In Apocalypsim B. Joannis Apostoli
PROLOGI GILBERTI, IN APOCALYPSIM B. JOANNIS APOSTOLI, EXPLANATIO.
Unde dicit Haymo, quod iste Angelus in persona Christi apparuit Joanni.
Unde dicit: Et audivi vocem magnam, id est, cognovi. Vel, Audivi, vocem magnam, magna
Unde dicit: Et facies ejus, id est, sicut sol, Oritur sol, et occidit, et ad locum suum revertitur,
Dicit ergo : Haec dicit qui tenet septem stellas, id est, septem Praelatos
Continua sic: Commendavi bona quae in te sunt, sed nunc redarguo mala.
Unde dicit: Sin autem, nisi per paenitentiam ad statum primae charitatis redieris, venio Ubi,
Continua ita : Multum commendabilis es in praedictis, sed tamen reprehensibilis in aliis.
Dicit ergo : ita commendabilis est propter praedicta, sed tamen habeo adversus te pauca.
Dicit ergo : Qui vicerit. Haymo : Desideria carnis,et horum tentamenta.
Dicit ergo : Vigila : et hoc potes facere, quia aliqui sunt in Ecclesia tua boni quos potes imitari.
Unde dicit: Haec, scilicet quae sequuntur, dicit, Sanctus, Sancti estote.
Continua sic : Veniet tentatio : sed non timeatis, quia bonum adjutorem habebitis.
Dicit ergo Angelus ad Joannem :
Continua sic : Mandat tibi, etc. Haec scilicet: Scio opera tua, id est, reprobo. Et tunc ly scio
Dicit ergo : Et animal primum simile leoni. i Vicit leo de tribu Juda.
Dicit ergo: Et vidi. Nota : In praecedenti capitulo dixit, v. 1: Post haec vidi:
Dicit ergo: Et vidi, et audivi.
In saecula saeculorum. Quasi diceret : Continuo laudant Deum, et praedicta attribuunt ei.
Unde dicit: Et audivi tamquam vocem, in medio quatuor animalium, dicentem, centium,
Dicit ergo : Bilibris tritici. Ad litteram bilibris bilibris,
Continua : Tanta erit tribulatio Ecclesiae : sed tamen non obliviscetur Deus misereri.
Dicit ergo : Stantes ante thronum.
Unde dicit: Et ascendit fumus incensorum,
Dicit ergo : Et vidi, id est, intellexi, et audivi,
Dicit ergo ita : Et aperuit puteum abyssi, et puteo aperto, ascendit fumus putei,
Unde dicit : Et de fumo putei, de tenebrosa haereticorum doctrina, exierunt locustae in terram,
Dicit ergo : Et habebant loricas, id est, corda sententiis deceptoriis munita, sicut loricas ferreas
Dicit ergo:Et sextus Angelus, id est, sextus ordo Praedicatorum, tuba cecinit,
Dicit ergo: Et numerus equestris exercitus.
Unde dicit: Et numerus equestris exercitus, id est, malorum, vicies millies, vicies Mille
Dicit ergo : Et qui sedebant, id est, daemones malis praesidentes, super eos, habebant loricas,
Dicit ergo : Et abii, scilicet tamquam vere obediens, ad Angelum,
Dicit ergo : Atrium autem, id est, peccatores, a quod est foris templum, atrium
Dicit ergo : Et septimus Angelus, id est, septimus ordo Praedicatorum, tuba cecinit,
Dicit ergo : Et visum est aliud signum, scilicet, a primo, et illi contrarium. Et dicitur aliud :
Dicit ergo : Et audivi vocem magnam in caelo, id est, in Ecclesia triumphante, dicentem, Nunc, Nunc,
Dicit ergo : Vae terrae, id est, firmis et obduratis in peccato, et mari, impii quasi mare fervens.
Continua ita : Persecutus est diobolus Ecclesiam, sed antequam persequeretur, etc.
