DISTINCTIO XXII.

(Textus Magistri Sententiarum).

Si Christus in morte fuit homo. Hic quaeritur, utrum in illo triduo mortis Christus fuerit homo ? Quod non videtur quibusdam, quia mortuus erat, et homo mortuus non est homo. Addunt etiam, quod si tunc erat homo, vel mortalis, vel immortalis. Sed mortalis non, quia mortuus ; nec immortalis, quia tantum post resurrectionem. Quibus respondemus, quia, licet homo mortuus fuerit, erat tamen in morte Deushomo, nec mortalis quidem nec immortalis, et tamen vere erat homo. Illae enim et hujusmodi argutiae in creaturis locum habent, sed fidei sacramentum a Philosophicis argumentis est liberum. Unde Ambrosius : "Aufer argumenta, ubi fides quaeritur. In ipsis gymnasiis suis jam dialectica taceat ; piscatoribus creditur, non Dialecticis. " Dicimus ergo, in morte Christi Deum vere fuisse hominem, et tamen mortuum. Et hominem quidem nec mortalem nec immortalem, quia unitus erat animae et carni sejunctis. Alia enim ratione dicitur Deus homo, vel homo Deus, quam Martinus vel Joannes. Homo enim dicitur Deus, et e converso, propter susceptionem hominis, id est, animae et carnis. Unde Augustinus : " Talis erat illa susceptio, quae Deum hominem faceret, et hominem Deum. " Cum ergo illa susceptio per mortem non defecerit, sed Deus homini et homo Deo, sicut ante, unitus erat vere ; et tunc Deus erat homo, et e converso, quia unitus animae et carni ; et homo mortuus erat, quia anima a carne divisa erat. Propter separationem animae a carne mortuus, sed propter utriusque secum unionem homo. Non autem sic erat homo, ut ex anima et carne simul junctis subsisteret, ex qua ratione dicitur aliquis alius homo. Et ipse forte ante mortem, hoc etiam modo erat homo, et post resurrectionem fuit ; in morte vero homo erat tantum propter animae et carnis secum unionem, et mortuus propter inter illa duo divisionem.

Si Christus in morte erat homo alicubi, et si ubicumque sit, homo sit ?

Hic quaeritur, si Christus in morte alicubi erat homo ; et si, ubicumque est, homo sit ? Ad quod dicimus, quia non, ubicumque erat, homo erat, nec modo, ubicumque est, homo est ; quia ubique est secundum deitatem, nec ubique homo, quia non ubique homini unitus ; sed ubicumque est secundum hominem, ibi homo est. Tempore autem mortis et ubique erat secundum Deum, et in sepulcro secundum hominem, et in inferno secundum . hominem ; sed in inferno secundum animam, et in sepulchro secundum carnem tantum. In sepulchro ergo erat homo, quia humanitati unitus erat, etsi non toti, quia carni tantum ; et in inferno erat homo, quia humanitati unitus, sed non toti, quia animae tantum. Sed si in inferno animae tantum et in sepulchro carni tantum unitus erat ; ergo nec in inferno unitus erat animae et carni nec in sepulchro. Quomodo ergo hic vel ibi homo esse dicitur. Quae est ratio dicti ? Quia una eademque unione unitus erat animae in inferno et carni in sepulchro ; et sic erat illis duobus tunc separatis unitus, sicut ante separationem, id est, ante mortem. Ad hoc autem opponitur : Si Christus animam tantum, vel carnem tantum assumpsisset, non fuisset verus homo ; sed propter utriusque assumptionem verus homo fuit ; sic ergo, ubi carnem et animam sibi unitam non habebat, verus homo ibi non erat. Sed tempore mortis nusquam illa duo vere unita habebat, quia nec in sepulchro, nec in inferno, nec alibi ; nusquam ergo erat homo. Ad quod dicimus, quia Christus utique verus homo non fuisset, si carnem et animam non assumpsisset ; sed tamen, quia ex quo assumpsit, neutrum deposuit, sed cum utroque eamdem unionem indesinenter tenuit, quam assumendo contraxit, ideo non incongrue, ubicumque animae vel carni vel utrique unitus est, ibi homo esse dicitur, quia ibi humanatus est. Ergo et in sepulchro erat homo et in inferno erat homo, quia utrobique humanatus erat Christus, et unam eamdemque cum anima et carne, licet separatis, habebat unionem, et uno eodemque tempore in sepulchro jacuit Christus et ad infernum descendit; sed in sepulchro jacuit secundum solam carnem, et in infernum descendi) secundum solam animam. Unde Augustinus : " Quis non est derelictus in inferno ? Christus, sed in anima sola. Quis jacuit in sepulchro ? Christus, sed in carne sola, quia in his singulis Christus est. Christum in his omnibus et in singulis confitemur. " Ex his evidenter ostenditur, quod carni jacenti in sepulchro unitus erat Christus, sicut animae in inferno alioquin si carni mortuae non esset unitus, non in ea diceretur jacuisse in sepulchro. Anima igitur ad infernum descendit, caro in sepulchro jacuit, Sapientia cum utroque permansit, quae " in inferno positis, ut ait Ambrosius, lumen vitae fundebat aeternae. Radiabat illic lux vera Sapientiae, illuminabat infernum, sed in inferno claudebatur. Quis enim locus est sapientiae ? de qua scriptum est : Nescii homo vias ejus, nec inventa est inter homines ; de qua abyssus dicit: Non est in me ; mare dicit : Non est mecum ; ergo nec in tempore, nec in loco Sapientia est, cui nec mors tribuenda est. In ligno enim caro, non illa operatrix omnium substantia divina, pendebat. " Confitemur tamen, Christum pependisse in ligno et jacuisse in sepulchro, sed in carne ; et fuisse in inferno, sed in anima sola.

