MEMBRUM I. Quid sit praedestinatio ?

Primo ergo quaeritur, Quid sit praedestinatio ?

Inveniuntur autem diversae definitio- nes datae a Sanctis de praedestinatione. In I Sententiarum, distinct. XL, colligitur ista: " Praedestinatio est beneficiorum Dei praescientia. "

Ibidem colligitur ista: " Praedestinatio est praeordinatio alicujus ad gloriam. "

Ibidem ex verbis Augustini colligitur ista: " Praedestinatio est propositum miserendi. "

Ibidem a Magistro ponitur ista: " Praedestinatio est praeparatio gratiae in praesenti, et gloriae in futuro. "

Et de omnibus his quaeritur.

1. Secundum primam enim, praedestinatio ponitur in genere scientiae: et sic praedestinatio scientia est.

2. Adhuc, Augustini definitio est, quod " praedestinatio est praescientia beneficiorum Dei: " ergo praedestinatio quaedam scientia est.

In contarium hujus est, quod

1. " Praedestinatio est praeparatio gratiae in praesenti, et gloriae in futuro: " praeparatio autem potentiae est: ergo praedestinatio quaedam potentia est, et non quaedam scientia.

2. Adhuc, Praedestinatio est causa salutis praedestinatorum: causa autem in genere potentiae est: ergo quaedam potentia est, et non quaedam scientia.

3, In contrarium hujus est quod alia dicit definitio, quod " praedestinatio est propositum miserendi: " omne autem propositum voluntatis est: praedestinatio ergo quaedam voluntas est, et non scientia, vel potentia.

4. Adhuc. Non praedestinavit Deus nisi eos quos praevidit et voluit esse salvandos: et sic videtur, quod praedestinatio sit praevisio quaedam et voluntas quaedam.

Et secundum hoc quaeritur, Utrum praedestinatio sit aeterna, vel temporalis ?

Dicitur enim, ad Roman, viii, 29 et 30: Quos praescivit, et praedestinavit conformes fieri imaginis Filii sui,... hos et vocavit: et quos vocavit, hos et justificavit: quos autem justificavit, illos et glorificavit. Si ergo praedestinatio connotat effectus tales in creatura, et illi temporales sunt, videtur quod ex tempore Deo conveniat, sicut creator et dominus.

Sed in contrarium hujus est, quod praeparatio Dei ab aeterno est. Similiter electio. Ad Ephes, i, 4: Elegit nos in ipso ante mundi constitutionem . Similiter dilectio ab aeterno est. Deuter, xxxiii, 3: Dilexit populos omnes, omnes sancti in manu illius sunt. Et haec sunt in praedestinatione. Ergo praedestinatio est aeterna, et non temporalis.

Ulterius quaeritur, Quae sit perfectior aliis ?

Videtur de illa definitione: " Praedestinatio est praeparatio gratiae in praesenti, et gloriae in futuro. " Artifex enim quantumcumque perfectus in scientia et voluntate aedificandi et potentia operandi, non dicitur praeparare domum, nisi componat materiam et disponat et ordinet eam, et etiam aream in qua ponenda est domus. Ergo a simili non dicitur Deus praeparare gratiam et gloriam, nisi disponat et ordinet eam et in se et in eo cui danda est. Haec non sunt ab aeterno. Ergo videtur, quod praeparatio gratiae non possit esse ab aeterno, et per consequens nec praedestinatio.

Ulterius quaeritur, Cum multi sint actus praedestinationis, scilicet praeparatio, electio, dilectio, vocatio, justificatio, magnificatio, penes quae accepta in praedestinatione et contenta accipiuntur isti actus?

Adhuc, Aristoteles in VII Topicorum: " Sicut unius rei unicum est esse, sic unica est definitio. "

Quaeratur ergo, Penes quid accipiantur quatuor definitiones inductae ?

Solutio. Dicendum, quod in praedestinatione plura sunt. Est enim praedestinatio dicta ante destinatio. Et sic duo sunt in praedestinatione, antecessio scilicet, et praedestinatio. In praedestinatione oportet esse principium, medium, et finem. Et praeparatio quidem est principium ex parte destinantis: gratia autem quae praeparatur, est quasi medium per quod destinatur: gloria quasi finis in quem destinatur sive dirigitur. Unde praedestinatio est in genere scientiae practicae, quae est scientia operationis, sed non est in genere scientiae contemplativae. Et haec dicitur praescientia. Est enim praescientia eorum quorum causa est Deus.

Ad aliud dicendum, quod hoc concedendum est, sicut dicit Augustinus: est enim scientia practica.

