In Apocalypsim B. Joannis Apostoli
PROLOGI GILBERTI, IN APOCALYPSIM B. JOANNIS APOSTOLI, EXPLANATIO.
Unde dicit Haymo, quod iste Angelus in persona Christi apparuit Joanni.
Unde dicit: Et audivi vocem magnam, id est, cognovi. Vel, Audivi, vocem magnam, magna
Unde dicit: Et facies ejus, id est, sicut sol, Oritur sol, et occidit, et ad locum suum revertitur,
Dicit ergo : Haec dicit qui tenet septem stellas, id est, septem Praelatos
Continua sic: Commendavi bona quae in te sunt, sed nunc redarguo mala.
Unde dicit: Sin autem, nisi per paenitentiam ad statum primae charitatis redieris, venio Ubi,
Continua ita : Multum commendabilis es in praedictis, sed tamen reprehensibilis in aliis.
Dicit ergo : ita commendabilis est propter praedicta, sed tamen habeo adversus te pauca.
Dicit ergo : Qui vicerit. Haymo : Desideria carnis,et horum tentamenta.
Dicit ergo : Vigila : et hoc potes facere, quia aliqui sunt in Ecclesia tua boni quos potes imitari.
Unde dicit: Haec, scilicet quae sequuntur, dicit, Sanctus, Sancti estote.
Continua sic : Veniet tentatio : sed non timeatis, quia bonum adjutorem habebitis.
Dicit ergo Angelus ad Joannem :
Continua sic : Mandat tibi, etc. Haec scilicet: Scio opera tua, id est, reprobo. Et tunc ly scio
Dicit ergo : Et animal primum simile leoni. i Vicit leo de tribu Juda.
Dicit ergo: Et vidi. Nota : In praecedenti capitulo dixit, v. 1: Post haec vidi:
Dicit ergo: Et vidi, et audivi.
In saecula saeculorum. Quasi diceret : Continuo laudant Deum, et praedicta attribuunt ei.
Unde dicit: Et audivi tamquam vocem, in medio quatuor animalium, dicentem, centium,
Dicit ergo : Bilibris tritici. Ad litteram bilibris bilibris,
Continua : Tanta erit tribulatio Ecclesiae : sed tamen non obliviscetur Deus misereri.
Dicit ergo : Stantes ante thronum.
Unde dicit: Et ascendit fumus incensorum,
Dicit ergo : Et vidi, id est, intellexi, et audivi,
Dicit ergo ita : Et aperuit puteum abyssi, et puteo aperto, ascendit fumus putei,
Unde dicit : Et de fumo putei, de tenebrosa haereticorum doctrina, exierunt locustae in terram,
Dicit ergo : Et habebant loricas, id est, corda sententiis deceptoriis munita, sicut loricas ferreas
Dicit ergo:Et sextus Angelus, id est, sextus ordo Praedicatorum, tuba cecinit,
Dicit ergo: Et numerus equestris exercitus.
Unde dicit: Et numerus equestris exercitus, id est, malorum, vicies millies, vicies Mille
Dicit ergo : Et qui sedebant, id est, daemones malis praesidentes, super eos, habebant loricas,
Dicit ergo : Et abii, scilicet tamquam vere obediens, ad Angelum,
Dicit ergo : Atrium autem, id est, peccatores, a quod est foris templum, atrium
Dicit ergo : Et septimus Angelus, id est, septimus ordo Praedicatorum, tuba cecinit,
Dicit ergo : Et visum est aliud signum, scilicet, a primo, et illi contrarium. Et dicitur aliud :
Dicit ergo : Et audivi vocem magnam in caelo, id est, in Ecclesia triumphante, dicentem, Nunc, Nunc,
Dicit ergo : Vae terrae, id est, firmis et obduratis in peccato, et mari, impii quasi mare fervens.
Continua ita : Persecutus est diobolus Ecclesiam, sed antequam persequeretur, etc.
