Sermo II .

Dominica vigesima. Sermo fratris Bonaventurae in domo Fratrum Praedicatorum Parisius, coram Universitate.

Nolite inebriari vino, in quo est luxuria; sed implemini Spiritu sancto, loquentes vobismetipsis in psalmis et hymnis et canticis spiritualibus, ad Ephesios quinto .

In his verbis monet Apostolas omnem hominem volentem divinae laudi intendere ad tria, scilicet ad repellendum impedimentum mundanae lasciviae, ibi: Nolite inebriari vino, in quo est luxuria: ad acquirendum adiutorium supercaelicae gratiae, ibi: sed implemini Spiritu sancto: ad depromendum Deo canticum novae laetitiae, ibi: loquentes vobismetipsis in psalmis et hymnis et canticis spiritualibus.

I. Circa primum nota, quod volentem divinae laudi intendere et stadio caelestis sapientiae et exercitio sanctae vitae vacare oportet mundanam lasciviam omnino fugere. Ebrietas enim delectationum carnalium quatuor mala haec facit: etenim tollit memoriam respectu praeteritorum; tertii Esdrae tertio : Vinum omnibus luminibus, qui bibunt illud, seducit mentem et non meminit regem nec magistratum.

Pervertit intelligentiam respecta praesentium: Isaiae vigesimo octavo: Sacerdos et propheta nescierunt prae ebrietate, absorpti sunt a vino, erraverunt in ebrietate et nescierunt videntem, ignoraverunt iudicium.

Obnubilat providentiam respecta futurorum; Lacae vigesimo primo: Attendite autem vobis, ne forte graventur corda vestra in crapula et ebrietate.

Perturbat sapientiam respecta aeternorum; Psalmus : Turbati sunt et moti sunt sicut ebrius, et omnis sapientia eorum devorata est.

II. Qui vult ergo pervenire ad Spiritum, in quo est omnis sapientia et sancta vita, oportet, eum vitare vinum delectationis mandi lasciviae, in quo est luxuria. Qui vero vitat ebrietatem vini disponit se ad plenitudinem Spiritus sancti, ad quam invitat Apostolas, cum subdit: sed implemini Spiritu sancto: qui quidem cum sit anus in se, est tamen multiformis in operatione, superexcellenter residens in capite Christo, abundanter in corde vel in corpore mystico, sufficienter et pro modulo uniuscuiusque in quolibet viro insto.

III. Ascendunt antem effectus Spiritus sancti, quo impleri debemus, ad denariam numerum propter regimen actionum et contemplationum spiritualium perfecte exsequendum iuxta numerum mandatorum et iuxta decem differentias psalmorum denario hoc Spiritu decantandorum. Est igitur primus spiritus compunctionis amarae, in quo cantandi sunt Psalmi poenitentiales, ut septem illi noti . - Secundus spiritus compassionis intimae, in quo cantandi sunt Psalmi passionales, ut: ''Deus, Deus meus, respice in me , et similes.

Tertius spiritus congratulationis benignae, in quo cantandi sunt Psalmi victoriales, ut: Exaltabo te, Domine, et similes. - Quartus spiritus fortitudinis inconcussae, in quo cantandi sunt Psalmi confortativi, ut: Dominus illuminatio mea, et similes. - Quintus spiritus rectitudinis indeflexae, in quo cantandi sunt Psalmi directivi, ut: Beati immaculati , et similes. - Sextus spiritus mansuetudinis gratiosae, in quo cantandi sunt Psalmi consolatorii , sicut Canticum graduum . - Septimus spiritus districtionis austerae, in quo cantandi sunt Psalmi exprimentes divina iudicia, ut: Deut, venerunt gentes, et: Deus ultionum, et hujusmodi. -Octavus spiritus discretionis providae, in quo cantandi sunt Psalmi continentes divina mysteria, ut: Dixit Dominus , et: In exitu, et uniusmodi. -Nonus spiritus devotionis sanctas, in quo cantandi sunt Psalmi continentes divina charismata, ut: Quam dilecta, et hujusmodi. - Decimus spiritus exaltationis divinae, in quo cantandi sunt Psalmi continentes divina praeconia, ut: Confitemini , Cantate , ''et hujusmodi.

