Albert the Great, Commentarii In Psalmos

Dicit ergo : Sic demonstra et edoce, et etiam quasi via demonstrata, " dirige me, " secundum quod Dominus, " in veritate tua, " vitae scilicet. Prov. XVI, 9: Domini est dirigere gressui. " Et doce me " semitas secundum quod magister: Matth. XXII, 16 : Magister scimus quia verax es, et viam Dei in veritate doces. Et nota ordinem. Primo, petit ut dirigatur motiva. Secundo, ut doceatur apprehensiva. Eccli. xliii, 37: Pie agentibus dedit sapientiam. Ergo dirigere proprie referri potest ad mores et ad agenda, et docere ad credenda. Vel sic : " Dirige me in veritate tua, " id est, in fide. Nam Habac. II, 4 : Qui incredulus est, non erit recta anima ejus in semetipso.

" Et doce me. " Ut tandem quod credo intelligam, quia praecedit fides, sequitur visio. Isa. VII, 9: Si non credideritis, non intelligetis . Vel sic : " Dirige me in veritate tua. " Ablativus pro accusativo, id est, usque in veritatem tuam, te scilicet. Joan. XIV, 6 : Ego sum via, et veritas, et vita. Et ibi, " doce me, " non in libro creaturae, sicut Philosophos. Ad Roman. i, 20 : Invisibilia Dei per ea quae facta sunt, intellecta, conspiciuntur. Nec in libro Scripturae in quo doces Theologos. Isa. XXIX, 11 : Erit vobis visio omnium sicut verba libri signati. Sed in ipsa tua veritate, quae est liber vitae.

" Quia tu es Deus Salvator meus. " Hic persuasio, quod debeat acquiescere suae pertitioni, et allegat duo. Unum ex parte Dei, propriam scilicet bonitatem. Alterum ex parte suiipsius, scilicet patientiam propriam, ibi, " Et te sustinui. "

Et tangitur duplex beneficium creationis, et recreationis. Quantum ad primum dicit : Sic dirige, sic doce me, et debes, quia " tu es Deus meus, " supple, beneficio creationis : " Et Salvator meus, " beneficio recreationis : tuum enim qui me creasti, de nihilo faciendo, est me salvare glorificatum recreando. Job, XIX, 26 : Scio quod Redemptor meus vivit,... et in carne mea videbo Deum meum. Sap. viii, 1 : Attingit a fine, recreationis, usque ad finem, glorificationis, fortiter.

" Et te sustinui, " patienter patiendo mala, exspectando bona dilata, " tota die. " Eccli. ii, 3: Sustine sustentationes Dei. Baruch, IV, 25 : Filii sustinete patienter. Hanc autem allegat: quia sola haec meretur coronam. Matth. x, 22 et XXIV, 13 : Qui perseveraverit usque in finem, hic salvus erit. Ad Hebr. x, 36 : Patientia vobis necessaria est : ut voluntatem Dei facientes, reportetis repromissionem.

Huic autem duplici versui praeponitur littera hebraea He AdminBookmark quae interpretatur, quod est, vel vita: quia per viam, vel semitam, per directionem a Deo, et doctrinam pervenitur ad vitam, et ad illud quod vere et immutabiliter est.

" Reminiscere miserationum tuarum. " Hic est secunda pars Psalmi, in qua orat contra malum culpae. Et primo, Ecclesia petit. Secundo, se exauditam ostendit, ibi, " Dulcis et rectus. "

In prima duo. Primo, praemittit persuasionem. Secundo, subjungit petitionem, ibi, " Delicia juventutis. " Suadet autem a tribus. A frequentia operum misericordiae. A naturaliter insita pietate, ibi, " Et misericordiarum. " Et a perpetuitate, vel aeternitate miserandi, ibi, " Quae a saeculo. "

