Albert the Great, Commentarii In Psalmos

Dicit ergo : Sic pugna me, et ure, et debes, quia non " sedi cum concilio. " In conciliis fiunt collocutiones " vanitatis : " vitans scilicet vaniloquium, et illos detestans, de quibus in Psal. XI, 3 : Vana locuti sunt unusquisque ad proximum suum. Joan. m, 31 : Qui est de terra, de terra est, et de terra loquitur. Modo vix est aliquod concilium nisi de vanitate terrenorum, et quod majus est malum, inter personas Ecclesiasticas. Vani sunt qui caducis occupationibus implicantur, et in superflua narratione tempus consumunt. Vel vanitas hic appellari potest vituperabilis levitas histrionum, imitantium in choreis et ludis vanis. Tob. iii, 17 : Numquam cum ludentibus miscui me : neque cum his, qui in levitate ambulant, participem me praebui.

" Et cum iniqua gerentibus, " opere in gestu mala facientibus," non introibo, " ut saltem cum illis malum incipiam operari, ne sim de illis, de quibus in Psal. xlix, 18 : Si videbas furem, currebas cum eo : et cum adulteris portionem tuam ponebas. Hic notandum quam fortes justi, quam infirmi iniqui, qui non possunt ipsum trahere ad peccati inchoationem tantum. Proverb, xxiii, 35 : Verberaverunt me, sed non dolui: traxerunt me, et non sensi Ad Roman. viii, 39 : Certus sum quia neque mors, neque vita, etc. poterit nos separare a charitate Dei quae est in Christo Jesu. Item, " Non introibo : " Videtur loqui de peccato hic tamquam de colubro, vel serpente ore hiante, ut intret peccator in illud. Eccli, XXI, 2 : Quasi a facie colubri, fuge peccata : et si accesseris ad illa, suscipient te. Item, qui intrat, est absconditus in illo in quod intrat. Iniquitatem excusando abscondit se, et celat. Sap. xvii, 3 : Putant se latere in obscuris peccatis. Jerem, ii, 33 : Quid niteris bonam ostendere viam tuam, ad quaerendum dilectionem? Supple, confessoris. Prov, xvii, 9 : Qui celat delictum, quaerit amicitiam.

" Odivi Ecclesiam malignantium. " Hic tertium. Quia non tantum separavi me corpore, ut non essem, vel locutione, vel opere, sed etiam animo et corde, " odivi Ecclesiam malignantium, " convocationem malorum. Exod, xxiii, 2 : Non sequeris turbam ad faciendum malum. Eccli, vii, 7 : Non pecces in multitudinem civitatis. " Malignantium " dicit, quasi malo igne ardentium, et inflammatorum. Eccli, XXI, 10 : Stuppa collecta synagoga peccantium,et consummatio illorum flamma ignis, singuli mali : quia mali per se odibiles, sed multo plus conglobati simul in injustitia : sicut ligna multa quando sunt succensa, periculosum valde ad accedendum. Non sic quando divisa. Unita multitudo ergo mala, quia ligna sicca sunt, et impietas illa succendens, quasi ignis. lsa. IX, 18 : Succensa est quasi ignis impietas. Eccli.

xxviii,12 : Secundum ligna silvae, sic ignis ex ardescit. Sicut ergo non exstinguitur cito talis ignis, sed cum periculo ad illum acceditur. Sic autem non est si fuerit dispersa. Propter hoc, Isa. lxviii, 6, datur bonum consilium : Dissolve colligationes impietatis. Isa. xxxiii, 14 : Quis poterit habitare de vobis cum igne devoranti? Quasi diceret : Nullus, quin ab illo devoretur. Prov, xiii, 20 : Amicus stultorum similis efficietur.

