MEMBRUM I.

Secundum quam rationem fit appropriatio in communi .

Ad primum ergo sic objicitur: Appropriatum ex modo compositionis et habitudine praepositionis, quae accessum et recessum vicinitatis consignificat, dicit accessum ad proprium. Appropriatum ergo est, quod ratione sui nominis vicinam habet rationem cum proprio. Sicut verbum cum non sit nisi angelus (ut dicit Damascenus) intelligentiae, et verbum sit proprium Filio, intelligentia et sapientia ex quibus formatur verbum, accedunt per rationem suam ad verbum: et ideo appropriantur Filio. Genita enim a mente notitia, sive sapientia, vel intelligentia verbum est. Propter quod rationes suas habet juxta verbum. Eodem modo est de Patre cui attribuitur potentia. Pater enim non sonat aliquid nisi quod potentiae est secundum propriam Patris rationem: Filius autem secundum Filii rationem propriam, licet non sonet impotentiam, tamen ipso nomine non totum quod dicit, potentiae est. Nec Spiritus sanctus totum quod dicit ipso

nomine, designat potentiam. Propter quod Patri potentia appropriatur, non Filio, nec Spiritui sancto. Voluntas autem sive bonitas appropriatur Spiritui sancto: eo quod Spiritus sanctus procedit per modum amoris et doni: eo quod amor primum bonum est quod in communicationem et dona diffundit affectum. Et hoc modo appropriatio fit prima, quae est ex hoc, quod significationes appropriatorum secundum modum significandi vicinae sunt rationibus et significationibus propriorum.

Et hoc quidem concedendum est. Cum autem Deus sit causa efficiens,, formalis, et finalis, secundum quod in tractatu de bono dictum est, quod bonum est quod a bono est, plantatum in bono, et ad bonum, ex adjunctis fit aliquando appropriatio ex habitudinibus praepositionum. Et quia haec praepositio, ex, non notat nisi originem causae, quando materialis non est, propter hoc cum dicitur, ex ipso, intelligitur Pater, in quo non designatur nisi origo et non originatum, ut per pronomen notetur discretio personalis, per adjunctam praepositionem trahatur ad Patrem, et sic per adjunctum fit appropriatio. Praepositio autem per, modum causae mediae denotat, et quasi causae regitivae in opere, sicut dicimus, quod statuarius facit statuam per artem statuariam. Et ideo cum Filius ars sit Patris, per quam omnia facit sicut per virtutem et sapientiam, cum dicitur per ipsum, discretio personalis quae notatur in pronomine ex adjuncta praepositione, trahitur ad standum pro Filio, in cujus forma fit et plantatur omne quod fit: et ideo per ipsum sicut per primam formam fieri dicitur. Eodem modo haec praepositio, in, constructionem et continentiam notat: et quia omnia conservantur et continentur bono, quod Spiritui sancto appropriatum est, ideo cum dicitur, in ipso, discretio personalis quae in pronomine est, ex adjuncta praepositione trahitur ad standum pro Spiritu sancto: ut ex eodem pronomine quod substantiam significat, intelligatur consubstantialitas, ex trina iteratione personarum trinitas, ex transitione praepositionum et modo significandi intelligatur uniuscujusque personae proprietas.

Et hoc etiam concedendum est: haec est enim vera traditio cognoscendi appropriata.

Sunt tamen qui objiciunt in contrarium dicentes, quod communium et appropriatorum rationes sunt oppositae. Opposita autem in eodem esse non possunt. Essentialia autem omnia sunt communia tribus personis indifferenter convenientia. Videtur ergo, quod essentialium nihil sit appropriatum. Sed quaecumque dicuntur ab Hilario et ab Augustino, appropriata sunt essentialia. Ergo nihil horum debet esse appropriatum.

Adhuc, In appropriato intelligitur proprium: sed quod intelligitur in alieno, cogit nomen ad standum pro illo: ergo appropriatum stat pro proprio: sed quod stat pro proprio, non potest, esse commune vel essentiale: ergo appropriatum essentiale esse non potest.

Responsio. Dicendum est, quod prima doctrina appropriatorum vera est.

Distinguendum tamen est, quod in divinis nominibus quaedam sunt propria,

quaedam appropriata, et quaedam appropriabilia.

Propria sunt, quae ex incommunicabili proprietate personali quam significant, vel incommunicabili proprietate personae sunt imposita, ut ingenitus, innascibilis, Pater, Filius, et Spiritus sanctus.

Appropriata sunt quae ex modo relativi quod designant, proprio de necessitate conjuncta sunt: ut imago et verbum appropriata sunt Filio: quia eadem relatione qua dicitur Filius, dicitur verbum et imago, ut dicit Augustinus. Et hoc modo principium non de principio appropriatum est Patri, et principium de principio Filio, principium autem de utroque principio appropriatum est Spiritui sancto. Eadem, enim relatione qua Pater est ingenitus et Pater, dicitur principium non de principio: et eadem relatione qua Filius est a Patre, dicitur principium de principio: et eadem relatione qua Spiritus sanctus procedit de utroque ut Deus plenus, dicitur principium de principio utroque.

Appropriabilia autem sunt, quae quidem significant essentiam, nec sunt propria, sed communia., sed ex modo significandi eadem possunt supponere pro persona. Et quis sit ille modus, satis determinatum est in tractatu de generatione Filii, in illo articulo ubi quaeritur, Ex quo fit generatio ? Modus enim ille significandi sumitur aliquando, quod significat essentiam ut in habente, sicut Deus. Aliquando quod significat eam ad actum, ut sapientia et virtus. Actus enim, ut dicit Aristoteles, particularium sunt.

Et hoc solo modo quaeritur hic de appropriatis, quae scilicet essentialia sunt secundum significationem: ex modo tamen significandi quo accedunt ad aliquam personarum., supponunt pro persona illa ad quam inclinantur ex modo significandi.