ZAGABRIEN. 295

sor inusitatum et inauditum esse iis in regionibus, ut a ma- trimonio rato concedatur dispensatio, nec fideles facile edo- ceri posse existimat hanc Romani Pontificis potestatem eosque sine dubio erupturos in tritum usu dictum, quod apud illos venit in proverbium: dominis omnia licent. Hoc au- tem an esset in casu ratio sufficiens denegandae dispensa- tionis, hic locus de hoc inquirendi non est, quum de pro- batione inconsummationis potior sit quaestio antea pertra- ctanda.

Cui quaestioni, ut illico meam sententiam aperiam, ne- gative respondendum mihi videtur. Ex iis enim, quae ex actis colligere potui, nihil omnino invenire datum est quod matrimonii huius inconsummationem moraliter certo probet. Pro comperto enim est moralem inconsummationis certitudi- nem tunc haberi, quum a) vel coniuges copulam habere certo non potuerunt, sive quia nuptiis initis nunquam soli fue- runt, sive quia viri impotentia est plane certa b) vel evi- denter constat de mulieris virginitate ex inspectione corporali c) vel talia indicia et circumstantiatae res concurrunt, ut simul sumptae moralem certitudinem de inconsummatione praebeant.

In casu autem nostro primum et alterum argumentorum caput exulat omnino. Extra dubium enim positum est, ipsi- que coniuges hoc fatentur, eos quatuor fere menses a die 9 Iulii ad diem 4 Novembris a. 1893 sese more coniugum ges- sisse eodem cubiculo, eodem saepe lecto utentes ; de viri au- tem impotentia ne dubium quidem ex actis prostat. Nec mi- nori evidentia patet nullum deduci posse argumentum pro inconsummatione ex inspectione corporali mulieris. Quam- vis enim mulier expresse et incunctanter asserat se virgi- nem adhuc esse, inspectionis tamen successus idipsum non probat. Inspectio haec corporalis in casu iuxta iuris exigen- tias minime peracta est; nam ad normam Instructionis S. Congr. Concilii 22 Aug. 1840, nec non Instructionis S. C. Univ. Inquis. 20 Iun. 1883 et alterius anterioris Instructio- nis eiusdem S. Congregationis (sine data) inspectio haec fa-