PSALMUS I. Felicitas justorum, et impiorum miseria.
Dicit ergo: His malis caret,nec hoc tantum sed in lege Domini voluntas ejus.
Psalmus II. Christi imperium panis conatibus homines expugnabunt.
PSALMUS III. David fugiens Absalom a Deo salutem sperat.
PSALMUS IV. David hortatur ad pacem et omnia bona speranda.
PSALMUS V. Contra malignum, auxilium divinum implorat justus.
PSALMUS VI. Oratio poenitentis Dei misericordiam implorantis.
PSALMUS VIII. In operibus suis mirabilis Dominus.
PSALMUS IX. Celebratur potentia Dei qui impios disperdit et pauperes tuetur.
Dicit ergo : Sic adulabuntur impii
PSALMUS XI. Oratio pro imploranda Dei ope contra impios.
PSALMUS XII. Deprecatio animae fidelis in tribulatione.
Dicit ergo: Sic fecisti, sed tandem
Dicit ergo : Sic retribuet mihi et justitiam, et puritatem: et hoc justum,
PSALMUS XVIII. Deum praedicant creaturae et divina. Peccatorum condonatio postulatur.
PSALMUS XIX. Oratio pro principe ad bellum proficiscente.
PSALMUS XX. Christi post depictos inimicos gratiarum actio.
PSALMUS XXI. Christus moriturus obsecrat ut sibi adsit Deus, et eum laudat.
Dicit ergo : Sic rogo : nec mirum :
Dicit ergo : Sic mea dimitte delicta, nec hoc tantum peto, imo, respice ini - micos meos,
PSALMUS XXVI. David sitam profitetur fiduciam in Deo, et ejus implorat auxilium.
PSALMUS XXVIII. Vocantur filii Dei ad adorandum Dominum, cujus vox describitur.
PSALMUS XXIX. Gratiarum actio pro liberatione a morte et tribulatione.
PSALMUS XXX. Precatio Christi et fidelium se Deo in moerore commitentium.
PSALMUS XXXIII. Benedicit Dominum qui est justorum lumen et tutela, et impiorum aversor.
PSALMUS XXXIV. Inimicis excidium, sibi salutem precatur.
Dicit ergo : Confundantur, pro peccatis praeteritis : et revereantur,
PSALMUS XXXV. Impiorum malitia justitia Dei: iustorum gloria.
PSALMUS XXXVI. Bonorum et malorum dispares sunt spes et exitus.
Dicit ergo : 0 infirme, Noli aemulari, indignari scilicet, et offendi, in malignantibus,
PSALMUS XXXVIII. Agit de vanitate et brevitate vitae. Deum orat ut peccatum remittat, et sibi adsit.
PSALMUS XLI. Homo exsul et conturbatus anhelat ad meliorem vitam,
PSALMUS XLII. Spem in Domino reponit a quo judicari exoptat.
PSALMUS XLVI. Deus omnis terroe Dominus
PSALMUS XLVII. Magnus et laudabilis Dominus qui fundavit Sion.
PSALMUS XLVIII. Nihil prosunt opes contra infernum.
Dicit ergo : Audite haec, quae di- cturus sum, omnes gentes
PSALMUS L Poenitentis animae amara contritio.
PSALMUS LI. Frustra in divitiis sperant impii: salus est sperantibus in Domino.
Dicit ergo : Sic gaudebunt justi super afflictum iniquum, et dicent ridendo :
PSALMUS LII. Impiorum insipientia, numerus et paena.
Dicit ergo : Tales sunt mali, sed
Jacta super Dominum curam tuam.
Dicit ergo: Sic psallam, quia es Deus meus
Dicit ergo : Sic vana salus hominis, sed nos. faciemus vir Iidem,
PSALMUS LX. Exsul petit reditum, longam vitam, et ampliationem regni Christi.
Dicit ergo : Sic exclamari, et tu exaudisti me, et hoc in petra, Christo.
PSALMUS LXII. Exsul se in Dei laudibus consolatur : praedicit hostium ruinam.
