250 A P P E N D I X II .

principalem. Si vero aliquid percipiatur ratione periculi probabiliter imminentis, non esse mutuantes inquietandos, dummodo habeatur ratio qualitatis periculi, et probabilitatis eiusdem, et servata proportione inter periculum, et id quod accipitur. His ipsis verbis ita definitum est a Sacra Congregatione de Propaganda Fide die 12. Septembris an. 1645. cuius decretum pro Sinensibus Missionibus editum hic adiun- gitur (1).

Quaeri nunc potest quale esse debeat periculum, et quae eius ratio, et natura, ut hoc concurrente titulo, possit mutuans aliquid ultra sortem recipere. In hac autem quaestione pro certo tenendum est, non qualecumque periculum satis aptum atque idoneum aestimandum esse, ut aliquod lucrum ex mutuo percipi possit. Nam cum titulus, ex quo iusta, ac legitima causa consurgit, ut quiddam amplius ultra sortem ex mutuo debitam rite exigatur, debeat semper esse extrinsecus, nec mutui naturae coniunctus, et innatus : hinc plane consequitur, quod si

(1) S. C. de Prop. Fide 12 Septembr. 1645. - Miss. Sin. - 1. In Chinarum Regno lege stabilitum est, ut in mutuo triginta pro centum accipiatur absque re- spectu lucri cessantis, aut damni emergentis. Quaeritur utrum chinensibus sit licitum pro pecuniarum suarum mutuo, licet non interveniat lucrum cessans, aut damnum emergens, praedictam pro centum triginta quantitatem Regni lege taxatam accipere: Et causa dubitationis est, quia in recuperanda pecunia est aliquod periculum, sci- licet, quod qui accipit mutuum fugiat , vel quod tardet in solvendo vel quod ne- cessarium sit coram iudice repetere, vel propter alia huiusmodi.

2. In universo Chinarum Regno domus publicas usuris deputatas reperiri res est usitata, in quibus usurarli publici, facta sub pignorum cautione, pecuniam suam, sumpto lucro, ad usuram dare solent; ea tamen conditione, ut pro uno ducato sin- gulis mensibus tantum quid accipiant; et si, tanti elapsis annis, pignorum dominus, pro iisdem recuperandis pignoribus, soluta principali pecunia cum lucro, non re- dierit, actionem et dominium, quod habebat in suis pignoribus, illico amittat. Istae autem domus, reipublicae necessariae sunt, et quamvis usurara vitam usurariam dimittere velint, a non desistendo a praedictis usuris, iudicis auctoritate compelluntur. Quaeritur utrum, si huiusmodi usurarii converti velint ad fidem, possint baptizari manendo in suo statu usurario propter causam supradictam; vel quidnam in tali casu agendum sit.

R. Ad 1. Ratione mutui, immediate et praecise, nihil esse accipiendum ultra sortem principalem : si vero aliquid accipiant ratione periculi probabiliter immi- nent is , prout in casu , non e s s : inquietandos, dummodo habeatur ratio qualitatis periculi et probabilitatis eiusdem, ac servata proportione inter periculum, et id quod accipitur.

Ad 2. Chinenses in statu usuiario permanentes, baptizari non posse; si vero iudicis auctoritate c o m p e l l a t u r ad proprias pecunias mutuandas, posse aliquid ac- cipere, etiam recepto pignore, ultra sortem principalem, tum ratione curae in cu- stodia pignorum, lucri quoque cessantis, et damni emergentis ; tempore autem prae- stituto, si ex venditione pignorum aliquid supersit sorti principali, et lucro ex causis praedictis iuste acquisito, domino pignoris esse restituendum.