Sermo IV .

Item, sermo fratris Bonaventnrae in Conventa Fratrum Parisius, de mane in Capitulo.

Magister, scimus, quia verax es et viam Dei in veritate doces, Matthaei vigesimo secundo .

Quamvis illi tentative sive simulatorie proposuerint Deo verba haec, nos tamen sic et catholice possumus dicere, quod commendatur in verbis his divina Veritas in se, primo; et in suo effectu, secundo. Primum, ibi: Magister, scimus, quia verax es; secundum, ibi: et viam Dei in veritate doces. Sed quoniam scrutinium ex Veritate in se est arcanum omnino, ideo, eo dimisso, convolandum est ad veritatem Dei in suis effectibus, cum dicitur: et viam Dei etc.

Circa quod nota, quod triplex est via, scilicet Deo, secundum quod est principium omnium effectivum , et hoc secundum condescensionem gratiarum salviflcantium, et secundum hoc dicitur fons gratiae; Iob trigesimo octavo : Per quam viam spargitur lux.

dividitur aestus super terram? - Secundum Deum, secundum quod est exemplar omnium, et hoc secundum operationem virtutum exercitandum, et secundum hoc dicitur forma iustitiae; Psalmus: Viam iustificationum, tuarum instrue me, et exercebor in mirabilibus tuis. - Ad Deum, secundum quod est finis omnium, et hoc secundum considerationem theoriariim sursum agentium, et secundum hoc dicitur finis vel consummatio vitae; Psalmus: Notas mihi fecisti vias vitae, adimplebis me laetitia cum vultu tuo.

Prima via, scilicet fontis graliae, habet quadrivium perveniendi; de quo Proverbiorum trigesimo : Tria sunt difficilia mihi, et quartum penitus ignoro: et ista quatuor sunt haec, scilicet via aquilae in caelo quantum ad ascensionem, quia tunc volavit super pennas ventorum: via colubri supra petram quantum ad resurrectionem, quia tunc deposuit mortalitatis vetustatem in sepulcro: via navis in medio mari quantum ad passionem, quia tunc sustinuit discrimina mortis: via viri in adolescentia, secundum veram litteram, quantum ad incarnationem, quae penitus ignoratur. Quae singula et omnia considerata ducunt ad fontem gratiae et fecerunt nobis fontem gloriae (?).

Secunda via, scilicet formae iustitiae, similiter babel quadrivium perveniendi. Est enim et esse debet arcta per rigorem austeritatis: Matthaei septimo : Quam angusta porta et arcta via est, quae ducit ad vitam: Psalmus: Propter verba labiorum tuorum ego custodivi vias duras.

Munda per nitorem integritatis: Psalmus: Ambulans in via immaculata, hic mihi ministrabat.

Recta per celsitudinem paupertatis: Psalmus : Deduxit eos in viam rectam, ut irent in civitatem habitationis.

Pacifica per mansuetudinem humilitatis: Proverbiorum tertio: Viae eius viae pulcrae, et omnes semitae illius pacificae.

Tertia via, scilicet consummationis vitae, habet quadrivium suum, scilicet comprehensionem latitu dinis divinae benevolentiae: longitudinis divinae persistentiae; sublimitatis divinae potentiae; profunditatis divinae sapientiae, iuxta formam Apostoli ad Ephesios tertio : Ut possitis comprehendere cum omnibus Sanctis, quae sit latitudo et longitudo et sublimitas et profundum.

Serho V .

Item, sermo fratris Bonaventnrae in Capitulo Parisiensi.

Dixit Iesus discipulis Pharisaeorum et Herodianis: Cuius est imago haec et superscriptio f Matthaei vigesimo secundo .

Id verbis his duo facit Dominus circa genus humanum: primo requirit in eo conservationem dignitatis naturae: secundo, conservationem dignitatis gratiae. Per primum, quia imago est similitudo rei interior, dirigit ad animae spiritualem nobilitatem attendendam ; per secundum vero, quia superscriptio est circumiacens figuratio, mittit ad vitae commendabilem venustatem ostendendam.

I. Quantum ergo ad primum dicitur: Cuius est imago haec? Circa quod nota, quod duplex est imago, scilicet naturae, et haec attenditur secundum potentias .naturales; Genesis primo : Faciamus hominem ad imaginem et similitudinem nostram: (et) gratiae, et haec attenditur secundum habitus virtuales: primae ad Corinthios decimo quinto: Sicut portavimus imaginem terreni, portemus et imaginem caelestis. Secundum ergo imaginem, quam habemus, illius filii comprobamur. Si enim habemus imaginem Dei in esse moris, probamur filii Dei per habitus virtuales et eorum actus; si habemus imaginem diaboli sive antichristi, de quo Apocalypsis decimo quarto , comprobamur filii eius.

Si ergo sumus filii Dei, assimilamur ei: per splendorem sapientiae quoad rationalem ; sccundae ad Corinthios tertio : Nos vero omnes, revelata facie gloriam Domini speculantes, in eandem imaginem transformamur a claritate in claritatem tanquam a Domini Spiritu.

Per ardorem benevolentiae quoad concupiscibilem: ad Romanos octavo: Diligentibus Deum omnia cooperantur in bonum etc. Nam quos praescivit et praedestinavit conformes fieri imaginis Filii sui.

Per vigorem confidentiae quoad irascibilem ; ad Colossenses tertio: Induentes novum eum qui renovatur in agnitionem, secundum imaginem eius qui creavit illum.

Si autem sumus filii diaboli, assimilamur ei: per caliginem ignorantiae; Psalmus : Domine, in civitate tua imaginem ipsorum ad nihilum rediges.

Per amaritudinem melancholiae sive malitiae: Apocalypsis decimo quarto: Si quis adoraverit bestiam et imaginem eius etc. - Per moesliludinem diffidentiae; Sapientiae decjmo quarto: Cito sibi rapti filii fecit imaginem; Psalmus : Verumtamen in imagine pertransit homo, sed et frustra conturbatur.

II. Quantum ad secundum sequitur: et superscriptio. Circa quod nota, quod superscriptio habentis imaginem Dei est rigor disciplinae in conversatione: qui quidem rigor consistit in crucifixione exterioris hominis et configuratione ad vitam et mortem Christi. Qui quidem habet et portat secum humilitatem habitationis, acerbitatem compunctionis, integritatem castitatis, celsitudinem paupertatis, latitudinem caritatis, rectitudinem simplicitatis, affectum clementiae zelum iustitiae, firmitatem constantiae, instantiam in orando, vigiliam in meditando, excedentiam in exsultando: de qua su perscriptione Lncae vigesimo tertio : Erat autem et superscriptio scripta super eum litteris Graecis et Latinis et Hebraicis: et Apocalypsis septimo: Vidi alterum Angelum ascendendentem ab ortu solis, habentem signum Dei vivi. Superscriptio autem habentis imaginem diaboli est libido lasciviae in conversatione. Quae quidem libido habet et portat secum fastum, delectationem luxum, divitias, frigiditatem, dolositatem, protervitatem, favorem malorum, inconstantiam, vagationem, pigri lationem, miseriam: de qua snperscripiione Apocalypsis decimo quarto : Si quis acceperit characterem in fronte sua, aut in manu sua, et hic bibet de vino irae Dei.