506 IOSEPHI PENNACCHI

collimare finem ut doceant, a quibus libris legendis retinen- disque sit cavendum; huic tamen fini aliter decreta, aliter In- dicem inservire; etenim illa vix non omnes noxios infectosque libros prohibent, quorum de cetero lectio ipsa naturae lege ut plurimum vetatur; hic autem librorum tantummodo partem, eamque minimam, recenset atque notat; decretis sola pravo- rum librorum genera et classes, Indice vero libri singuli, ex- presso cuiusque titulo, imo et auctoris nomine, proscribuntur.

Aperto hinc errore decipi illos qui existimant, solo Indice quaestionem omnem de improbatae lectionis libris definiri, ve- luti ii tantum prohibiti censendi sint, qui in eo notantur. Ete- nim ut alicuius libri licita sit lectio, duo concurrant oportet, et ne liber in catalogo notatus reperiatur, et ne sub ulla ex iis classibus, quae per decreta generalia improbantur, contineatur. Et quidem ve re ; sin aliter decreta generalia fere inutilia red- derentur; et librorum vetitorum Index ad ingentem molem as- surgere deberet, aut plurima complecti volumina. Ex quibus pa- tet, illorum esse improbandam agendi rationem, qui ut sese certiores reddant an aliquem librum legere salva conscientia possint, Indicem librorum prohibitorum aperiunt, et si quidem in illo descriptum reperiant, lectione abstinent; secus legunt. Falso, inquam, hi ducuntur criterio, quia quamvis in catalogo non notatus, potest liber ille sub aliqua ex classibus in Const. Officiorum improbatis comprehendi, eiusque consequenter le- ctio interdicta reperiri. Dubitantes igitur de alicuius libri do- ctrina, qui in Indice notatus non invenitur, optimum facturi erunt, si ab aliquo qui illum legerit, notitias sumant oppor- tunas (1).

Dirimitur etiam illa quaestip, qua quaeritur : an censuras poenasque reliquas in Const. Officiorum sancitas incurrant illi, qui librum aliquem legerint in Indice quidem haud notatum, comprehensum autem sub aliqua ex classibus per decreta ge- neralia improbatis.

Et, dummodo ignorantia, aut alia gravis causa non excu- set, certum est poenas illas incurrere ; aperta enim sunt verba quae in cit. Const. Officiorum leguntur paragrapho praeser- tim 49.

Observat deinde Rihus Secretarius, iuxta mentem et con-

(1) Cf. cit. Comment. Vol. X X X , pag. 174 seqq.