Dicit ergo : Et iratus est draco, id est, diabolus, in mulierem,
Dicit ergo : Et vidi de mari bestiam,
Unde dicit : Et datum est illi, id est, a Deo permissum, facere bellum eum sanctis, et vincere eos,
Dicit ergo : Si quis habet aurem cordis, audiat, Si quis habet aurem audiat,
Dicit ergo : Et vidi aliam bestiam.
Dicit ergo : Et vidi, id est, intellexi spiritualiter, aliam bestiam, bestia,
Unde dicit : Qui, scilicet virgines, empti sunt, de terra,
Dicit ergo : Timete Dominum, scilicet, timore filiali. Psal. XVIII, 10 : Timor Domini sanctas.
Dicit ergo : Et alius Angelus, id est alius ordo Praedicatorum. Et dicitur alius, Angelus,
Dicit ergo : Et audivi vocem, aure interiori, de caelo, dicentem mihi, Scribe,
Dicit ergo : Et alius Angelus, id est, Christus qui est alius a Sanctis, exivit, de altari,
Dicit ergo : Et vidi, intellectu scilicet spirituali, tamquam mare vitreum, mare.
Dicit ergo : " Si quis habet aurem " cordis, " audiat, " id est, intelligat sensum verbi. Vel sic : " Si quis habet aurem " corporis, " audiat, " auribus cordis.
Hic quaeritur, Quare Scriptura interponit hoc verbum : " Si quis habet aurem, etc. " Responsio Bedae : " Quoties Scriptura hoc dictum interponit, intentum quaerit auditorem pro obscuritate rei. "
" Qui in captivitatem duxerit,etc. "
Quasi dicat: Nolite multum curare de gloria Antichristi, nam " qui in captivitatem duxerit, " scilicet, alienando a fide et salute, " duxerit, " inquam, verbo, vel exemplo, " in captivitatem vadet, " id est, in paenas infernales, velit nolit. Et non dicit, vadit sed vadet : quia jam lata est sententia de istis. Joan. III, 18 : Qui non credit, jam judicatus est.
" Qui in gladio occiderit, " scilicet spirituali, ut gladio malae persuasionis, vel gladio materiali, sicut Antichristus, et sui: " oportet eum gladio occidi, " scilicet, sententia aeterni judicii. Job,
XIX, 29 : Fugite ergo a facie gladii. Vel aliquando gladio materiali.
" Hic est patientia et fides Sauciorum, "
Id est, hoc tempore probatur quis Sanctorum fidelis et patiens. Multi enim tempore pacis videntur patientes et fideles, qui tempore persecutionis invenientur impatientes et infideles. Luc. VIII, 13 : Ad tempus credunt, etc.
Vel sic : " Hic est patientia et fides Sanctorum, " id est, ad hoc dantur fides et patientia, ut possint Sancti sustinere tribulationem. Vel sic : " Hic est patientia, etc, " id est, in tribulationibus probatur fides et patientia, sicut aurum in fornace. Augustinus : " Quod flagellum grano, quod lima ferro, quod fornax auro : hoc tribulatio viro justo. " Nota : " Hic est, " id est, in tribulatione, " patientia et fides Sanctorum, " sicut aurum in fornace ad probandum, sicut argentum in minera ad extrahendum, sicut flos in arbore ad generandum, sicut semen in agro ad multiplicandum.
" Et vidi aliam bestiam ascendentem de terra, et habebat cornua duo similia Agni, et loquebatur sicut draco. "
Supra posuit Antichristi descriptionem, hic describit membra ejus, et praecipue praedicatores ejus.
Et dividitur haec pars in duas. In prima, sub figura bestiae describit praedicatores Antichristi : in secunda, potestatem eorum et effectum potestatis, ibi, v. 1 2 : " Et potestatem prioris bestiae. "
In prima tanguntur quatuor. Primo, eorum crudelitas. Secundo, superbia, ibi, " Ascendentem. " Tertio, simulatio et hypocrisis, ibi, " Et habebat cornua duo. " In quarta, modus loquendi, ibi, " Et loquebatur. "