" Et cum impiis, " in Deum, " non sedebo, " id est, non concordabo illorum sentcntiae. Et dicit hoc : quia tractantes, et in una concordes sententia simul sedere consueverunt : supra in Psal. x secundum Hebraeos, 8 : Sedet in insidiis cum divitibus in occultis, ut interficiat innocentem. Vel " non sedebo " saltem consentiendo, et volendo quod faciunt, etsi tractem cum illis, quia non expedit. Ad Rom. I, 32 : Quoniam, qui talia agunt, digni sunt morte : et non solum qui ea faciunt, sed etiam qui consentiunt facientibus. Et nota differentiam inter vanos, et iniquos, et malignantes, et impios. Vani sunt circa temporalia sapientes, Sap. xiii, 1 : Vani sunt omnes homines, in quibus non subest scientia Dei. Et tales peccant in se, quia pretiosam animam in vanis occupant. Iniqui et malignantes mala inferendo. Impii qui peccant contra Deum ejus cultui adversando.

" Lavabo inter innocentes. " Hic allegat alteram justitiae partem, quae est in bonum faciendo. Primo, tangit bona quae facit interius. Secundo, quae facit exterius, ibi, " Ut audiam. "

Interius tangit duo. Primum est manus mundare. Secundum mundatis manibus mente orare, ibi, " Et circumdabo altare tuum Domine. "

Ait ergo : Sic caveo a malis, et etiam " lavabo manus meas, " id est, opera mea mundabo. Cassiodorus : " Manus

" lavat, qui studio bonae conversationis " Facta propria emendat, " Et nola, quod sunt opera quaedam immunda ex toto, quae non est lavare, sed ex toto destruere : nisi, sicut dicimus, quod sordes lavantur. Ezech, XVI, 9 : Lavi te aqua, et emundavi sanguinem tuum ex te. Quaedam pro parte impura, quia sunt bona, sed aliquando non fiunt recta intentione. Isa. lxiv, 6 : Universae justitiae vestrae, ecce puritas in parte : sicut pannus menstruatae, ecce impuritas. Et talia mundantur et manent, abluta impuritate. De utrisque intelligi potest quod hic dicitur, sed diversis modis lavanda. Et hoc " inter innocentes, " exemplo scilicet innocentium, inter quos conversor. Psal. XVII, 26 : Cum sancto sanctus eris, et cum viro innocente innocens eris.

" Et circumdabo. " Quasi diceret: Sic lavabo : sed hoc parum, imo " et circumdabo " post hanc lotionem, " altare tuum Domine, " id est, cor meum virtutibus ornabo, sicut altare materiale circumdatur variis coloribus vestium, et sericorum ad ornatum : vestes enim sunt virtutes. Eccli, XVII, 2 : Et vestivit illum virtute. Ezech, XVI, 9 et 10 : Mundavite aqua, in baptismo, et lavi sanguinem tuum, peccatum scilicet tuum, ex te, in paenitentia. Et post subditur de ornatu : Vestivi te discoloribus. Dicitur autem cor humanum, altare, quasi alta ara. Ara autem dicitur ab ardendo, quia in corde justo continue debet ardere ignis ille de quo Luc. XII, 49 : Ignem veni mittere in terram. Levit, VI, 12 : Ignis autem in altari meo semper ardebit. I ad Corinth xiii, 8 : Charitas numquam excidit. Item, altare est locus immolationis, et cor deprecationis : ibi enim debemus nos immolare Deo. Joan. IV, 23 : Veri adoratores adorabunt Patrem in spiritu et veritate. Item, si corpus nostrum Dei templum est, I ad Cor. iii, 17 : Templum Dei sanctum est, quod estis vos . Quod altare hujus templi nisi cor? Item, sicut super altare ponitur imago Dei, sic in corde sedes animae, quae imago Dei est. Genes. I, 26 : Faciamus hominem ad imaginem, et similitudinem nostram. Legitur et de fide : sed quod sit altare, et quomodo, alias satis dictum puto.

" Ut audiam vocem laudis. " Hic allegat bona exteriora, quae sunt duo, scilicet audire Dei laudem. Secundo, aliis auditam narrare, ibi, " Et enarrem universa. "