In Apocalypsim B. Joannis Apostoli
PROLOGI GILBERTI, IN APOCALYPSIM B. JOANNIS APOSTOLI, EXPLANATIO.
Unde dicit Haymo, quod iste Angelus in persona Christi apparuit Joanni.
Unde dicit: Et audivi vocem magnam, id est, cognovi. Vel, Audivi, vocem magnam, magna
Unde dicit: Et facies ejus, id est, sicut sol, Oritur sol, et occidit, et ad locum suum revertitur,
Dicit ergo : Haec dicit qui tenet septem stellas, id est, septem Praelatos
Continua sic: Commendavi bona quae in te sunt, sed nunc redarguo mala.
Unde dicit: Sin autem, nisi per paenitentiam ad statum primae charitatis redieris, venio Ubi,
Continua ita : Multum commendabilis es in praedictis, sed tamen reprehensibilis in aliis.
Dicit ergo : ita commendabilis est propter praedicta, sed tamen habeo adversus te pauca.
Dicit ergo : Qui vicerit. Haymo : Desideria carnis,et horum tentamenta.
Dicit ergo : Vigila : et hoc potes facere, quia aliqui sunt in Ecclesia tua boni quos potes imitari.
Unde dicit: Haec, scilicet quae sequuntur, dicit, Sanctus, Sancti estote.
Continua sic : Veniet tentatio : sed non timeatis, quia bonum adjutorem habebitis.
Dicit ergo Angelus ad Joannem :
Continua sic : Mandat tibi, etc. Haec scilicet: Scio opera tua, id est, reprobo. Et tunc ly scio
Dicit ergo : Et animal primum simile leoni. i Vicit leo de tribu Juda.
Dicit ergo: Et vidi. Nota : In praecedenti capitulo dixit, v. 1: Post haec vidi:
Dicit ergo: Et vidi, et audivi.
In saecula saeculorum. Quasi diceret : Continuo laudant Deum, et praedicta attribuunt ei.
Unde dicit: Et audivi tamquam vocem, in medio quatuor animalium, dicentem, centium,
Dicit ergo : Bilibris tritici. Ad litteram bilibris bilibris,
Continua : Tanta erit tribulatio Ecclesiae : sed tamen non obliviscetur Deus misereri.
Dicit ergo : Stantes ante thronum.
Unde dicit: Et ascendit fumus incensorum,
Dicit ergo : Et vidi, id est, intellexi, et audivi,
Dicit ergo ita : Et aperuit puteum abyssi, et puteo aperto, ascendit fumus putei,
Unde dicit : Et de fumo putei, de tenebrosa haereticorum doctrina, exierunt locustae in terram,
Dicit ergo : Et habebant loricas, id est, corda sententiis deceptoriis munita, sicut loricas ferreas
Dicit ergo:Et sextus Angelus, id est, sextus ordo Praedicatorum, tuba cecinit,
Dicit ergo: Et numerus equestris exercitus.
Unde dicit: Et numerus equestris exercitus, id est, malorum, vicies millies, vicies Mille
Dicit ergo : Et qui sedebant, id est, daemones malis praesidentes, super eos, habebant loricas,
Dicit ergo : Et abii, scilicet tamquam vere obediens, ad Angelum,
Dicit ergo : Atrium autem, id est, peccatores, a quod est foris templum, atrium
Dicit ergo : Et septimus Angelus, id est, septimus ordo Praedicatorum, tuba cecinit,
Dicit ergo : Et visum est aliud signum, scilicet, a primo, et illi contrarium. Et dicitur aliud :
Dicit ergo : Et audivi vocem magnam in caelo, id est, in Ecclesia triumphante, dicentem, Nunc, Nunc,
Dicit ergo : Vae terrae, id est, firmis et obduratis in peccato, et mari, impii quasi mare fervens.
Continua ita : Persecutus est diobolus Ecclesiam, sed antequam persequeretur, etc.
