Albert the Great, Commentarii In Psalmos

Dicit ergo : Sit Deus benedictus, " quoniam exaudivit Dominus " Pater, " vocem orationis meae, " ne divinitas separaretur a me. Joan. XI, 41: Pater, gratias ago tibi, quoniam audisti me.

Et nota, quod dicit ipsum vocem audisse, ut notet exauditionis velocitatem. Cito enim Deus exaudit justos dum adhuc eorum oratio est in voce. Isa. lxv, 24: Adhuc illis loquentibus, ego audiam.

"Dominus adjutor meus. " Hic secundum, in quo tangit beneficia exhibita in morte. Primo, ex parte animae quam non dereliquit in limbo. Secundo, ex parte corporis quod non permisit morari in sepulcro, ibi, " Et protector. "

Ait ergo : Sic exaudivit in cruce deprecantem. Et" Dominus, " supple, factus est, " adjutor meus, " mei scilicet in infer- num descendentis ad expugnandum diabolum. Isa. II, 7 : Dominus Deus auxiliator meus, et ideo non sum confusus. Jerem, xx, 11 : Dominus mecum est quasi bellator fortis, in illa pugna contra diabolum. Daniel, XI, 40 : Et praeliabitur adversus eum rex Austri, id est, Christus, et quasi tempestas veniet contra illum rex Aquilonis, scilicet diabolus qui ad Aquilonem posuit thronum suum, et conteret illum.

" Et protector meus, " mei scilicet corporis, ipsum ab incineratione conservando in sepulcro. Bene protexit sine dubio, qui vestem pugnantis integram conservavit: modicum enim rupta fuit. Job, x, 11 : Pelle et carnibus vestisti me : ossibus et nervis compegisti me. Haec autem vestis in passione aliquantulum fuit perforata, sed deposita in sepulcro a corruptione conservata. Supra, in Psal. xv, 10 : Nec dabis sanctum tuum videre corruptionem. Isa. lix, 16 : Salvavit sibi brachium suum. Et nota, quod loquendo moraliter Dominus est adjutor suorum ab bonum faciendum, et protector ad malum sustinendum. De primo, Joan, xv, 5 : Sine me nihil potestis facere. I ad Corinth, xv, 10 : Non ego autem, sed gratia Dei mecum. De secundo,in Psal. XXXVI, 19 : Salus autem justorum a Domino, et protector eorum est, etc.

" In ipso speravit. " Hic tertium, in quo tanguntur beneficia sibi exhibita in resurrectione. Primo, quantum ad stolam animae. Secundo, quantum ad glorificationem corporis,ibi, " Et refloruit. "

Ait ergo : Sic protexit, et " in ipso etiam speravit cor meum, " anima mea scilicet. " Et adjutus sum, " ut resurgerem ipsa glorificata. Sed hic est dubita- tio, quomodo hoc dicit Christus, quia in ipso spes non fuit: habebat enim omnium certitudinem quae evacuat spem. Et est responsio, quod verum est quod in Christo fuit certa scientia, et notatur in hoc quod dicit, " Cor meum speravit. " Significatur enim per hoc quod dicitur, " cor, " vehementia spei crescentis ab opinione in certitudine.

Sed opponitur iterum de hoc quod dicit : " Et adjutus sum. " Adjuvari enim dicitur proprie qui est agens principalis quantum ad actionem illam. Si ergo haec vox fuit hominis Christi, secundum quod homo, tunc ipse fuit agens principalis in animae glorificatione in hoc quod homo, quod falsum est, passus enim est ex infirmitate, sed resurrexit gloriosus in anima et corpore ex divinitate, sicut dicitur II ad Cor. XIII, 3 et 4 . Si vox est divinitatis, tunc videtur divinitas adjutorio indiguisse in illa glorificatione, quod iterum falsum. Dicendum est, quod vox est divinitatis. Nec est verum, quod semper sit rei agentis insufficientis. Dicit enim Apostolus, I ad Corinth, III, 9 : Dei adjutores sumus. Filius ergo Dei a Patre se adjutum dicit, eo quod simul Pater cum Filio agit: indivisa enim sunt opera Trinitatis. Joan, v, 21 : Sicut Pater suscitat mortuos et vivificat : sic et Filius, quos vult, vivificat, sic et glorificat. Nec hoc dicimus, quod anima Christi non semper fuerit glorificata, et fruens divinitate unita sibi, sed de gloria victoriae, et spoliationis inferni hoc intelligimus, etc.