Quasi diceret: Sic peto praecedentia :

sed o Domine " reminiscere miserationum tuarum, " id est, operum misericordiae quae soles frequenter exercere. Quasi diceret: Non peto, quod non sis solitus facere, sed quod consuevisti alias. In Psal. XXXIX, 12 : Ne longe facias miserationes tuas a me : quia misericordia et veritas tua semper susceperunt me, quasi praescriptionem longi temporis allegat. Quasi etiam diceret : Non meis meritis allego quae petiturus sum deberi mihi fieri, sed frequentia exercitii misericordiae tuae. Daniel. IX, 19: Exaudi Domine, placare Domine, attende et fac : ne moreris propter tem et ipsum Deus meus: quia nomem tuum invocatum est super civitatem, et super populum tuum.

" Et misericordiarum tuarum, " quae tibi sunt naturales. Sed quomodo " misericordiarum " in plurali, cum unica et singularis in Deo sit misericordia ? et est responsio, quod vere unica est in se, nec pluralitas tangitur hic, nisi ut monstretur pluralitas in effectibus. Psal. xxxv, 7 et 8 : Homines, et jumenta salvabis Domine : quemadmodum multiplicasti misericodiam tuam, Deus. Opera autem misericordiae ejus in tribus patent maxime. Misericordia autem sive opus misericordiae est revelatio a defectu : et hic triplex : naturae, culpae, et paenae. Primum ergo relevat misericordia, quae est in deducendo de non esse ad esse per creationem. Job, x, 12 : Vitam et misericordiam tribuisti mihi. Psal. lviii, 11 : Deus meus, misericordia ejus praeveniet me. Secundo relevat misericordia, extrahendo de culpa ad justitiam per gratiae infusionem. Ad Hebr. IV, 16 : Adeamus cum fiducia ad thronum gratiae : ut misericordiam consequamur, et gratiam inveniamus in auxilio opportuno. Tertium relevat de miseria inducendo in gloriam, per gloriae ipsius collationem. De hac misericordia, Judas in Canon. v 21: Vosmetipsos in dilectione Dei servate, exspectantes misericordiam Domini nostri Jesu Christi invitam aeternam.

" Quae asaeculosunt. "Hic allegaturper- petuitas. Quasi diceret: Quia perpetuo et ab initio saeculi non cessat misereri, modo non omittet. Et verum dicit : in Adam enim opus misericordiae exercuit, quia non statim ut meruerat, eum damnavit, sed ei paenitentiam injunxit, Gen. iii, 19 : In sudore vultus tui vesceris pane. Similiter successores Adae, qui peccata super peccata addebant, misericorditer exspectavit valde diu. Sap. xii, 10: Dabas locum paenitentiae, non ignorans, quoniam nequam est natio eorum, et naturalis malitia ipsorum. Et sic semper sustinuit in patientia, semper praebens locum paenitentiae, ne destrueret omnino. Thren. III, 22 : Misericordiae Domini, quia non sumus consumpti. Et nota, quod miserationes sunt a saeculo, ad illas enim referendum quod hic dicitur, sed misericordia ante saeculum et sine principio. Psal. cii, 17 : Misericordia autem Domini ab aeterno, et usque in aeternum.

Huic autem versui praeponitur Zain AdminBookmark dimissa hebraea littera Vau : Zain enim interpretatur, Duc huc, scilicet in me miserum tuas misericordias. Et in hoc quod dicit, " reminiscere, " non est intelligendum, quod in Deum cadat oblivio, nec reminiscentia, sed ponitur affectus pro effectu, et antecedens pro consequente.

