342 DISPENSATIONIS MATRIMONII

Ex utroque latere testes audiri debent, quia praelaudata Instructio habet « non de iure alterutrius partis tantum, sed praecipue de sacramenti vinculo dissolvendo agatur. » Ideo ad vinculum ipsum debito modo protuendum, oportebat omnino, ut testes etiam ex parte viri examinarentur. Isti enim respon- dissent imputatiombus contra Henricum factis, et causam dis- solutionis indigentibus. Ast defensor vinculi dum processus ex- pleretur in Archiepiscopali Curia, testes pro viro non vocavit, obliviscens quod ipse debeat ex benedictina Constitutione §. 6 « ea omnia deducere, quae ad matrimonium sustinendum ne- cessaria censebit. » Usquedum ergo testes non audiuntur, de- ficit processus "et iudicium pronuncian non potest.

Praeterea neque mulier de inconsummatione, perspicua de- positione professa est, uti oportuit. Nam aperta est praescriptio

scriptus a Constit. Dei miseratione et

ab Instructione S. C. O. 1840, servari de-

beat dum agitur de validitate et nulli-

tate matrimonii, non vero ubi agitur de

matrimonio rato et non consummato. Vin-

culi adsertor novam banc dixit docti i-

nam et ab antiqua Ecclesiae praxi omni-

no extorrem. Etenim etiam ante huius-

modi Constit, causas dispensationis a ma-

trimonio rato et non consummato, ita

moderata est Ecclesia, ut norma haec

omnino servaretur. Et a tempore antiquo

I)er inspectionem corporalem mulieris, per

iuramentum coniugum, per septimam pro-

pinquorum manum ex utraque parte, in-

consummatio matrimonii probata fuit.

Testis est Cardinalis De Luca, qui per-

similem causam discussit sub Alexan-

dro V I I : refert enim ipse De Luca, Disc. O

de matrim, n. G. « Iusta istud consilium

» porrectae fuerunt preces Papae Alexan-

» dro V I I , qui remisit negotium s. Con-

» gregationi negotiis Episcoporum ct Re-

» gularium praepositae;... me quoque tem-

» peramentum insinuante, inductae fue-

•» runt partes ad supplicandum eidem Pa-

y> pae concorditer, ut stantibus dissidiis

y> et odiis gratioso dispensarci, super l\u-

» iusmodi matrimonii rati et non con-

» summati dissolutione. Atque ita sequu-

ti tum fuit , praevio iuramento , coram

» eodem Archiepiscopo praestito, tam ab

» ipsis coniugibus, quam a septima manu

» coniunctorum, atque etiam relatione

» obstetricum (dum de virgine agebatur)

M iuxta canonum dispositionem , super

» mulieris virginitate, ac matrimonii non

» consummatione; atque ita praesens con-

» troversia finem habuit. » Ex quo cla-

vum fit quod processus ritualis expletus

sit in themate ceu in causis nullitatis

coniugii. Idem dicendum est de Instru-

ctione 1840: quae etsi praecipue pro cau-

sis nullitatis matrimonii ex capite im-

potentiae edita fuerit, tamen quum in

causis dispensationis matrimonii rati

et non consummati, fundamentaliter in-

cidat in discussionem idem ipsum sub-

iectum inconsummationis , ideo clarum

fit, utramque vel alterutram normam,

pro rerum adiunctis esse semper adhi-

bendam. Neque omittendum est etiam

in themate praeceptum fuisse ut proces-

sus conficeretur, servata f orma, Consti-

tutionis Benedictinae atque ad nor-

mam Instructionis S. C. C. 1840,