PSALMUS LXIII. Implorat Dei opem contra inimicos : peribunt, et laetabitur justus.
Dicit ergo : Tanta mala patior, propter quod salvum fac : et etiam quia
Dicit ergo : Bene solvi quae non ra- pueram, quia o Deus Pater, tuscis,
Dicit ergo : Quae praemisi, sustinui ab omnibus simpliciter, et etiam extra-
Dicit ergo : Haec mala mihi intulerunt, ego vero e contrario, orationem meam, ad te,
Dicit ergo : Sic laudabo, et placebit talis laus Deo super vitulum novellum, .
PSALMUS LXIX. Oratio ad opem Dei petendam in magnis periculis.
PSALMUS LXX. Opem Dei implorat adversus persecutores : promittit se Deo gratias acturum.
Dicit ergo : Non est similis tibi : quia quantas ostendisti, etc.
PSALMUS LXXI. Christi regnum justum, pacificum et felix precatur.
Dicit ergo : Sic sit nomen ejus benedi- ctum, et dictum est, quia ante solem
PSALMUS LXXII. Impii felices in hac vita peribunt: Domino adhaerere bonum est.
Dicit ergo : Sic invidus, instabilis fui, terrena inordinate dilexi, et nescivi,
Dicit ergo : Sic rogo ut memor sis, quia ecce inimicus, Judaeorum scilicet populus, ((improperavit
Dicit ergo : Quoniam sic est ut praemisi, propter hoc vovete, et post votum, reddite Deo vestro.
PSALMUS LXXVII. Judaeos excitat memorando beneficia et flagella Dei.
Dicit ergo : Sic dedit volatilia ad capiendum apta : et post manducaverunt, et saturati sunt, nimis,
Dicit ergo : Sic eos in rebus suis affinxit, et post misit in eos iram,
Dicit ergo : Sic est destructa vinea Judaeae, sed, o Deus virtutum, quae
PSALMUS LXXXI. Domini deorum terrae judex judices improbos arguit.
PSALMUS LXXXII. Exponit hostium improperia, et illis exsilium imprecatur.
Dicit ergo : Sic rogo, ut placatus sis avertendo malum, et culpae et paenae :
Dicit ergo : Sic nullus similis, quia Deus est qui glorificatur in consilio, sanctorum suorum :
PSALMUS XCVII. Hortatio ad congratulandum Christo venturo.
Dicit ergo : Dixi, quod psallatis, et ecce modum addo quo psallere debetis.
Dicit ergo : Sic custodiebant testimo-
PSALMUS CII. Omnes creaturas invitat ad recolenda Dei beneficia.
Dicit ergo : Benedic, anima mea, Domino. Tob. xiii, 19 : Anima mea, benedic Dominum, quoniam,
PSALMUS CIV. Hortatur ad cultum Del, memorans ejus beneficia.
Dicit ergo : Sic fuit memor testamenti, promissionis scilicet, quod testamentum disposuit ad Abraham
Dicit ergo : Haec promissa fecit, et etiam dixit. Expone, ut prius.
PSALMUS CV. Deus ob suam bonitatem laudandus : Judaeorum ingratitudo.
Dicit ergo : Haec beneficia illis contulit, et in tantum aperta, quod ipsi crediderunt, verbis ejus.
Dicit ergo : Sic confitemini confessione peccati, et praecipue laudis,
PSALMUS CVII. Dicit cor suum ad Dei cultum paratum, et ideo victoriam sperat.
PSALMUS CVIII. Opem Dei implorat, et proditori dignas paenas praedicit.
PSALMUS CX. Laudat Deum ob beneficia, et incitat ad ejus timorem.
PSALMUS CXII. Laudandus Deus super omnia excelsus et exaltans humiles.
PSALMUS CXIV. Gratiarum actio pro liberatione a periculis.
PSALMUS CXVI. Ad laudandum Deum provocatio.
PSALMUS CXVIII. Multis modis ostendit beatam pilam in legis observatione esse positam.
