In Apocalypsim B. Joannis Apostoli
PROLOGI GILBERTI, IN APOCALYPSIM B. JOANNIS APOSTOLI, EXPLANATIO.
Unde dicit Haymo, quod iste Angelus in persona Christi apparuit Joanni.
Unde dicit: Et audivi vocem magnam, id est, cognovi. Vel, Audivi, vocem magnam, magna
Unde dicit: Et facies ejus, id est, sicut sol, Oritur sol, et occidit, et ad locum suum revertitur,
Dicit ergo : Haec dicit qui tenet septem stellas, id est, septem Praelatos
Continua sic: Commendavi bona quae in te sunt, sed nunc redarguo mala.
Unde dicit: Sin autem, nisi per paenitentiam ad statum primae charitatis redieris, venio Ubi,
Continua ita : Multum commendabilis es in praedictis, sed tamen reprehensibilis in aliis.
Dicit ergo : ita commendabilis est propter praedicta, sed tamen habeo adversus te pauca.
Dicit ergo : Qui vicerit. Haymo : Desideria carnis,et horum tentamenta.
Dicit ergo : Vigila : et hoc potes facere, quia aliqui sunt in Ecclesia tua boni quos potes imitari.
Unde dicit: Haec, scilicet quae sequuntur, dicit, Sanctus, Sancti estote.
Continua sic : Veniet tentatio : sed non timeatis, quia bonum adjutorem habebitis.
Dicit ergo Angelus ad Joannem :
Continua sic : Mandat tibi, etc. Haec scilicet: Scio opera tua, id est, reprobo. Et tunc ly scio
Dicit ergo : Et animal primum simile leoni. i Vicit leo de tribu Juda.
Dicit ergo: Et vidi. Nota : In praecedenti capitulo dixit, v. 1: Post haec vidi:
Dicit ergo: Et vidi, et audivi.
In saecula saeculorum. Quasi diceret : Continuo laudant Deum, et praedicta attribuunt ei.
Unde dicit: Et audivi tamquam vocem, in medio quatuor animalium, dicentem, centium,
Dicit ergo : Bilibris tritici. Ad litteram bilibris bilibris,
Continua : Tanta erit tribulatio Ecclesiae : sed tamen non obliviscetur Deus misereri.
Dicit ergo : Stantes ante thronum.
Unde dicit: Et ascendit fumus incensorum,
Dicit ergo : Et vidi, id est, intellexi, et audivi,
Dicit ergo ita : Et aperuit puteum abyssi, et puteo aperto, ascendit fumus putei,
Unde dicit : Et de fumo putei, de tenebrosa haereticorum doctrina, exierunt locustae in terram,
Dicit ergo : Et habebant loricas, id est, corda sententiis deceptoriis munita, sicut loricas ferreas
Dicit ergo:Et sextus Angelus, id est, sextus ordo Praedicatorum, tuba cecinit,
Dicit ergo: Et numerus equestris exercitus.
Unde dicit: Et numerus equestris exercitus, id est, malorum, vicies millies, vicies Mille
Dicit ergo : Et qui sedebant, id est, daemones malis praesidentes, super eos, habebant loricas,
Dicit ergo : Et abii, scilicet tamquam vere obediens, ad Angelum,
Dicit ergo : Atrium autem, id est, peccatores, a quod est foris templum, atrium
Dicit ergo : Et septimus Angelus, id est, septimus ordo Praedicatorum, tuba cecinit,
Dicit ergo : Et visum est aliud signum, scilicet, a primo, et illi contrarium. Et dicitur aliud :
Dicit ergo : Et audivi vocem magnam in caelo, id est, in Ecclesia triumphante, dicentem, Nunc, Nunc,
Dicit ergo : Vae terrae, id est, firmis et obduratis in peccato, et mari, impii quasi mare fervens.
Continua ita : Persecutus est diobolus Ecclesiam, sed antequam persequeretur, etc.
Dicit ergo : Et iratus est draco, id est, diabolus, in mulierem,
Dicit ergo : Et vidi de mari bestiam,
Unde dicit : Et datum est illi, id est, a Deo permissum, facere bellum eum sanctis, et vincere eos,
Dicit ergo : Si quis habet aurem cordis, audiat, Si quis habet aurem audiat,
Dicit ergo : Et vidi aliam bestiam.