" Et refloruit caro mea ". Hic tangitur secundum beneficium in resurrectione sibi exhibitum, scilicet corporis glorificatio. Ait enim : Sic adjutus sum in victoria animae, " et caro mea refloruit, " resumpto corpore glorioso. Nota ergo,

quod caro humana in Adam et in Eva florida fuit, quia in statu prosperitatis. Daniel. IV, 1 : Ego Nabuchodonosor quietus eram in domo mea, et florens in palatio meo. Unus flos erat quo carebat carnali concupiscentia. Alius quo carebat paena. Isa. xviii, 5 : Ante messem enim, antequam a diabolo meteretur, totus effloruit. Sed sicut dicit Isidorus : " Flos a fluendo dicitur, quia cito fluit, " ad modicum scilicet ventum. " Sic cito a carne uterque flos fluxit flante serpente. Job, xv, 33 : Laedetur quasi vinea in primo flore botrus ejus. Et Isa. xl, 7 : Exsiccatum est faenum, et cecidit flos, quia spiritus Domini, quem fecit Dominus, sufflavit in eo. Sic ergo natura humana defloruit, et flores in spinas et tribulos sunt conversi. Genes, iii, 18 : Spinas et tribulos germinabit tibi. Sed postea in Christo refloruit. Floruit in incarnatione, Matth, ii, 23 : Quoniam Nazareus vocabitur, id est floridus. Sed refloruit in resurrectione, abjecta scilicet omni poenalitate, Psal, lxxxix, 6 : Mane floreat. Cant, ii, 12 : Flores apparuerunt in terra nostra.

" Et ex voluntate. " Hic tangit beneficia sibi in suis exhibita, et sunt tria. Primum, gratiarum actio. Datur enim membris glorificare Dominum propter capitis glorificationem. Secundum, in bono roboratio, ibi, " Dominus fortitudo. " Tertium, a malo liberatio, ibi, " Et protector. "

Ait ergo : sic mihi fecit in me ipso haec bona quae praemisi : Et ego confitebor ei, " gratias referendo in membris meis, dicit Glossa. In ipsis enim laudat, et agit gratias, qui in ipsis praedicat. II ad Corinth. xiii, 3 : An experimentum quaeritis ejus, qui in me loquitur Christus ? Psal. lxxxiv, 9 : Audiam quid loquatur in me Dominus Deus, quoniam loquetur. " Et ex voluntate, " non coactione. Et hoc non est mirum, quia debitum est: libenter debeo solvere quod debeo, et sic absolvere meipsum a debito. Aliae enim omnes creaturae laudant ex omni quod acceperant. Augustinus : " Non "tacet nec cessat laudes tuas universa " creatura . " Cum ergo homo habeat in se principia, nimirum voluntatem, laudare debet ex illa. Psal. liii, 8 : Volunt tarie sacrificabo tibi. I Paral, xxviii, 9 : Servito ei corde perfecto, et animo voluntario. Item, discretum est. Seneca ad Lucilium : " Nihil invitus facit sapiens, quia jucundum. " Item, de beneficiis : Sapientes quidquid oportet et juvat, id delectat, quia honestum. Seneca : " Nihil honestum quod ab invito et coacto fit. " Omne enim honestum voluntariumque Deo acceptum, et aliter non. Exod, xxv, 2 : Ab omni homine qui offert ultroneus, id est, voluntarius, accipietis.

" Dominus fortitudo, " Hic secundum, et tangit beneficium fortitudinis. Quasi diceret : Sic gratias ago voluntarie. Et hoc justum, quoniam " Dominus fortitudo, " roborans in bono, " plebis suae. " I Machab, iii, 19 : Non in multitudine exercitus victoria belli, sed de caelo fortitudo est. Isa. xx, 29 : Qui dat lasso virtutem, et his qui non sunt, fortitudi-, nem et robur multiplicat. Cassiodorus : " Brevis magnaque datur hic definitio, " quid est Dominus. " " Dominus fortitudo plebis suae, et protector " etiam a malo, " salvationum Christi sui, " id est,: illorum quos per Christum salvare ordinavit. Genes, xv, 1 : Ego protector tuus, et merces tua magna nimis. Est autem fortitudo per fidem, quae omni malo fortiter resistit. II Petr, v, 9 : Cui resistite fortes in fide. Ad Hebr, XI, 13 : Sancti per fidem vicerunt regna, operati sunt justitiam, etc. Sed protector quasi dua- bus alis, spe, et charitate. Psal. XVI, 8 : Sub umbra alarum tuarum protege me. Vel salvationum Christi, id est, salvatorum hic a Christo per gratiam, protector in futuro per gloriam. Prov, IV, 9 : Dabit capiti tuo augmenta gratiarum, Christus hic in praesenti : et corona inclyta proteget te, Deus Pater in futuro.

" Salvum fac populum tuum. " Hic cst secundum totius hujus partis, in quo praemissa gratiarum actione pro seipso, quasi pro acceptis beneficiis, subjungit orationem pro suis, et petit eis quatuor. Primo, gratiam praevenientem. Secundo, cooperantem, ibi, " Et benedic. " Tertio, permanentem, ibi, " Et rege. " Quarto, consummantem, ibi, " Et extolle. "