbarum, quando dicit : credo et faciam, revera tunc sufficienter credere serioque p ro - mittere se serva turum, ut supra, debere baptizari.

Si autem de praedictis, missionarius dubitet, et tempus non sup- petat i l lum melius instruendi , immineatque per icu lum mortis, debere it idem baptizari sub conditione.

Ad 2. Missionarium non posse baptizare non credentem explicite in Dominum Iesum Chr is tum, sed teneri i l lum instruere de omnibus iis quae sunt necessaria necessitate medii iuxta captum baptizandi.

Ad 3. T e n e r i omnia praecepta legis positivae divinae int imare.