" Delicta juventutis. " Hic est secundum, in quo petit duo. Primo, auferri culpam. Secundo, conferri sibi gratiam, ibi, " Secundum misericordiam tuam. "

In prima duo. Primo, quod culpa sic auferatur, ut commissa scienter non sint in recordatione. Secundo, quod nec praeparata ignoranter, ibi, " Et ignorantias. "

Ait ergo : Sic debes misereri et parcere. Ergo o Domine, " ne memineris, " ad aeternam paenam infligendam, " delicta juventutis meae, " id est, in juventute mea scienter perpetrata. Baruch, III,5: Noli meminisse delicta patrum nostrorum, reservando ad aeternam mor- tem : sed memento manus tuae, et nominis tui, id est, Christi, qui estmanus, et nomen tuum. Et dicit Cassiodiorus :" Deli-" cta dicuntur,eoquodperea via aequitatis " linquitur. " Proverb. XIV, 22: Errant qui operantur malum. Et dicit, juventutis, ut magis moveat ad non recordandum, quia magis ad peccandum impulsus fuit. Quamvis enim caro adversus spiritum concupiscat, sicut dicitur ad Galat. v, 17 et seq., maxime in juventute impugnat. Genes. VIII, 21 : Sensus et cogitatio humani cordis in malum prona sunt ab adolescentia sua. Juventus etiam potest appellari levitas, et morum inordinatio. Hac juventute, imo pueritia,multi senes juvenes sunt, et pueri. Isa. lxv, 20 : Puer centum annorum morietur. Cassiodiorus : " Multi juvenes morum " gravitate senescunt : cum e contra " quidam senes levitatis crimine macu" lentur. " Secundum hoc petit, " delicia juventutis, ii vel levitatis suae, in quacumque aetate, aeternaliter non puniri. " Et ignorantias meas. " Hic secun, dum. Et nota, quod " ignorantias " dicit in plurali,quia ignorantia appellatur culpa habita ex ignorantia. Hoc autem accidit in originali culpa, quam homo contrahit ignoranter : nescit enim, et contrahit, imo habet ignorantiam negationis simpliciter Aut quando adultus est, et tunc peccat dupliciter, aut quia ignorat dispositionem facti, sed bene scit factum. Homo bene scit quod fornicatur, vel dormit cum soluta, sed nescit esse culpam. Haec ignorantia in infideli adulto est ante conversionem. Aut scit facti conditionem, sed ignorat factum, sicut in fideli qui scit bene fornicationem esse peccatum, sed non recolit se fornicatum esse. De omnibus ergo intellige : " Et ignorantias meas, " peccatum scilicet originale, quod contraxi me penitus ignorante. Isa. LXVII, 11: Veniet super te malum, et nescies ortum ejus, quoad peccatum originale : et irruet super te calamitas quam non poteris expiare, quantum ad concupiscentiam quae semper manet.

Item, " ne memineris " peccata mea quae commisi ante fidem nesciens esse peccata. Proverb. IV, 19 : Via impiorum tenebrosa: nesciunt ubi corruant. Eccle. IV, 17: Melior est obedientia quam stultorum victimae qui nesciunt quid faciunt mali.

Vel sic, " Ne memineris ignorantias, " id est, peccata quae feci, sed non recolo me fecisse. I ad Corinth. IV, 4 : Nihil mihi conscius sum : sed non in hoc justificatus sum. Et sciendum, quod committitur peccatum ex ignorantia, et habet excusationem a malitia. I ad Timoth. I, 16 : Misericordiam consecutus sum, quia ignorans feci. Et ex infirmitate, et etiam hoc excusabile. Tale fuit Petri peccatum in trina negatione . Sed est quod committitur ex studio et ex industria, et puta malignitate, et hoc gravissimum. Jerem, VI, 13: Omnes avaritiae student. Gregorius : " Plus displicet Deo studium " quam pecatum. " Haec ergo petit sibi dimitti quae ex infirmitate et ignorantia perpetravit.

Et praeponitur his duobus versibus litera Cheth, picuter quod interpretatur pavor, quia pavor de peccatis confugere ad misericordiam facit, etc.

" Secundum misericordiam tuam. " Hic secundum, in quo petit conferri gratiam, adjungens allegationem. Primo misericordiae divinae, quae subvenit peccatoribus. Secundo, bonitatis, quae subvenit omnibus, ibi, " Propter bonitatem. "