Albert the Great, Commentarii In Psalmos

Dicit ergo : Sic dixi, quod impedit ne exaudias, et quasi me derelinquas, peccata mea, et loquitur in persona membrorum. Et hoc vere, " autem, " quia o tu " laus Israel " active, id est, quem laudat Israel: talis enim es ut cognitus a justo statim lauderis. Isa. lii, 8 : Simul laudabunt : quia oculo ad oculum videbunt. Vel passive " laus Israel, " id est, unde laudatur Israel. Deuter. x, 21 : Ipse est laus tua, et Deus tuus. " Tu habitas in sancto, " id est, in meo capite Christo, qui sanctus est: unde nihil est quod non faceres in corpore, si necessitas urgeret. Vel in sancto quolibet, et in me habitares ad exaudiendum, si non esset ex parte mea impedimentum. Apoc. XXI, 3: Ecce tabernaculum Dei cum hominibus, eihabitabit cum eis. Vel de capite, si non exaudis me propter peccata meorum. Et hoc planum est: quia "tu habitas in sancto, " in me scilicet capite, qui sanctus sum "laus Israel. " Unde certum est, quod tu me exaudires, nisi esset illud II ad Corinth v, 19 : Deus erat in Christo mundum reconcilians sibi, non in sancto, sed in sanctorum sancto. Daniel. IX, 24 et seq., cum venerit Sanctus sanctorum cessabit unctio. In hoc habitat. Ad Coloss. ii, 9 : In ipso inhabitat plenitudo divinitatis corporaliter. Et nota, quod sicut in illo sanctorum Sancto habitat per unionem, ita in aliquo non habitat per gratiam, nisi sancto. Sapient. I, 4 : In malevolam animam non introibit sapientia. Et Isa. lvii, 15 : Dominus excelsus est, et sublimis, habitans aeternitatem : et sanctum nomen ejus in excelso, et in sancto habitans.

" In te speraverunt. " Hic secundum, in quo probat causam secundo assignatam, faciens argumentum quasi a minori, quocumque modo legatur : tamen evidentius secundum quod refertur ad caput : facit enim hoc argumentum : Et sperantes, et orantes patres antiquos exaudisti : ergo me exaudisses, si esset mea utilitas. Duo ergo dicuntur. Primo, quod Patres sunt exauditi merito suae spei. Secundo, quod merito suae orationis, ibi, " Ad te clamaverunt. "

In prima duo. Primo, tangit spei meritum. Secundo, addit praemium seu fructum, ibi, a Et liberasti eos. "

Ait ergo : Sic clamantem de die, de nocte non exaudis. Et propter utilitatem, quia "in te speraverunt patres nostri, " dicit Ecclesia de Gentibus congregata : Abraham, Isaac, et Jacob, quorum sumus filii, non increduli, et obstinati in malitia, ut videre est ad Galat. in, 7 : Qui ex fide sunt, ii sunt filii Abrahae. Vel si loquatur caput pro se, parum mutatur. Antiqui enim sancti, patres fuerunt Christi ad litteram, secundum carnem. Ad

Rom. IX, 5 : Quorum patres, et ex quibus est Christus secundum carnem.

" Et liberasti eos, " ut filios Israel de aegypto (Exod. XIV) : tres pueros de camino (Daniel.III) : Danielem de lacu leonum (Daniel. xiI) : Susannam de manu sacerdotum (Daniel. XIII.)

" Ad te clamaverunt. " Hic est secundum, in quo ostendit exauditos merito orationis suae : et dicuntur quatuor. Primo, tangitur orationis meritum. Secundo, additur praemium, ibi, " Et salvi facti sunt. " Tertio, quasi fructus quidam, scilicet spei augmentum, ibi, " In te speraverunt. "Quarto, complementum rei speratae, ibi, " Et non sunt confusi "

Ait ergo sic : " Speraverunt et salvi facti sunt, " et etiam " clamaverunt, " sperando, " ad te: " " et salvi facti sunt, " frequenter a tribulatione ingruente. II Esdr. IX, 22 : Clamaverunt ad te, et dedisti eis salvatores, qui salvarent eos. " In te speraverunt, " spem extendendo exspectato fructu orationis : " et non sunt confusi " completo quod volebant. Eccli. II, 11 : Nullus speravit in Domino, et confusus est. Posset etiam dici, quod totum pertinet ad meritum spei.

Primo enim ostendit spei meritum et praemium. Secundo, extensionem spei designavit in clamore : clamor enim spei est extensio, quando dixit: " Ad te clamaverunt. " Tertio, exposuit cum dixit: " Speraverunt, et non sunt confusi " Confusus est qui extenso sinu ad acquirendum nihil accipit : vel qui minus accipit quam impletionem sinus sui. Sed sancti plus accipiunt quam possit capere sinus spei. Ad Rom. v, 5 : Spes non confundit. I ad Corinth H, 9 : Oculus non vidit, nec auris audivit, nec in cor hominis ascendit, quae praeparavit Deus iis, qui diligunt illum. Daniel, III, 40 : Non est confusio confidentibus in te.

Et nota, quod tria sunt speranda. Venia revertentibus ad Deum, Isa. lv, 7 : Reuertatur ad Dominum, et miserebiturejus, et ad Deum nostrum : quoniam multus est ad ignoscendum. Augmentum gratiae proficientibus, In Psal. CXXXVII, 3 : Multiplicabis in animamea virtutem. II ad Corinth IX, 10 : Multiplicabit semen vestrum, et augebit incrementa frugum justitiae vestrae. Et gloria pervenientibus et perfectis, In Psal. lxxxiii, 12 : Gratiam et gloriam dabit Dominus.

" Ego autem sum vermis. " Hic est secundum in quo praemissa conquestione dejecti, sequitur dejectionis scriptio, et explanatio. Et primo ex parte Christi tanguntur conditiones. Secundo, ex parte Judaeorum dejicientium eum, et irridentium, ibi, " Omnes videntes. "

In prima duo. Primo, ostendit dejectionem sub metaphora vermis. Secundo, exponit metaphoram, ibi, " Opprobrium hominum. "