Dicit ergo : Et iratus est draco, id est, diabolus, in mulierem,
Dicit ergo : Et vidi de mari bestiam,
Unde dicit : Et datum est illi, id est, a Deo permissum, facere bellum eum sanctis, et vincere eos,
Dicit ergo : Si quis habet aurem cordis, audiat, Si quis habet aurem audiat,
Dicit ergo : Et vidi aliam bestiam.
Dicit ergo : Et vidi, id est, intellexi spiritualiter, aliam bestiam, bestia,
Unde dicit : Qui, scilicet virgines, empti sunt, de terra,
Dicit ergo : Timete Dominum, scilicet, timore filiali. Psal. XVIII, 10 : Timor Domini sanctas.
Dicit ergo : Et alius Angelus, id est alius ordo Praedicatorum. Et dicitur alius, Angelus,
Dicit ergo : Et audivi vocem, aure interiori, de caelo, dicentem mihi, Scribe,
Dicit ergo : Et alius Angelus, id est, Christus qui est alius a Sanctis, exivit, de altari,
Dicit ergo : Et vidi, intellectu scilicet spirituali, tamquam mare vitreum, mare.
Dicit ergo : " Et seduxit, " id est, seorsum a veritate ducet, " habitantes in terra, " id est, finaliter amantes terrena, et postponentes divina : " propter signa, " id est, miracula, " quae data sunt, " scilicet, permissione divina, " illi, " id est, bestiae, hoc est, praedicatoribus Antichristi, " facere in conspecto bestiae, " id est, Antichristi, in cujus nominis invocatione ministri ejus miracula facient.
" Dicens, " id est, praecipiens, " habitantibus in terra, " id est, in terrenis, qui sibi adhaerebunt, " ut faciant imaginem bestiae, " id est, Antichristi, id est, ut faciant se conformes illi, sicut dicit Glossa et Haymo, hoc est, fidem illius tenebunt, et simulationem illius imitabuntur.
" Quae habet plagam gladii, " id est, cicatrices vulnerum, quae sunt signum mortis: " et vixit, " scilicet, per simulationem resurrectionis : quia sicut dictum est, se finget mortuum, et resurrexisse.
Nota : Aliqui dicunt, quod facient a suis credentibus fieri imaginem Antichristi materialem, sicut nos facimus imaginem Salvatoris, et facient eam adorari in ejus nomine.
" Et datum est illi ut daret spiritum, etc. "
" Et datum est, " id est, permissum, "illi, " scilicet, bestiae, id est, ministris Antichristi bestialibus et irrationalibus, " ut daret spiritum, " scilicet, malignum spiritum prophetandi, " imagini bestiae, " id est, conformibus Antichristi, sicut dicit Glossa.
" Et ut loquatur bestiae imago, " id est, conformes Antichristo loquantur variis linguis, vel prophetantes de futuris, sicut dictum fuit Apostolis, quod possent loqui variis linguis.
Si autem intelligitur de imagine materiali, tunc exponitur sic : a Et datum est illi, " scilicet, statuae, " ut loquatur imago bestiae, " id est, Antichristi. Secundum hoc videtur, quod sit creatura rationalis. Responsio. Loquetur per ipsum praesidentem, sicut idola solebant dare responsa. Unde Haymo : " Arte magica iacient statuam loqui, et futura praedicere : et hoc permittet Deus, peccatis nominum exigentibus, sicut olim permissum est, cum vigeret idololatria. " " Et faciat ut quicumque non adoraverint imaginem bestiae, occidantur.
Et faciet omnes, pusillos et magnos, et divites et pauperes, et liberos et servos, habere characterem in dextera manu sua, aut in frontibus suis :
Et ne quis possit emere aut vendere, nisi qui habet characterem, aut nomen bestiae, aut numerum nominis ejus.
Hic sapientia est.
Hic dicit, quod per saecularem potestatem hoc facient.
Et dicuntur tria. Primo, quod contradictores Antichristi punientur morte. Secundo, quod conformes facient confiteri Antichristum esse Deum ore, ibi, v 16 : " Et faciet omnes, pusillos et magnos, etc. " Tertio, quod nullus nisi praedicatores Antichristi, audebit praedicare, ibi, v 17 : " Et ne quis possit, etc. "