Quod Christus ubique totus est, sed non totum ;ut totus est homo vet Deus, sed non totum.

Et utique totus eodem tempore erat in inferno, in coelo totus, totus ubique. Persona enim illa aeterna non major erat, ubi carnem et animam simul unitam sibi habebat, quam ubi alterum tantum ; nec major erat, ubi utrumque simul, vel alterum tantum unitum habebat, quam ubi erat neutrum habens unitum. Totus ergo Christus et perfectus ubique erat. Unde Augustinus : " Non dimisit Patrem Christus, cum venit in Virginem, ubique , totus, ubique perfectus. Uno igitur eodemque tempore totus erat in inferno, totus in coelo. Erat apud inferos resurrectio mortuorum, erat super coelos vita viventium ; vere mortuus, vere vivus, in quo et mortem susceptio mortalitatis excepit, et vitam divinitas non perdidit. Mortem igitur Dei Filius et in anima non pertulit, et in majestate non sensit sed tamen participatione infirmitatis Rex gloriae crucifixus est. " Ex his apparet, quod Christus eodem tempore totus erat in sepulchro, totus in inferno, totus ubique, sicut et modo totus est, ubicumque est, sed non totum. Nec in sepulchro, nec in inferno lotum erat, etsi totus ; sicut Christus totus est Deus, totus homo, sed non totum, quia non solum est Deus vel homo, sed et Deus et homo. Totum enim ad naturam refertur, totus autem ad hypostasim, sicut aliud et aliquid ad naturam, alius vero et aliquis ad personam referuntur.

Unde Joannes Damascenus : " Totus Christus est Deus perfectus, non autem totum Deus est. Non enim solum Deus est, sed et homo ; et totus homo perfectus, non autem totum homo, non enim solum homo, sed et Deus. Totum enim naturae repraesentativum est, totus autem hypostaseos, sicut aliud quidem est naturae, alius autem hypostaseos. " Sic et hujusmodi.

Si ea quae dicuntur de Deo vel de Filio Dei, possint dici de homine illo vel de Filio hominis.

Solet etiam quaeri, si congruenter dici possit Filius hominis, vel ille homo descendisse de coelo, vel ubique esse, sicut dicitur Filius Dei, vel Deus de coelo venisse, vel ubique esse ? Ad quod dicimus, si ad unitatem personae referatur dicti intelligentia, sane dici potest, si vero ad distinctionem naturarum, nullatenus concedendum est. Unde Augustinus : " Una persona est Christus Deus et homo. Ideo dicitur : Nemo ascendit in coelum, nisi qui descendit de celo, etc. Si ergo attendas distinctionem substantiarum, Filius Dei descendit, et Filius hominis crucifixus est ; si vero unitatem personae, et Filius hominis descendit, et Filius Dei est crucifixus. Propter hanc unitatem personae non solum Filium hominis descendisse de coelo, sed etiam dixit esse in coelo, cum loqueretur in terra. Propter hanc eamdem dicitur Deus gloriae crucifixus, qui tamen ex forma servi tantum crucifixus est, non secundum hoc, quod Deus gloriae est et secundum quod gIorificat suos, et tamen dicitur Deus gloriae crucifixus, recte quidem non ex virtute divinitatis, sed ex infirmitate carnis. Quid ergo, propter quid, et quid secundum quid dicatur, prudens et diligens et pius lector intelligat. " Haec de corrigia calceamenti dominici dicta sufficiant, ne ossa Regis Idumeae consumantur usque in cinerem.

(Finis textus Magistri.)