Dicit ergo : Et vidi, id est, intellexi spiritualiter, aliam bestiam, bestia,
Unde dicit : Qui, scilicet virgines, empti sunt, de terra,
Dicit ergo : Timete Dominum, scilicet, timore filiali. Psal. XVIII, 10 : Timor Domini sanctas.
Dicit ergo : Et alius Angelus, id est alius ordo Praedicatorum. Et dicitur alius, Angelus,
Dicit ergo : Et audivi vocem, aure interiori, de caelo, dicentem mihi, Scribe,
Dicit ergo : Et alius Angelus, id est, Christus qui est alius a Sanctis, exivit, de altari,
Dicit ergo : Et vidi, intellectu scilicet spirituali, tamquam mare vitreum, mare.
Dicit ergo : " Et alius Angelus, " id est, fidelium coetus, qui sunt alii a Christo, qui signatur per praecedentem. Dicuntur autem fideles Angeli, non natura, sed officio, quia annuntiant dictis et factis Dei voluntatem : de quibus, Isa. XXXIII, 7 : Angeli pacis amare flebunt, scilicet propter peccata populorum.
Nota : Sancti dicuntur Angelus singu- lariter propter concordiam voluntatum. Act. IV, 32 : Multitudinis credentium erat cor unum, etc. Sed alius a Christo, quia ipse Dominus, iste servus.
" Exivit, " id est, exibit, " de templo, " id est, de Ecclesia, quae est templum Dei. i ad Corinth. III, 17 : Templum Dei sanctum est, etc. Exibit, inquam, per manifestationem in die judicii, qui modo latet in Ecclesia. Unde Glossa : " Sancti qui modo latent in Ecclesia occulti, in claritate apparebunt judicaturi. " Et sic acturi exibunt de templo hoc.
cc Clamans voce magna, " id est, magno desiderio et affectu, "ad sedentem super nubem, " id est, ad Christum Ecclesiam regentem et ei praesidentem : " Mitte falcem tuam, " id est, exerce judicium, proferendo sententiam, quae dicitur falx, quia sub ea omnia cadunt quae incidit, sicut sub falce : " et mete, " id est, collige tuos in horreum, et malos mitte in gehennam : " quia venit hora ut metatur, " id est, completus est numerus Sanctorum : " quoniam aruit . messis terrae. " Messis est consummatio saeculi, sicut dicit Dominus, Matth.XIII, 39 : Messis vero, consummatio saeculi est. Haec messis arida est : quia in consummatione saeculi multa erit ariditas, et quoniam abundavit iniquitas, refrigescet charitas multorum . Et ideo loquendo de fine saeculi, ait: " Aruit messis, " quia aestu vitiorum abundante, et humore gratiae deficiente, consummatio saeculi arida erit. Et dicit "messis terrae, " ad signandum, quod ariditas quae est ex defectu humoris gratiae et per aestum abundantis malitiae in . terrenis est, qui ad modum messis radicem affectus posuerunt in terrenis.
Unde sensus est:" Quoniam aruit messis terrae, " id est, consummatio saeculi, vel consummata est malitia saeculi.
" Et misit qui sedebat super nubem,"
Id est, Christus Ecclesiae praesidens, vel Christus Deus sedens super humanam naturam sibi unitam et elevatam ad modum nubis, " falcem suam in terram, " id est, exercuit judiciariam potestatem. " Et demessa est terra, " id est, protulit scientiam contra terrenos, et separavit bonos ab eis. Vel sic : " Et demessa est terra, " id est congregavit in unum locum ad disceptandum cum eis, et separandum bonos a malis. Joel, III, 2 : Congregabo omnes gentes in valle Josaphat, etc.
" Et alius Angelus exivit de templo quod est in caelo, habens et ipse falcem acutam.
Et alius Angelus exivit de altari, qui habebat potestatem supra ignem : et clamavit voce magna ad eum qui habebat falcem acutam, dicens : Mitte falcem tuam acutam, et vindemia botros vineae terrae, quoniam maturae sunt uvae ejus. "
Hic ostendit, quod Sancti cum Christo judicabunt.