MEMBRUM III.

Utrum praescientia Dei sit causata a rebus ?

Dei sit causata a rebus ? quod Magister quaerit in illo capite, Neque etiam res futurae causa sunt, etc.

1. Et objicit sic ad hoc, quod sit causata a rebus, inducens Origenem super epistolam ad Romanos sic dicentem: " Non propterea aliquid erit, quia id scit Deus futurum: sed quia futurum est, ideo scitur a Deo antequam fiat . " Ergo videtur, quod Deus scit ideo quia futurum est: et sic futurum causa est praescientiae Dei.

2. Adhuc, Dicit Aristoteles quod quo posito ponitur aliud, et quo remoto removetur aliud, est causa. Posita re futura ponitur praescientia, et remota re futura removetur praescientia. Ergo res futura est causa praescientiae.

3. Ad hoc respondet Magister in Sententiis quod res futura non est causa praescientiae, nisi sine qua non. Sed contra hoc videtur esse, quod causa sine qua non, et causam dicit, et concomitantiam: et sicut dicit causam, aliquo modo res futura est causa praescientiae.

In contrarium hujus

1. Objicit Magister in illo eodem capite: Neque etiam res futurae, sic dicens: " Si hoc esset, scilicet res futurae essent causa praescientiae, tunc ejus quod est aeternum, aliquid existeret causa, ab eo alienum, et ab eo diversum: et ex creaturis dependeret scientia creatoris, et creatum esset causa increati: " quod valde esset inconveniens.

2. Adhuc, Si futurum causa praescientiae est, oportet quod scientia Dei et praescientia dependeat a scibili, quod valde est inconveniens: quia sic Deus scientiam acciperet a rebus, quod valde inconveniens est, et in antehabitis improbatum.

Tertio quaeritur, Utrum praescientia

Solutio. Nullo modo dicendum est, quod res futurae sint causa praescientiae Dei secundum esse: sunt tamen causa sine qua non, ut dicit Magister, secundum dici per nomen praescientiae. Res enim futurae dependentiam habent ad scientiam Dei, ex qua dependentia causatur respectus futurorum ad praescientiam, quae est respectus posterioris ad antecedens in ordine, sine quo respectu non esset respectus prioris ad consequens: qui si non esset, scientia Dei non posset nominari praescientia Dei: et sic respectus rei futurae ad scientiam Dei est in causa sine qua praescientia Dei non diceretur scientia a nobis: quia tolleretur antecessio ordinis: esset tamen scientia qua Deus scit et praescit universa. Et iste est intellectus Magistri in Sententiis, ubi solvit istam eamdem quaestionem.

Ad primum ergo dicendum, quod Origenes non intendit, quod futurum sit causa, scientiae, vel praescientiae Dei secundum id quod est, sed quod sit causa sine qua non nominis istius quod praescientia vocatur. Et si quis proprie vellet loqui: tunc non est causa, sed ratio ex respectu sumpta quare scientia dicatur praescientia. Et ita est ratio ejus quod est prae, et non ratio scientiae. Praepositio enim scientiae adveniens per compositionem, non dicit rei respectum antecedentis in ordine ad consequens. Unde etiam Origenes non ponit activam, sed passivam: dicit enim sic: " Quia futurum est, ideo scitur a Deo antequam fiat: " intendens, quod futurum quia futurum, est, scibile sit a Deo, hoc est, habeat aptitudinem ad sciendum: et sic futurum nullam dicit causam scientiae in sciente, sed dicit rationem aptitudinis ad sciendum in scibili,

Ad aliud dicendum, quod dictum Aristotelis intelligitur, quod posito uno secundum esse, ponitur aliud secundum esse, ut posito sole, vel corpore lumino- so secundum esse, ponitur illuminatio secundum esse. Sed in praedicta consequentia, posito futuro secundum ordinem consequentiae, non ponitur praescientia secundum esse, sed secundum ordinem antecessionis tantum: et ideo non est causa.

Ad aliud dicendum, quod intellectus Magistri expositus est: et ideo non procedit quod inducitur contra eum.

Alia objecta in contrarium quae sequuntur, procedunt.