MEMBRUM I.

Utrum numerus sit in divinis personis ?

Primo ergo quaeritur, An numeras sit in divinis personis ? Et videtur, quod non.

1. Boetius In libro de Trinitate: " Unum vere, in quo nullus numerus. " Cum ergo Deus verissime sit unum, nullus numerus potest esse in ipso.

2. Adhuc, Ambrosius, in libro I de Trinitate: " In Deo numquam totalitatem ponimus: quia nec numerus, nec quantitas ibi est . "

3. Adhuc, Cum numerus nutus memeris sit, hoc est, divisionis, ubi divisio non est, ibi numerus non est. In Deo autem nulla potest esse divisio. Ergo nullus numerus.

4. Adhuc, Unum numero, est unum subjecto et substantia, quamvis multas habeat proprietates et accidentia: talis enim multitudo non praejudicat uni numero, nec facit multa numero. Quod ergo non est divisum per substantiam subjecti, non habet numerum, nec in ipso est numerus. In Deo autem per substantiam nihil divisum est. Videtur ergo, quod ibi nullus numerus sit, licet ibi sint proprietates diversae.

5. Adhuc, Numerus (ut dicunt Pythagoras et Boetius) est acervus ex unitatibus profusus. Ubi ergo non est profusus acervus, non est numerus, a destructione consequentis. Sed cum dicimus, Pater est unus, Filius est unus, Spiritus sanctus est unus, intelligentes, unus Deus Pater, unus Deus Filius, unus Deus Spiritus sanctus, nullus profunditur acervus: quia hi tres sunt unus Deus, non tres dii. Ergo ex unitatibus quae sunt in divinis, nullus profunditur numerus: ergo numerus non est in divinis.

6. Adhuc, Aristoteles dicit in I Physicorum, quod unum est indivisum in se, et divisum ab aliis, et hoc vere unum est: et intelligitur, quod sic essentialiter divisum sit ab aliis. Tale autem unum nullum est in divinis: quia nec sic unus Pater est, nec Filius unus, nec Spiritus sanctus unus. Et ubicumque non est vere unum, ibi non est vere acervus ex unitatibus profusus, qui est numerus. Ergo in divinis non est vere numerus.

Adhuc, Per se ens cum per se ente facit numerum: Socrates enim et Socrates musicus sunt unum, non duo. Relatio autem in divinis est minus quam in alio ens. Ergo multo minus facit numerum, quam accidens. Cum ergo istud non faciat nec istud faciet, per locum a majori.

8. Adhuc, Licet differentia, ut dicit Damascenus, sit causa numeri: tamen hoc non habet nisi differentia divisiva, et in quantum dividit. Differentia enim communis qua Socrates stans differt a se sedente, non dividit, ideo in numerum non ponit. Cum ergo per relativa nihil differat substantialiter, per relativa nihil simpliciter ponitur in numerum. Dicit autem Boetius in libro de Trinitate, quod sola relatio multiplicat Trinitatem. Cum ergo relatio non dividat simpliciter secundum essentiam, relatio hoc quod distinguit, non ponit in numerum, et sic numerus non est simpliciter in divinis.

In contrarium hujus est:

1. Dionysius in libro de Divinis nominibus , quod Deus est principium et causa et ordo et numerus: propter quod est unitas et supertrinitas.

2. Adhuc, Ex praedictis constat, quod in divinis est substantia communicabilis, et incommunicabilis substantia. In inferioribus autem ubi sunt duae substantiae respondentes istis, verus numerus sequitur substantias incommunicabiles: et istum Impedire non potest substantia communicabilis: Socrates enim et Plato et Cicero vere sunt tres: et huic numero non obstat, quod participatione speciei sint unus homo. Cum ergo Pater et Filius et Spiritus sanctus sunt tres personae, unitas substantiae communis non potest obstare, quin in eis sit verus numerus.

Solutio. Dicendum, quod in Trinitate sive in divinis simpliciter non est numerus sicut in creaturis. Et hujus causa est: quia dicit Aristoteles in IV Physicorum, quod numerum cognoscimus divisione continui, sive divisione communis, quod quasi continuum unit divisa. Omne enim quod in numerum ponit, sub aliquo communi quod secundum se divisum est in numeratis, in numerum ponitur, ut Socrates et Plato duo homines sunt, homo et asinus duo animalia, homo et lapis duae substantiae, substantia et accidens duo entia. Cum enim dicat Damascenus, quod " differentia est causa numeri, " intelligitur hoc de differentia simpliciter, hoc est, de differentia substantiali, quae dividit esse substantiale: differentia enim accidentalis quia non recedit a substantiali uno, non ponit in numerum: Socrates enim et Socrates musicus substantialiter unum est, et non faciunt simpliciter numerum. Unde cum in divinis substantia uniens personas in personis numeratis non dividatur, Pater enim et Filius non sunt duo dii, sed unus, non potest in divinis simpliciter esse numerus, sed numerus quidam, scilicet numerus personarum, quae penes quoddam numerantur, et non simpliciter, penes scilicet incommunicabilem proprietatem, qua quaelibet persona totam possidet substantiam, et habet indivisam: talis enim proprietas per hoc quod relatio est, et oppositionem relationis habet, nihil intrinsecorum dividit, quia ad nihil intrinsecorum habet oppositionem. Quod patet: si enim aliquis idem sit pater unius et filius alterius, quamvis habeat oppositas relationes, in seipso non dividitur, sed ipse unus et idem manens est pater et filius, sed dividitur ab extrinsecis duobus, ad quos per duas relationes habet oppositionem, per paternitatem enim dividitur a suo filio, per filiationem autem a suo patre. Per quod patet, quod Pater non distin-

guitur nisi a Filio, et non a substantia divina, et Spiritus sanctus ab utroque. Numerus autem qui simpliciter numerus est, intrinseca dividit et communia substantialiter, ut Socrates et Plato sunt duo homines: et ideo in divinis non potest esse numerus simpliciter, sed numerus quidam: qui eo modo quo distinguit, in numerum ponit: non distinguit autem nisi in oppositione ad alium: non ergo in numerum ponit nisi ad alium. Unde Pater et Filius non sunt duo, nisi in quantum Pater opponitur Filio, et Filius Patri: in omnibus autem aliis unum sunt.

Per haec quae dicta sunt, patet solutio ad primam partem quaestionis. Illa enim non probat, nisi quod simpliciter numerus sicut est in creaturis, non est in divinis: et non prohibet, quin numerus quidam qui ex oppositione relationis est ad extra, sit in divinis, sicut jam dictum est.

Ad id quod objicitur in contrarium, dicendum quod Dionysius non loquitur de numero personarum, sed de numero tali qui Deus est, omnia, sicut dicitur, Sapient, xi, 21, disponens in numero, pondere, et mensura . Ubi dicit Augustinus, quod disponit in seipso, qui est numerus absque numero et numerus numerans effective. Sicut etiam Boetius in prologo Arithmeticae dicit, quod " Deus omnia in numero creavit. " Et sicut Plato numerum principium entis esse dixit.

Ad aliud dicendum, quod in inferioribus dividentia sequitur numerus propter hoc, quod commune secundum esse dividitur in ipsis, hoc est, commune quod est substantiale ipsis et uniens ea. Et hoc non est in divinis: dividentia enim in divinis sive distinguentia non dividunt communem substantiam, sed determinant et distinguunt ab alio tantum: et ideo non sequitur ea numerus simpliciter, sed numerus quidam, ut dictum est.