MEMBRUM II.

De appropriatis secundum Hilarium in speciali .

Secundo, Quaeritur de appropriatis secundum Hilarium in speciali, qui dicit aeternitatem esse in Patre, speciem in imagine, usum in munere. Quae verba tractans Augustinus in libro VI de Trinitate, magnae difficultatis dicit esse .

Videtur enim aeternitas non appropria- ri Patri:

1. aeternitas enim aequaliter attribuitur Patri et Filio et Spiritui sancto. Unde in symbolo Athanasii dicitur: " aeternus Pater, aeternus Filius, aeternus Spiritus sanctus. " Et sic aeternitas non videtur esse appropriata Patri.

2. Adhuc, In libro I Sententiarum, distinct. VIII, dicitur, quod " aeternitas est proprietas divinae essentiae. " Quod autem proprietas est divinae essentiae, non est appropriabile personae. aeternitas ergo non est appropriabilis Patri.

3. Adhuc, Quare dicitur species esse in imagine ? Si enim species est ad expressam similitudinem, cum expressa similitudo sit in Spiritu sancto sicut in Filio, videtur quod Spiritus sanctus sit species Patris sicut et Filius.

4. Adhuc, Objicitur de verbo Augustini quod dicit assignans rationem: " Imago si perfecte implet illud cujus est imago, ipsa coaequatur ei, non illud imagini suae . " Ex hoc enim videtur, quod Filius sit coaequalis Patri, et non Pater Filio, quod falsum est.

5. Adhuc, Objicitur de hoc quod dicit

Augustinus explanans praedicta verba, sicut Magister dicit in libro I Sententiarum, distinct. XXXI, cap. Et quia non mediocris , assignans rationem quare Filio attribuit speciem: " Credo propter pulchritudinem, ubi tanta est congruentia, et prima aequalitas, et prima similitudo. " Et cum primum dicatur respectu secundi, videtur quod in Spiritu sancto sit secunda aequalitas et secunda similitudo, quod falsum est.

6. Adhuc quaeritur, Quare usus attribuitur Spiritui sancto? Usus enim ad actum refertur. Una autem est substantia, et una virtus, et una operatio trinitatis. Et ideo non videtur plus appropriari Spiritui sancto, quam Patri et Filio.

Solutio. Haec, ut dictum est, nomina essentialia sunt, ex modo significandi inclinationem habentia ad personam hanc vel. illam: et ideo cum. aeternitas mensura sit immutabilium carentium principio et fine, et sic principium aevi et temporis, est quidem nomen essentiale, et sic convenit tribus: ex modo tamen significandi accidit ad rationem Patris, qui est principium, non de principio, quod non convenit Filio vel Spiritui sancto, et sic appropriatur Patri.

Species vero attribuitur Filio, qui est imago Patris: cujus ratio supra assignata est in quaestione de imagine, in tractatu de generatione Filii. Omne enim quod generatur, si perfecte et univoce generatur, ad speciem generantis et similitudinem in specie. Praeterea, species principium cognitionis est: Filius autem procedit a Patre ut notitia sive cognitio a mente: et sic iterum inclinationem ponit ad Filium, et non ad Patrem vel Spiritum sanctum.

Quare vero usus sit in munere, sive in dono, ratio est: quia sicut dicit Au- gustinus in libro I de Doctrina Christiana, " Frui est cum gaudio uti . " Uti autem non est cum gaudio, nisi in amore, concordia, delectatione: et haec omnia attribuuntur Spiritui sancto, qui procedit ut amor et nexus et delectatio Patris et Filii.

Et per hoc patet solutio fere ad totum, praeter id quod dicitur, In Filio est prima similitudo.

Dicendum enim, quod primum non dicitur ibi respectu secundi: sed primum dicitur ibi principale sive maxime conveniens. Convenit enim Filius cum Pa-

tre in aliquo in quo Spiritus sanctus non convenit, in hoc scilicet, quod alia persona procedit a Filio sicut a Patre: propter quod imago dicitur. ei imago quidem passive coaequatur illi cujus est imago: quia per generationem ad aequalitatem ejus deducitur. Non illud cujus est imago, passive coaequatur imagini suae: quia ad aequalitatem ejus passive non deducitur, licet per seipsum aequale sit. Et ideo non sequitur, Pater non coaequatur Filio: ergo non est aequalis.