Cum itaque decem sint gradus spirituum, per quos gradus homo tanquam decima drachma perdita virtute illius solis, qui per deceni tineas descendit, ascendit usque ad Deum, ita quod primus ordo compunctionis et poenitentiae competit homini tanquam decimae drachmae perditae, reliqui vero novem ordinibus Angelorum: propterea David Propheta, has ascensiones in corde suo disponens , quadam mira harmonia spiritualique melodia Psalmos composuit et decantavit in his decem spiritibus tanquam in psalterio decachordo. Omnes enim Psalmi, sicut in his spiritibus sunt editi, ita necessario sunt decantandi a nobis. Sicut tamen non est idoneus ad decachordum harmoniae tangendum Deo qui non habet exercitium, ut faciliter et concorditer transeat ad sonos diversarum chordarum; sic nec Psalmi recte decantantur ab eo qui non habet spiritum ad transeundum ab uno spiritu praedictorum in alium.

Sunt itaque Psalmi depromendi a nobis iuxta formam Apostoli: voce per vociferationem modestam ; Psalmus : Cantate ei canticum novum, bene psallite ei in vociferatione.

Spiritu per meditationem intentam; Psalmus: Et lingua mea meditabitur iustitiam tuam, tota die laudem tuam.

Mente per excessivam anagogiam: Psalmus: Praevenerunt principes coniuncti psallentibus. Ibi Beniamin adolescentulus in mentis excessu.

Sermo III . Sermo fratris Bonaventurae Fratribus de Barcinone.

Implemini Spiritu sancto, loquentes vobismetipsis in psalmis et hymnis et canticis spiritualibus, gratias agentes Deo et Patri, ad Ephesios quinto .

In verbis his tria facit Apostolus: primo hortatur ad recipiendum divinam inspirationem, per quam homo interius reformatur; secundo, ad fructiferam collocutionem, per quam proximus aedificatur; tertio, ad sanctam operationem, per quan homo totus a Deo acceptatur. Primum, ibi: Implemini Spiritu sancto; secundum, ibi: loquentes vobismetipsis etc.; tertium, ibi: gratias agentes Deo et Patri.

I. Circa primum nota, quod totis viribus nos disponere et praeparare debemus ad inspirationem divinam, quia ipsa est quae illustrat ad cognitionem veritatis: Ioannis decimo sexto : Cum autem venerit ille Spiritus veritatis, docebit vobis omnem veritatem. - Inflammat ad amorem bonitatis: Sapiencie duodecimo: O quam bonus et suavis est Domine, Spiritus tuus in omnibus.

Roborat ad perpessionem adversitatis: Isaiae undecimo: Requiescet super eum spiritus Domini, spiritus sapientiae et intellectus, spiritus consilii et fortitudinis.

II. Circa secundum nota, quod debemus loqui: verba aedificatoria incipientium: secundae ad Corinthios duodecimo : Omnia loquimur, carissimi, propter vestram aedificationem; primae Petri quarto: Si quis loquitur, quasi sermones Dei.

Verba consolatoria tristium; Zachariae primo: Respondit Dominus Angelo, qui loquebatur in me verba bona, verba consolatoria.

Verba commonitoria delinquentium: ad Titum secundo : Loquere quae deceni sanam doctrinam etc.

III. Circa tertium nota, quod gratias debemus agere Deo: quod nos a peccatorum nexibus liberavit: secundi Machabaeorum primo : De magnis periculis a Deo liberali, magnifice gratias agimus ipsi etc.

Quod nos in gratia confortavit: primae ad Timotheum primo: Gratias ago ei qui me confortavit, Christo Jesu Domino nostro.

Quod nobis vitam aeternam praeparavit; secundae ad Corinthios nono: Gratias ago super inenarrabili dono eius.