Dicit ergo : Et iratus est draco, id est, diabolus, in mulierem,
Dicit ergo : Et vidi de mari bestiam,
Unde dicit : Et datum est illi, id est, a Deo permissum, facere bellum eum sanctis, et vincere eos,
Dicit ergo : Si quis habet aurem cordis, audiat, Si quis habet aurem audiat,
Dicit ergo : Et vidi aliam bestiam.
Dicit ergo : Et vidi, id est, intellexi spiritualiter, aliam bestiam, bestia,
Unde dicit : Qui, scilicet virgines, empti sunt, de terra,
Dicit ergo : Timete Dominum, scilicet, timore filiali. Psal. XVIII, 10 : Timor Domini sanctas.
Dicit ergo : Et alius Angelus, id est alius ordo Praedicatorum. Et dicitur alius, Angelus,
Dicit ergo : Et audivi vocem, aure interiori, de caelo, dicentem mihi, Scribe,
Dicit ergo : Et alius Angelus, id est, Christus qui est alius a Sanctis, exivit, de altari,
Dicit ergo : Et vidi, intellectu scilicet spirituali, tamquam mare vitreum, mare.
Unde dicit: " Et cum eo, " id est, cum Agno, ei conformes et similes. Ex hoc sequitur : ergo erant super Ecclesiam, quia Christus erat super eam. Responsio. Christus est super Ecclesiam potentia et dignitate, Sancti vero majores sunt supra dignitate, non potestate. " Centum quadraginta quatuor millia, " id est, Sancti perfectae justitiae in fide Trinitatis, ex quatuor mundi partibus collecti, sicut sunt Praedicatores, martyres, et virgines.
" Habentes nomen ejus, " id est, Christi, a quo Christiani.
" Et nomen Patris ejus, " a quo dicuntur dii, et filii Dei. Psal. lxxxi, 6: Ego dixi: Dii estis, etc. Et primo ponit nomen Christi: quia ad Patrem non possumus venire nisi per Christum. Joan. X, 9 : Ego sum ostium.
" Scriptum in frontibus suis, " id est, confitentes illud ore et operibus manifeste. Et dicit scriptum, non fictum, vel pictum : quia sic posset tribulatorum aliquis deleri: sed scriptum, Glossa, indelebiliter.
Aliter, per praedictos numeros signatur triplex vel quadruplex status beatorum. Unde sensus est: " Et cum eo centum quadraginta quatuor millia, " supple, stabant per conformitatem et ad custodiendum Ecclesiam. Per quadraginta, qui est paenitentium, signatur status incipientium : per quatuor signatur status proficientium et in quatuor virtutibus se exercitantium: per centum, qui est numerus perfectus, signatur status contemplantium. Hi omnes stabant cum Agno ad custodiam Ecclesiae, et parati ad bellandum, quasi acies ex opposito contra aciem diaboli.
" Habentes nomen ejus, " quia a Christo Christiani: vel rem nominis, id est, gratiae benedictionem. " Et nomen Patris ejus, " id est, notitiam, vel rem nominis Patris per Dei filiationem, " scriptum in frontibus suis, " id est, in suis cordibus. Vel, " Scriptum, " per perseverantiam, " in frontibus suis, " scilicet, per apertam confessionem.
" Et audivi vocem de caelo, tamquam vocem aquarum multarum, et tamquam vocem tonitrui magni: et vocem quam audivi, sicut citharaedorum citharizantium in citharis suis. "
Hic describuntur Sancti ab imitatione passionis Christi.
Et dicuntur duo. Primo, ponitur admonitio Sanctorum exercitantium se ad imitationem Christi. Secundo, exprimitur modus admonitionis, ibi, " Et vocem quam audivi. "
In prima parte dicuntur duo. Primo, ponit admonitionem. Secundo, describit ipsam, ibi, " Tamquam vocem. "