MEMBRUM I.

Quid sit scientia Dei ? et, Utrum pluribus nominibus appelletur ?

Primo ergo quaeritur, Quid sit scientia Dei, et quomodo multiplex sit, sicut dicit Magister in Sententiis, quod cum sit una et simplex, tamen propter varios status rerum et diversos effectus plura ac diversa sortitur nomina. Dicitur enim non tantum scientia, sed etiam praescientia vel providentia, dispositio, praedestinatio, reprobatio.

Videtur enim, quod unum simplex tot nominibus non debeat appellari.

1. Nomen enim datur causa cognitionis rei: unum autem simplex uno cognoscitur: et sic plura non debet habere nomina.

2. Adhuc, Scientia Dei essentiam divinam significat. Unde Augustinus in libro VI de Trinitate: " Scientia est ipsa sapientia, et sapientia idem quod essentia: quia in illa Trinitate non est aliud sapere, quam esse . " Et ex hoc relinquitur, quod scientia significat divinam essentiam, et secundum hoc cum aliis essentialibus nominibus tractandum fuit de scientia, et non in speciali tractatu.

3. Si dicatur, quod scientia connotat respectum, licet significet divinam essentiam, et ratione connotati exigit specialem tractatum, quaeratur quid sit quod connotat ? Si dicatur, quod respectus ad creaturam: eo quod scientia dicitur ad scibile. Contra: In libro primo Sententiarum, distinctione XXXV, dicitur, quod si nulla essent futura, nulla esset praescientia: esset tamen in Deo scientia. Et sic videtur, quod scientia non dicit respectum ad res futuras sive faciendas.

4. Adhuc, Cum dicitur Deus scire se, constat quod non connotatur respectus ad creaturam. Cum ergo verbum non aequivoce sumatur cum dicitur Deus scire se, et cum dicitur Deus scire creaturas, et cum dicitur Deus scire simpliciter, videtur quod quantum est de suo modo significandi, scientia et scire nullum connotent respectum ad creaturam, sed simpliciter significent divinam essentiam.

5. Adhuc, Dionysius in libro de Divinis nominibus : " Divina sapientia cognoscens seipsam, cognoscit omnia . " Eodem ergo modo cognoscit se et creaturas. Si ergo nihil connotat cum dicitur, scit se, videtur quod nihil connotet cum dicitur, scit creaturas.

6. Adhuc, Nomina et verba connotan- tia respectum ad creaturas, simpliciter dicta, et cum determinatione dicta, eumdem connotant respectum, ut patet in his, dominus, et creator. Idem enim respectus connotatur cum dicitur, dominus servi dominus, et dominus simpliciter: et cum dicitur creator creaturae, et creator simpliciter. Si ergo scientia vel verbum sciendi connotat respectum ad creaturam, tunc idem respectus connotabitur cum dicitur, Deus scit simpliciter, vel Deus est scientia: vel cum dicitur, Deus scit creaturas, vel est scientia creaturarum.

Et ex his videtur, quod scientia divina non sit nisi essentia divina.

In contrarium hujus est, quod omnis scientia refertur ad scibile.

1. Dicit enim Aristoteles in Praedicamentis, quod scientia non est nisi scibilis scientia, quamvis non per eumdem casum scibile dicatur ad scientiam, sed dicitur scibile scientia scibile per ablativum. Dicit enim Magister Hugo de sancto Victore, quod " scientia est existentium, et quod scientia quae de nullo est, nulla est. " Talem autem respectum non importat essentia. Ergo videtur, quod scientia ex modo significandi aliquid addat super essentiam, respectum scilicet ad scita quae sunt existentia.

2. Adhuc, Scientia assimilatio est scientis et sciti: quia scientia est per speciem et rationem formae scibilis: et assimilatio talis in intellectu suo claudit respectum ad sic scitum: scientia ergo super essentiam quam significat, talem connotat respectum.

Et hoc concedendum est.

Solutio. Dicendum, est ad primum, quod diversae rationes assignatae sunt de diversitate nominum. Magister quidem in Sententiis dicit, quod sapientia vel scientia de omnibus est bonis, et malis, praesentibus, praeteritis, et futuris, temporalibus et aeternis. Praescientia autem, sive providentia de futuris, sed de omnibus sive bonis sive malis. Dispositio