PSALMUS CXIX. Vitae miserias luget, ab his liberari efflagitat.
PSALMUS CXX. Securus qui se Deo committit.
PSALMUS CXXII. Actus fiduciae in Deum tempore tribulationis.
PSALMUS CXXVI. Vani hominum labores quibus non opitulatur Dominus.
PSALMUS CXXVIII. Funestus impiorum exitus.
PSALMUS CXXIX. Oratio pro precando fiducialiter peccatorum petita.
PSALMUS CXXX. Humilitatis sincera professio.
PSALMUS CXXXIII. Hortatio ad benedicendum Domino.
Dicit ergo : Sic percussit magnos reges, et fortes, . Sehon scilicet, regem Amorrhaeorum,
PSALMUS CXXXVIII. Sciens Deum nihil latere, suam in eum fiduciam profitetur.
Dicit ergo : Sic omnia cognovisti, et prima: et hoc patet, supple, quia, tu, non alius, formasti me,
PSALMUS CXXXIX. Orat pro sua salute : hostibus imprecatur.
PSALMUS CXL. Petii regi a Domino tempore persecutionis.
Dicit ergo : Domine, clamavi, tam diu est, non modo clamo primo, ad te, Clamo, Ad te,
PSALMUS CXLI. Circumdatus a Saule orat pro sua salute.
PSALMUS CXLIII Gratias agit pro victoria: petit hostium exitium.
PSALMUS CXLV. Solus beatus qui soli Deo fidit.
Dicit ergo : Tanta est ejus potentia, talis veritas et justitia, et etiam o Sion,
PSALMUS CXLVI. Hortatio ad laudandum Deum ob ejus beneficia.
PSALMUS CXLVII. Ecclesiam invitat ad laudandum Deum qui eam bonis cumulavit.
PSALMUS CXLVIII. Invitat omnes creaturas ad laudandum Deum.
PSALMUS CXLIX. Gratiarum actio pro insigni victoria.
PSALMUS CL. In omnibus et ubique Deum celebrandum profitetur.
Dicit ergo : Sic Christi est tota Ecclesia, et tales sunt habitantes in ea, scilicet perfecti in illa justitia. Ergo o vos " Principes, " qui estis inter malos primatum gerentes, et illos verbo et exemplo malo a Christo retrahentes, " Attollite, " secundum Augustinum, Hieronymum et Cassiodorum, " Tollite, " id est, amovete, et auferte " portas vestras, " id est, peccata vestra, per quae mors intrat ad vos, et etiam ad alios. Supra, Psal. IX, 15, de iisdem portis, Qui exaltas me de portis mortis, ibi dictum fuit, quia portae istae sunt peccata. Hae portae tollendae sunt, ne diabolus intret per eas ad animam : quod fit cor male apertum reintegrando, et claudendo fortiter. Amos, IX, 11: Reaedificabo aperturas murorum ejus, et ea, quae corruerant, instaurabo. I Mach. xiii, 10 : Simon acceleravit consummare universos muros Jerusalem, et munivit eam in gyro.
Has portas debent removere primo et principaliter Principes : quia propter peccata eorum peccat populus Eccli x, 2 : Qualis est rector civitatis, tales et inhabitantes in ea. Isa. lii, 5 : Ablatus est populus meus gratus, quia dominatores ejus inique agunt.
" Et elevamini. " Ecce secundum. Quasi diceret : Sic amovete peccata : et vos o " portae aeternales, " virtutes scilicet et gratiae per quas Deus intrat ad animam, et per quas anima intrat in caelestem Jerusalem. Apoc. XXI, 21 : Singulae portae erant ex singulis margaritis. " Elevamini, " in mentibus peccatorum principum, quae jacetis quasi in terra. Thren. II, 9 : Defixae sunt in terra portae ejus. Clausae etiam erant, ne homo per eas ingrederetur in vitam. Genes. III, 24 : Collocavit Dominus ante portas paradisi Chierubim, et flammeum gladium, atque versatilem.
