AD COMMENTARIUM ADDITIONES 307

silium Summi Pontificis, quae fuit et antiquarum regularum se- veritatem temperare easque molliores efficere, et totam Indicis rationem tempori accommodare, illud abhibitum temperamen- tum fuisse, ut plura opera pluresque auctores ex Indice novo expuncti fuerint, quorum prohibitionis ratio nunc nec neces- saria, nec utilis videbatur.

At occasione arrepta ex eiusmodi antiqui Indicis imminu- t ioni , nonnullas enodat quaestiones, quae enodandae prorsus erant.

Et I o . Ex ea Constitutionis Officiorum dispositione, qua Leo X I I I praescribit: Libri omnes, quos ante annum 1600, aut Summi Pontifices, aut Concilia oecumenica damnarunt, atque in novo Indice non recensentur, eodem modo damnati habeantur, sicut olim damnati fuerunt, iis exceptis quae per haec decreta generalia permittuntur ( 1 ) , perbelle observat cl. Pater , auctorum illorum primae classis, quorum opera omnia prohi- bita fuerunt, ea nunc permissa censenda esse, quae vel de reli- gione ex professo non tractant, vel si tractent, nihil tamen con- tra fidem continent, vi § 4 eiusdem tituli 1., hanc autem miti- gationem ad acatholicos quoscumque scriptores esse exten- dendam, quorum opera omnia in Indice expresse relata fue- rant. Nimirum si horum scriptorum aliquod sit opus, quod vel nullimode vel ex professo de fide non tractet, sed obiter tan- tum fidei veritates attingat, permissum censendum est usque dum aliquo speciali decreto non prohibeatur ( 2 ) . Qua de causa distinctio illa inter opera omnia prohibita simpliciter, et Opera omnia de religione tractantia post Const. Officiorum locum de cetero non habet, cum quoties auctoris alicuius opera omnia prohibentur, ea tantum intelliguntur, quae vel de religione tra- ctant, vel quamvis non tractent, decreto aliquo generali aut speciali proscripta reperiuntur.

Hinc non immerito quis inferet, auctorum illorum quorum opera omnia in Novo Indice prohibita adhuc leguntur, ex . gr. Gioberti Vincentii , ea tantum nunc prohibita censenda esse , quae decreto speciali antea prohibita fuerant, non alia quae de religione aut nullimode aut ex professo non tractabant, aut nullo speciali decreto fuerant interdicta.

(1) Tit. I, i 1 Comment. Vol. X X X , pag. 43. (2) Comment, cit. Vol. X X X , pagg. 171 et 176.