MEMBRUM I.

An sit aequalitas in divinis personis ?

Ad primum ergo sic objicitur: 1. In symbolo Athanasii dicitur, quod " tres personae coaeternae sibi sunt et coaequales. " Ergo coaequalitas est in divinis personis.

2. Adhuc, Quae sibi invicem compa- rantur secundum quantitatem corporalem vel spiritualem, et nec se extendunt nec extenduntur, aequalia sunt. Personae divinae secundum quantitatem spiritualem ad invicem comparantur, nec se extendunt nec extenduntur. Ergo in eis est aequalitas.

3. Adhuc, Magister tractans de hoc in primo libro Sententiarum, distinct. XIX, dicit sic: " aequalis est in omnibus Patri Filius, et Patri et Filio Spiritus sanctus:. quia (ut Augustinus in libro de Fide ad Petrum , breviter aperiens qualiter in-

telligatur aequalitas, docet) nullus horum alium aut praecedit aeternitate, aut excedit magnitudine, aut superat potestate: quia nec Filio, nec Spiritu sancto (quantum ad naturae divinae unitatem pertinet) aut anterior, aut major est Pater, nec Filius Spiritu sancto. aeternum quippe et sine initio est, quod Filius de natura Patris existit: et aeternum ac sine initio est, quod Spiritus sanctus de natura Patris Filiique procedit, "

4. Adhuc, Ibidem dicit Magister: " Fides Catholica sicut coaeternas, ita coaequales tres personas asserit. " Ergo coaequaliter est in personis.

In contrarium est, quod

1. Ubi est immensurans, nulla potest esse aequalitas. Si enim, ut dicit Euclides, aequale est quod in terminis nec excedit, nec exceditur, sequitur quod aequalitas non est nisi inter terminata. Immensorum autem nullus terminus est. Ergo nulla aequalitas. Unde in symbolo Athanasii dicitur: " Immensus Pater, immensus Filius, immensus Spiritus sanctus. " Adhuc Aristoteles in Praedicamentis : " Proprium est quantitatis secundum eam aequale vel inaequale dici. " In quibus autem non est subjectum, in illis non potest dici proprium. Sed in divinis nulla est quantitas, sed omnimoda simplicitas. Ergo in divinis nulla est aequalitas.

2. Adhuc, aequalitas supponit essentiae diversitatem propter oppositionem relationis: aequale enim aequali diverso a se aequale est: et aequalia licet unius sint quantitatis, tamen diversae sunt essentiae. Sed in divinis personis nulla est diversitas essentiae: ergo nulla aequalitas.

3. Adhuc, In divinis personis non est accipere nisi essentiam et proprietates. Si accipiatur essentia, secundum eam non potest esse aequalitas. Quia dicit Philosophus In X primae philosophiae, quod " unum in substantia facit idem, non aequale: unum in quantitate facit aequale, non idem: unum in qualitate facit simile, non idem nec aequale. " Si vero attendantur proprietates quae sunt in divinis personis, non invenitur aequalitas Inter eas: eo quod in una persona sunt plures proprietates quam in alia, et plus et minus aequalia esse non possunt: eo quod minus pars est pluralis. In nullo autem genere pars est aequalis toti.

Juxta hoc ulterius quaeritur: 1. Quare Magister dicat ex verbis Augustini, quod nulla persona pars est trinitatis, cum constat, quod unum sit pars duorum, et duo pars trium, sicut in arithmeticis demonstratum est.

2. Adhuc, Exodi, xvi, 39: Gomor decima pars est ephi. Dicit Glossa: Christus est pars trinitatis: et si pars numquam est aequalis toti, Christus qui est pars trinitatis, non est aequalis trinitati: et sic per consequens non est omnimoda aequalitas in trinitate: quia unus non est aequalis omnibus tribus.

Solutio. Catholica fides est, quod omnimoda aequalitas sit in Trinitate, ita quod singulae personae singulis personis sunt aequales, et quaelibet una duabus, et quaelibet una tribus.

