MEMBRUM II.

Utrum nomina symbolica affirmative vere praedicentur de Deo ?

Secundo quaeritur, Utrum haec et alia de quibus dictum est, affirmative vere praedicentur de Deo ?

Et videtur, quod non.

1. Dionysius in libro de Caelesti hierarchia: " Omnium negationes vere sunt in Deo, affirmationes vero incompactae . " Ergo videtur, quod quidquid affirmative praedicatur de Deo, non praedicatur vere.

2. Adhuc, Dicit Damascenus, quod " quaecumque affirmative de Deo dicuntur, magis ostendunt quid non est, quam quid est . "

3. Adhuc, Dionysius in Mystica theologia: " In ipsa divina natura oportet omnium existentium ponere et affirmare positiones, sicut omnium causa, et omnes ipsas magis proprie negare, sicut super omnia existente: et non negationes oppositas opinari esse affirmationibus, sed multo prius ipsam super privationes esse quae est super omnem ablationem et positionem . " Et ex hoc accipitur, quod quidquid affirmatur de Deo, verius negatur: et cum contradictoria simul de eodem non possunt esse vera, si aliquid vere negatur de Deo, sequitur quod falso affirmatur.

In contrarium est quod dicit Dionysius in libro de Divinis nominibus, quod

" Deus vere dicitur bonus . " Et, Marc, x, 18: Nemo bonus, nisi solus Deus. Et vere dicitur vita, ut dicit Dionysius , et sapientia et virtus. Et haec omnia affirmative dicuntur de Deo.

Solutio. Dicendum, quod in omnibus affirmativis quae de Deo dicuntur, duo consideranda sunt, scilicet modus essendi qui est in significato nominis, et modus dicendi per nomen. Si consideretur modus essendi, cum nomina ista, ut dicit Dionysius in libro de Divinis nominibus , sint praestantissimarum bonitatum, quas omnes praehabet et eminenter habet divina essentia, quae causa est omnium bonitatum, et habet eas simpliciter et unite et immaterialiter: et hae bonitates sunt, ut dicit Anselmus in Prosologio , quas cuilibet tam creatori quam creaturae melius est esse quam non esse, ut essentia, substantia, vita, intellectus, sapientem esse, bonum esse, virtuosum esse, perfectum esse, ens esse, unum esse, verum esse, et sic de aliis hujusmodi: haec enim omnia unicuique melius est esse quam non esse. Si, inquam, talia secundum modum essendi considerentur, per prius et verissime dicuntur de Deo, et per posterius secundum analogiam participationis uniuscujusque dicuntur de creaturis.

Si autem considerentur secundum modum dicendi per nomen, tunc, sicut dicit Boetius, nomina imposita sunt secundum nostras cogitationes: et (sicut dicit Damascenus) cogitationes nostrae sunt de rebus quae secundum principia sua essendi cognoscuntur a nobis: tunc id quod est super omnem cognitionem et super omne quod est in infinitum eminens, non dicitur nec nominatur a no- bis, nisi per suos effectus participatos secundum aliquid, et dicitur in libro de Causis, quod causa prima innominabilis est, et non deficiunt linguae a narratione ejus, nisi per excellentiam esse ipsius. Et sic verum est, quod quidquid affirmative praedicatur de Deo, magis proprie negatur: quia illo modo quo dicitur per nomen, Deo non convenit, sed magis eminenter quam nomen significare possit.

Ad primum ergo dicendum, quod haec est causa quare Dionysius dicit, quod " affirmationes sunt incompactae: " quia significatum nominis Deo non convenit sub modo quo dicitur per nomen. Alia tamen est causa quae in antehabitis dicta est, scilicet quia praedicatum in divinis est subjectum in affirmativis propositionibus, et per identitatem conjungitur ei, et non per compositionem mediam: et quia in affirmativis realiter non potest esse compositio quae compactionem notat, ideo dicit affirmationes incompactas esse, et negationes veras: eo quod in negativis nihil negatur, nisi compositio unius ad alterum, hoc est, praedicati ad subjectum.

Ad aliud dicendum, quod Damascenus loquitur quantum ad modum dicendi per nomen, et non quantum ad modum essendi: et ideo exponuntur sic tales propositiones, Deus est substantia, hoc est, non est substantia secundum quod substantia significatur per nomen, sed secundum esse eminenter est super omnem substantiam.

Ad aliud dicendum, quod cum Dionysius dicit, quod omnium affirmationes sive positiones affirmantur de Deo, per signum distributivum quod neutraliter sumitur et substantivatum, intelligit participatas bonitates omnium quae divinam participant bonitatem. Illae enim, ut dictum est, omnes praeexistunt et emi-

nenter existunt in essentia divina, quae est omnium causa secundum modum essendi. Et quando dicit, quod " oportet eas omnes potentius negare: " vel, ut dicit alia translatio, verius : intendit quod negantur secundum quod significantur per nomen: et ideo etiam dicit, quod negationes non sunt oppositae affirmationibus, quia in diverso sensu fiunt affirmationes et negationes, et ideo non contradicunt. Si enim dicam, quod Deus est substantia secundum modum essendi, est enim praestantissimum ens per se existens, nullo indigens ad hoc ut sit: et si dicam, Deus non est substantia secundum quod ab actu substandi significatur per nomen: eo quod dicit Boetius in libro de Trinitate: " Deus subjectum esse non potest: " istae propositiones ambae sunt verae, et in nullo contradicunt.

Ad id quod objicitur in contrarium, a dicendum quod omnia illa dicuntur vere de Deo secundum modum essendi, ut dictum est.