The Seven Books of Arnobius Against the Heathen.…
The Seven Books of Arnobius Against the Heathen.
42. You worship, says my opponent , one who was born a mere But the He exhibited
16. But, they say , while we are moving swiftly down towards our mortal bodies, to be all even
35. But, say my opponents , if souls are mortal and One than we anything must who is if into
45. But let this monstrous and impious fancy be put far from us
74. And why, my opponent says , did God, the Ruler and Lord of the universe you ask
25. Unxia, my opponent says , presides over the anointing of door-posts
34. Some of your learned men —men, too, who do not chatter merely
12. But let them be true, as you maintain, yet will you have us also believe deity who are
32. But you err, says my opponent , and are mistaken, and show, even in criticising these gratify
7. But why do I speak of the body story in men’s minds which is of all
36. You say that some of them cause excite and these things these to be
38. If the immortal gods cannot be angry, says my opponent is the meaning of had they if
48. But some one will perhaps say that the care of such a god has been denied being to the city
LIBER SEPTIMUS.
1217
INDEX CAPITUM.
1217Hoc in libro probat Arnobius, sive auctoritate, sive ratione, diis nulla esse sacrificia facienda. Non enim his sacrificiis 1217Anutriuntur: quando quidem, quidquid nutritur, mortale est. Cap. 1, 2, 3.
Neque etiam voluptatis causa diis hostiae caeduntur, mortalis quippe adhuc est, qui hujusmodi afficitur delectatione. Cap. 4.
Vulgarem autem opinionem illam subruit Arnobius, quae sacrificiis deorum iram placari statuebat. Non irae motus diis indignus in immortalem animum cadere nequit. Cap. 5, 6, 7.
Praeterea nemini probabitur, eos pecude aliqua mactata et oblata iram ponere aut injuriarum suarum oblivisci: aut his sacrificiis, tamquam pacta mercede, peccatorum in se commissorum veniam largiri. Cap. 8, 9.
Neque est certe quod quis arguat, hostias diis immolari, ut 1217Bres tribuant prosperas et adversas removeant. Nam missa interimilla philosophorum opinione, fato omnia regi, certe, si penes deos sit secunda et adversa tribuere hominibus, ingrato animo sinunt eos qui victimis aras illorum onerant, ad extremas redigi angustias. Cap. 10, 11.
Deinde vero dictu absurdum est deos sacrificiorum pretio beneficia sua vendere. Cap. 12.
Neque potiori ratione asseritur sacrificia diis honoris atque amplificandae illorum potentiae fieri. Cap. 13, 14.
Fatetur tamen Arnobius honorem habendum vero Deo, qui, sicut ira non ardescit, ita nec collato gaudet honore, nec negato indignatur, nec se fieri majorem alienis officiis existimat. Adde vero, nihil honoris diis accedere ex mactatis animalibus, quorum fumo simulacra ac sanguine et putore templa atque altaria coinquinantur. Cap. 15, 16.
1217CQuod si hoc animalium cruore deos honorari contendas, cur eis non immolantur elephanti, cameli, leones aliaque animalia longe plurima. Neque dicas, iis tantum deos honestari, quae ad victum nobis benigne suppeditant: nam et cuminum, nasturtium, rapas et caetera, quae nostro sunt usui, iisdem diis litari debebunt. Cap. 16, 17.
Urget insuper Arnobius, deorum sicut unum genus ita unam esse debere sententiam: Cur ego, inquit, uni una, altera alteri hostia immolatur? Cap. 18-21.
Neque respondere juvat, antiquitate ac longa consuetudine diversis diis victimas diversas mactari. Non enim inquiritur, utrum homines, sed utrum dii sanciverint, aliquam hostiam uni Deo magis quam alteri convenire. Cap. 21, 22.
Objicientibus ethnicis, diis bonis, ut prosint, et malis, ne 1218noceant, sacrificandum, respondet Arnobius, deos omnes 1218Anatura sua bonos esse debere, adeoque, licet nullo honore ab hominibus afficiantur, illis tamen idcirco nocere nequibunt; praeterea, si vera sit haec ethnicorum opinio, ex ea sequitur, bonum deum, si debita illi hostia non mactetur, malum fieri: contra vero deum malum fieri bonum, sacrificio peracto. Cap. 23.