Ad primum ergo quod objicitur in contrarium, dicendum quod immensitas non contradicit aequalitati, si aequalitas exponitur per negationem, ut dicatur aequale quod nec excedit nec exceditur: sic enim immensum immenso aequale est.

Et ad dictum Euclidis dicendum, quod in divinis quantum ad modum significandi, quantitas non est molis, sed virtutis. Dicit enim Augustinus in libro de Quantitate animae, quod cum quaeritur, Quantus sit Hercules? quaestio duplex est, scilicet aut quantae sit molis, aut quantae sit virtutis. Unde licet in divinis non sit quantitas molis, est tamen quantitas virtutis, quae (ut dicit Augustinus) attenditur in aeternitate, magnitudine, et potentia, in quibus omnimodam habent aequalitatem personae: cum nulla alia sit anterior, major, vel potentior, ut dicit Augustinus in libro de Fide ad Petrum,

et ponitur a Magistro in primo libro Sententiarum, distinctione XIX.

Ad aliud dicendum, quod aequalitas secundum quantitatem molis diversitatem supponit essentiae: aequalitas autem secundum quantitatem virtutis non. Hercules enim heri et hodie aequalis virtutis est. Et sic dicimus Deum semper esse aequalis virtutis. Et sic dicitur, Isa. lix, 1: Ecce non est abbreviata manus Domini: manum vocans potestatem quae in Deo semper aequalis est. Et ad talem aequalitatem sufficit distinctio personarum, et in una persona relatio potestatis ad tempora diversa vel objecta diversa, sicut dicimus, quod Deo aequale est salvare in multis et in paucis.

Ad aliud dicendum, quod in veritate in personis est essentia et proprietas. Et per essentiam est identitas et simplicitas: sed haec simplicitas non excludit aequalitatem, et identitas aequalitatem facit: quia quantitas virtutis in divinis est ipsa essentia. Dicit enim Boetius, quod " caetera praedicamenta a relatione cum quis in divinam transtulerit praedicationem, omnia mutantur et substantiam praedicant. " Unde quantitas virtutis in divinis essentiam dicit secundum modum tantum significandi ut virtutem: et secundum talem modum significandi penes essentialia accipitur aequalitas in personis. Penes proprietates autem non attenditur aequalitas, sed oppositio.

Et quod dicitur, quod in una persona sunt plures proprietates quam in alia, et sic plus et minus. Dicendum, quod sicut in praehabitis ostensum est, in talibus non est simpliciter numerus numeratus, et sic non simpliciter plus et minus: et si est numerus ibi secundum quid, ille est numerus habitudinum secundum quod una persona pluribus habitudinibus se habet ad aliquid quam alia. In numero autem habitudinum nec in creatore nec in creaturis attenditur aequalitas vel inae- qualitas. Dicit enim Boetius, quod " tales habitudines nec addunt, nec mutant aliquid in re cui adveniunt. "

Ad id quod juxta hoc quaeritur, dicendum quod in divinis nulla persona potest esse pars. Omnis enim pars sive sit integralis, sive essentialis, sive potestativa, imperfecta est ad totum,, et exigit compartem ut totum constituat. Imperfectio autem et relatio ad compartem cum qua constituatur, summae perfectioni non potest convenire: quaelibet enim persona totum est, secundum illam rationem totius quam ponit Aristoteles in III Physicorum dicens: " Totum et perfectum idem dico. " Solus enim Pater tota essentia divina, et similiter solus Filius, et eodem modo solus Spiritus sanctus: et hi tres tota essentia divina, non constituta ex tribus tanquam ex partibus, sed tota et simplex in singulis, et tota et simplex in omnibus simul.

Ad aliud dicendum, quod locutio metaphorica est. Et est sensus: Christus signatus per partem ephi, est pars Trinitatis, hoc est Trinitatis quaedam persona, non pars constitutiva, cum sit totum quod est Trinitas. Non autem sequitur, si per partem est significatus, quod sit pars: sicut non sequitur si per petram est significatus, quod sit petra.