vero de faciendis. Praedestinatio de omnibus salvandis, et de bonis quibus et hic liberantur, et in futuro coronantur. Magister Hugo autem de sancto Victore aliter distinguit sic: " Divina sapientia et scientia vocatur et praescientia et dispositio et praedestinatio et providentia: et est scientia existentium, praescientia futurorum, dispositio faciendorum, praedestinatio salvandorum., providentia subjectorum. " Alii quidam etiam satis convenienter dixerunt, scilicet quod divina scientia consideratur dupliciter, scilicet secundum se ut abstracta a respectu ad res temporales scitas, vel ut conjuncta respectui. ad temporalia. Si primo modo: tunc dupliciter consideratur, scilicet simpliciter, et sic dicitur scientia, et in comparatione ad causam per quam est scientia, eo quod vult Aristoteles in primo Posteriorum, quod scientia est comprehensio per causam, et sic dicitur sapientia. Si autem consideratur cum respectu ad res temporales: aut est respectu existentium sub differentia temporis futuri, sive bonorum, sive malorum, et sic dicitur praescientia sive providentia. Aut est respectu faciendorum, quae non possunt esse nisi bona tantum: et hoc modo tripliciter consideratur, scilicet quod aut est respectu faciendi in bono naturae et gratiae communiter, et sic est dispositio: aut respectu faciendi in bono gratiae tantum, et sic dicitur praedestinatio: . aut est respectu facti, et sic est providentia. Multis etiam aliis modis potest variari, si diversitas respectuum consideretur.

Et quod objicitur, quod simplex uno modo cognoscitur, dicendum quod verum est in quantum simplex: sed, sicut habitum est, simplex non repugnat multitudini respectuum: et secundum quod tales respectus connotantur cum significato suo principali, ex diversitate modi significandi diversa sortitur nomina.

Ad aliud dicendum, quod licet scientia idem sit quod essentia divina, tamen quia existentium est ad minus in ordine causae primae, alium modum habet significandi quam essentia divina: cum tamen realiter sit idem.

Ad aliud dicendum, quod dicere respectum ad res futuras dupliciter dicitur, scilicet respectum in ordine causae, hoc est, ad ea quae sunt in causa, quamvis non sunt in seipsis actu: et dicere respectum ad ea quae sunt in seipsis actu. Et primo modo respectum ad futura dicit scientia. Cum enim Deus scit se, non sufficienter sciret se, nisi sciret se secundum id quod est, et secundum id quod principium universorum est: et ideo scientia Dei qua scit se, habitualem respectum importat ad scibilia sive scita, prout sunt in suo principio effectivo formali et finali. Et est exemplum in scientia lucis. Non enim scit lucem perfecte, nisi qui scit id quod est lux, et qui scit lucem secundum quod est principium colorum et omnium constitutorum per lucem: et hoc modo lux habitualem respectum habet ad colores. Et hoc modo dicitur a Sanctis, quod uno modo scit Deus ab aeterno futura, praesentia, et praeterita: nec ex differentia temporis aliqua fit variatio in scientia Dei. Quod esse non posset nisi scientia Dei etiam qua scit se, aliquem habitualem respectum poneret ad scita futura, praesentia, et praeterita. Unde cum dicitur, Deus scit se, habitualis respectus connotatur ad scita creata: et hic habitualis respectus ad actualem reducitur, quando dicitur, scit praesentia, scit futura, scit praeterita.

Ad dicendum, quod cum dicitur

Deus scire se, vel scire simpliciter, nullus actualis connotatur respectus: tamen quia actus verbi, transit in actum cum dicitur scire vel scit se, non simpliciter, sed prout supponit Deum sicut est et prout est principium universorum, connotatur respectus habitualis ad omnia quorum principium est Deus, et quae scit sciendo seipsum: et hunc respectum etiam connotat scientia.

Ad aliud dicendum eodem, modo, quod habitualis respectus connotatur cum dicitur, scit se: actualis autem cum dicitur, scit creaturas.

Ad aliud dicendum, quod non est simile: quia dominus et creator propter actualem respectum quem connotant, ex tempore Deo conveniunt: scientia autem non connotat nisi respectum habitualem, et idcirco Deo convenit ab aeterno.

Ad id autem quod objicitur in contrarium, dicendum quod procul dubio scientia scibilis scientia est, et quod existentium est: sed non oportet, quod sit existentium in actu, sed sufficit, quod sit scientia existentium in causa effectiva, formali, et finali, et non materiali. Res enim verius scitur in causa, quam in seipsa.

Ad aliud dicendum, quod scientia revera assimilatio est: sed assimilatio est duplex, scilicet per formam abstractionis, quae est per speciem a re scita acceptam, et talis assimilatio non est in divina scientia: quia sic esset ab alio accipiens scientiam. Et sicut dicit Philosophus in XI primae philosophiae, si intellectus divinus sic acciperet scientiam, esset possibibilis et imperfectus: et oporteret, quod haberet alium intellectum super se diviniorem et agentem, per quem de potentia sciente efficeretur actu sciens, et esset aliquando sicut dormiens, qui non semper actu intelligeret: quod valde absurdum est dicere de Deo etiam secundum Philosophos. Et est assimilatio per formam artis practicam, quae est forma ad rem constituendam procedens ab artifice, et constituens esse in quo intelligitur res: et talis assimilatio ad res scitas est in divina scientia, et talis assimilatio ponit respectum habitualem.