" Et introibit. " Ecce tertium. Quasi diceret : Vult tolli portas malas, elevari bonas. " Et introibit Rex gloriae " per illas ad interiora cordium nostrorum : et propter hoc dictae sunt " aeternales, " quia aditum praebent aeterno Regi, et ad aeternitatem. Ipse enim solus illabi potest animae, non daemones. Isa. lx, 18 : Occupabit salus muros tuos, et portas tuas laudatio. Et bene introitum praebent Christo, non exitum : per virtutes enim intrat ad animam, non exit ab anima. Psal. cvii, 12 : Non exibis Deus in virtutibus nostris. ae ternales etiam propter permanentiam. I ad Corinth. xiii, 8 : Charitas numquam excidit. Sapient. I, 15 : Justitia perpetua est, et immortalis.
" Quis est iste Rex gloriae ? " Hic secundum, interrogatio, ut magis specificetur Regis conditio. Nec quaerit Propheta ut ignorans, sed ut volens exprimere magis.
Ait enim : Quis est iste Rex gloriae ? Admirando quaerit. Quis enim non quaerat admirando : quis est qui intrare velit, non civitatem, sed animam, non domum, sed. spiritum humanum. Job, XXI, 15 : Quis est omnipotens, ut serviamus ei ? Et subditur statim responsio. " Dominus fortis. " Et describitur a dignitate, primo " Dominus. " Esther, XIII, 11 : Dominus omnium es. Apoc. XIX, 16 : Dominus dominantium. Et a potestate, scilicet fortitudine triplici ad non cedendum, " Fortis. " Dicit enim Isidorus, quod " fortis dicitur a ferro, quod sit durum " ne molliatur ut cedat, sicut nec fortis. " Talis Christus, Psal CXXVIII, 3 : Supra dorsum meum fabricaverunt peccatores, sicut fabri super incudem ferream non cedentem. Matth. xxv, 24 : Domine, scio quia homo durus es. Item, ad faciendum bona, " Et potens. " Et ad inferendum mala : unde subdit : " Dominus potens in praelio. " Sapient, XVI, 13 : Tu es Domine, qui vitae, quantum ad faciendum bona, et mortis, quantum ad inferendum mala, habes potestatem. Vel, sicut vult Glossa, responsio est contra Judaeos. Quasi dicatur : Iste est Dominus, o Judaei, quem sicut servum iniquum tractavistis. Eccli. xlii, 5 : Servo pessimo, latus sanguinare. " Fortis, " licet cum gladiis et fustibus captus fuerit a vobis . Habac. iii, 4 : Ibi abscondita est fortitudo ejus : quam tamen parum exeruit, cum dixit: Ego sum. Abierunt enim retrorsum, et ceciderunt in faciem suam . " Potens, " licet in Pilati potestate a vobis traditus fuerit : non enim potuissetis, si noluisset. Joan. x, 18 : Potestatem habeo, etc. Et ad Pilatum, ejusdem, XIX, 11: Non haberes potestatem adversum me ullam, nisi tibi datum esset desuper.
" Dominus potens in praelio. " Contra diabolum et Judaeos, quamvis ibi mortuus fuerit: potentius enim est moriendo vincere, quam vivendo. III Reg. xxii, 35 : Rex Israel stabat in curru tuo contra Syros, id est, sublimes et superbos daemones et Judaeos, et mortuus est vespere, etc.
L " Attollite portat. " Ecce secundum, in quo iterum admonet aperiri corda Christo ab infidelibus, et Principibus eorum maxime, et sumitur ratio quare debeant aperiri, a Christi denominatione, et sicut prius dicuntur tria. Primo exclamatio ut aperiant, Secundo interrogatio, ibi, " Quis est iste. " Tertio responsio. Subdivide ergo et expone omnia sicut prius: ejusdem enim est repetitio, et ob hoc eadem potest fieri expositio secundum hoc Est enim, secundum Cassiodorum, hic Anadiplosis, id est, congeminatio aut in verbo, aut in versu. Quantum autem ad ultimam partem, scilicet responsionem, nola, quod exprimere volens dominum dicit: " Dominusvirtutum ipse est Rex gloriae: " de quo quaeritis.