Caeterum quamvis fas fieri posset, ut tauri aliaque animalia diis immolarentur, quid eis conducere valebant farciminum, pultium liborumque genera, quae in ethnicorum mysteriis adhibebantur? Cap. 24, 25.
Turis quoque eorum aris adolendi non melior est ratio. Recens quippe est ritus ille ac temporibus ignotus antiquis. Quamobrem aut inutilis censeri debet, aut peccavere prisci homines, quibus numquam usu venisse constat. Cap. 26, 27.
1218BQuid vero quod ture dato diis honoris aliquid tribui jactitatur. Nihil quippe tus est aliud nisi viscus ex quibusdam corticibus profluens. Cur ego ex aliis arboribus coalescens ipsis similiter non incenditur? An quia non ita suavis est odoris? Ergone diis, quemadmodum hominibus, alii odores grati sunt, insuaves alii atque injucundi? At, fatentibus philosophis, incorporei sunt dii adeoque haud possunt ullo turis aut odore alio mulceri. Cap. 27, 28.
Frustra etiam ac nulla pariter adducti ratione merum in sacris suis turis socium libabant. Diis enimvero nec siti sicut nec fame laborantibus, inutilis plane vini usus. Illud autem fundi aut in deorum honorem, aut ut propitii fierent, perperam quoque opinabantur ethnici. Cap. 29, 30.
Quid enim magis insulsum quam certis verbis vini aliquid libari, ne quodlibet aliud vinum fiat sacrum atque humanis 1218Cusibus eripiatur? Cap. 31.
Nec minus ridiculum esse ostendit Arnobius deos sertis, coronis, cymbalis, tympanis ac symphoniis oblectari. Ad haec dies eorum festos irridet ac ludos in ipsorum honorem institutos exagitat. Cap. 32.
Nihil etiam a recta ratione magis alienum esse convincit, quam existimare, turpibus, quae tum agebantur, comoediis ac tragoediis, deos delectari atque animos ponere. Cap. 33.
Demonstrat vero, tot tantaque opinionum portenta inde orta esse, quia ethnici nesciebant quae sit veri Dei natura, sibique falso persuadebant, deos suos ejusdem secum esse substantiae. Cap. 34.
Ad evertendum deinceps accedit ultimum illudque, ut putabatur, 1219Avalidius ethnicorum propugnaculum, quo ii ex variis prodigiorum, sicut aiebant, historiis probare nitebantur, deos peccatis hominum offensos ira exarsisse, sed eorum satisfactione postea placatos, et primum quidem ludorum Circensium restitutionem in Jovis honorem excutit; qua rite peracta lues cessasse ferebatur. C. 35, 36, 37.
Transit deinde ad historiam Capitolii fulmine icti et simulacri Jovis de sede sua deturbati; quo demum ex haruspicum responsis altiore in loco ad orientem solem collocato tum patuisse res abditas existimabant, hisque relatis palam facit, nihil posse umquam excogitari, quod summa deorum amplitudine atque etiam nomine sit magis indignum. Cap. 37-41.
Deinceps ad examen revocat narrationem de Aesculapii simulacro in insulam Tiberinam translato: unde subito sedatam 1219Besse putabant diram tuem, quae iniquis reipublicae temporibus grassabatur. Cap. 41-45.
Sermonem instituit de simulacro Matris deum ex Phrygio Pessinunte Romam advecto: quo tempore hostem ab Italia pulsum, decus urbis pristinum restitutum, fines imperii longe lateque propagatos aliaque in Romanam gentem collata beneficia dictitabant. Quibus in medium adductis demonstrat Arnobius, nihil esse aut fingi posse, quod veritati magis repugnet quodque fidem minus mereatur. Cap. 46-48.
Postremo secum comparat ac sibi invicem opponit ethnicorum Christianorumque opiniones, atque hinc concludit, Christianos pios esse, gentiles vero dementis impietatis, quam illi exprobrabant, reos esse revera ac conscios. Cap. 49, 50, 51.