Ad id quod in contrarium objicitur, dicendum quod ex quo destinatio est actus praescientiae practicae in eis qui bene usuri sunt gratia, tunc principium hujus destinationis oportet esse praeparationem gratiae, quae praeparatio actus est potentiae exsequentis. Sed potentia per hoc non cadit in definitione praedestinationis, nisi oblique: et ideo per hoc non ponitur in genere potentiae, sed potius in genere praescientiae, quae secundum rectum cadit in definitione ejus. Est enim praedestinatio praescientia operativa sive practica, praeordinans et praeparans gratiam, et gloriam ei qui bene usurus est gratia.

Ad aliud dicendum, quod est causa salutis sicut efficiens: et hoc competit scientiae practicae: quia dicit Commentator super II primae philosophiae: " Scientia practica est causa et non causata a rebus. "

Ad aliud dicendum, quod scientia practica sine voluntate non est et sine proposito. In talibus enim primum movens est voluntas, et dirigens est scientia, et exsequens est potentia impetum faciens ad opus, sive eliciens actus.

Ad aliud concedendum est: quia et praevisio et voluntas est, ut dictum est.

Ad id quod ulterius quaeritur, Utrum, sit aeterna, vel temporalis ''?

Dicendum, quod in eo quod dicit antecessionem, dicit aeternum: dicit enim antecessionem aeternitatis ad tempus. Et cum praeparatio sit actus praeparantis, praeparatio aeterna est. Cum autem praeparatum sit gratia et gloria, quae non praeparantur nisi amico et dilecto, dilectio etiam aeterna est. Et cum per gratiam praeparatam quis separetur et distinguatur a massa perditionis, et sic praeoptetur illis qui non separantur, quod est electio, electio etiam aeterna est. Dicit enim Damascenus, quod " eligere est diversis propositis unum aliis praeoptare. " Unde si quis notare velit, quatuor notantur in praedestinatione, quorum primum est scire: et hoc est judicare de faciendo sive cognoscere. Secundum, eligere per quae et qualiter fiat, quod est disponere. Tertium est velle facere, et impetum facere ad opus. Quartum est perficere et usque in finem perducere. Et secundum hoc in diversis ponitur generibus praedestinatio.

Ad id quod in contrarium objicitur, dicendum quod praedestinatio aeterna est, sed respectum ponit ad temporale, non ad temporale secundum quod est in actu, sed ad temporale secundum quod est in causa. Et hoc notat Apostolus quando dicit: Elegit nos in ipso ante mundi constitutionem : et non dicit, in nobis.

Ad id quod ulterius quaeritur, dicendum quod secus est de artifice imperfecto, qui et ignorans est, et non potest in totum opus: illum enim oportet praeparare materiam. Deus autem perfectus est in scientia operis sui, et potestatem habet in totum opus: unde praeparatio sua consistit sufficienter in scientia ordinante et disponente, et perfecta voluntate faciendi et perficiendi, et non indiget quod praeparet aliquid extra se.

Ad aliud quod ulterius quaeritur dicendum quod actus illi sumuntur penes effectum praedestinationis, qui est gratia: hic enim potest accipi ut ordinans a malo, vel ut ordinans ad bonum. Primo modo est vocatio, quae est gratia evocans et distinguens a massa perditionis. Secundo modo dupliciter accipitur,, scilicet ut ordinans ad bonum gratiae, et sic est justificatio : vel ut ordinans ad bonum gloriae,, et sic est magnificatio. Dilectio autem, ut paulo ante dictum est, effectum dicit voluntatis in eum cui praeparatur gratia. Electio autem duo dicit: electus enim aliis praeoptatur, et sic ab eis distinguitur: et sic effectus ejus est vocatio. Electus etiam assumitur ad id ad quod eligitur: et sic effectus ejus sunt justificatio: et hoc modo jam dilectus eligitur, priori autem modo non eligitur diligendus secundum rationem intelligentiae.

Ad ultimum ergo dicendum, quod penes quatuor quae sunt in praedestinatione, quatuor diffinitiones accipiuntur quae jam paulo ante dicta sunt. Penes hoc enim quod est cognoscere vel judicare, datur ista: " Praedestinatio est praescientia beneficiorum Dei. " Penes hoc quod est in praedestinatione eligere sive disponere, datur ista: " Praedestinatio est praeordinatio alicujus ad gloriam. " Penes hoc quod est in ipsa voluntas faciendi, datur ista: " Praedestinatio est propositum miserendi. " Penes hoc quod est in ipsa destinatio in finem, datur ista: " Praedestinatio est praeparatio gratiae in praesenti, et gloriae in futuro. " Et hoc ideo, quia praedestinatio est in genere scientiae approbationis et practicae: et ideo aliquando definitur ut scientia, et aliquando ut voluntas, quia approbatio voluntatis est: et aliquando ut actus, quia praeparatio actus est super effectum determinatum: scientiae enim duo sunt, cognoscere scilicet, et ordinare.