Virtutes autem hic Angeli generaliter appellantur. Luc. XXI, 26: Nam virtutes caelorum movebuntur. Harum virtutum ipse Dominus est. Matth. xxviii, 18: Data est mihi omnis potestas in caelo et in terra. Daniel. IV, 32 : Juxta voluntatem suam facit in virtutibus caeli quam in habitatoribus terrae. Dominus etiam virtutum gratuitarum est: quia dator illarum. Ad Galat. iii, 5: Tribuit vobis spiritum, et operatur virtutes in vobis. Virtutes etiam possunt dici opera miraculorum, sed hic ab ipso. Isa. XXVI, 12: Omnia opera nostra operatus es nobis, Domine. Virtutes etiam terreni principes, Judith, XIV, 10 : Nullus audebat cubiculum uir-tutis, hoc est, principis Assyriorum, pulsando aut intrando aperire. Et dominatur Christus. Apocalyps. XIX, 16: Res regum et Dominus dominantium. Proverb, viii, 15 : Per me reges regnant.
Et subdit: " Ipse est Rex gloriae. " Promittitur primo virtus: poslea subdit de gloria. Virtutem enim necesse est praecedere gloriam. Psal. lxxxiii, 12: Gratiam, et gloriam dabit Dominus. Alia leoturae sunt in Glossa. Inspice et expone breviter.
Et nota sex virtutes, quae sunt quasi sex portae bonae, quibus est ingressus Dei ad animam, et animae ad caelestem Jerusalem.
Prima, peccati confessio, quae dicitur porta gregis: quia per hanc grex Domini dispersus reducitur. Psal. XCIX, 4: Introite portas ejus in confessione. I Petr. II, 23 : Eratis sicut oves errantes, sed conversi estis, nunc, etc.
Secunda, satisfactio in cordis amaritudine et opere bono. Haec est porta piscium. Sicut enim vita piscium est in mari maxime, et quasi naturaliter: sic in amaritudine cordis, et carnis mortificatione est vita spirituum. Isa. xxxviii, 15 et 16: Recogitabo tibi omnes annos meos in amaritudine animae meae. Et subdit: Domine si sic vivitur, et in talibus vita spiritus mei.
Tertia, Dei dilectio, et proximi. Aliter enim non valet satisfactio : imo satisfactio non est. Haec estporta vetus : charitas enim secundum essentiam vetus est: semper enim necessaria fuit ad salutem: sed nova secundum modum. I Joan. II, 7: Non mandatum novum vobis scribo, sed mandatum vetus, quod habuistis ab initio. Ecce vetustas. De novitate, Joan. xiii, 34: Mandatum novum do vobis : ut diligatis invicem, sicut dilexi vos. Novitas ad modum referenda.
Quarta est humilitas: parum enim valeret satisfactio eum charitate, nisi esset in humilitatis valle. Haec est porta vallis: per hanc enim intravit ipse Christus in propriam gloriam. Ad Philip. II, 8 et 9 : Humiliavit semetipsum factus obediens usque ad mortem: propter quod et Deus exaltavit illum, et dedit illi nomen, etc.
Sed cito corruit ista, nisi sequatur quinta, quae est porta sterquilinii. Hanc aperiebat Paulus, lad Corinth IV, 13: Tamquam purgamenta hujus mundi facti sumus, omnium peripsema usque adhuc. Eccli. x, 9: Quid superbit terra et cinis ?
Sexta est per quam omnia conservantur, lacrymosa oratio sine strepitu labiorum facta. Haec est porta fortis Siloe in fonte lacrymarum. In Siloe silentium designatur, et etiam Siloe interpretatur missus. Joan. IX, 7, et Isa. VIII, 6: Abjecit populus iste aquas Siloe, quae vadunt cum silentio. Est etiam oratio, tamquam quidam nuntius ad Deum directus et missus.