QUAESTIO IV. Utrum missio, active accepta, sit totius Trinitatis.

Quarto et ultimo quaeritur, cuius sit missio ut mittentis. Et quod sit totius Trinitatis. ostenditur sic.

1. Missio idem est quod temporalis donatio ; sed temporaliter dare convenit toti Trinitati, quia tota Trinitas dat Spiritum sanctum, ut dicit Augustinus ; ergo etc.

2. Item, Augustinus secundo de Trinitate ; "Mitti a Patre Filius sine Spiritu sancto non potuit " , ergo missio Filii convenit Spiritui sancto; ergo eadem ratione missio sui. Si dicas, sicut dicunt quidam, quod illud intelligitur de missione secundum humanam naturam, qua missus est ad praedicandum, secundum illud Isaiae sexagesimo primo ; Ad annuntiandum mansuetis misit me; non autem de missione secundum divinam naturam, contra: missio secundum divinam naturam est missio in mentem, vel in carnem ; sed Augustinus intelligit de missione in carnem, unde statim subditur; " Quia Pater intelligitur eum misisse, cum fecit ex femina": ergo constat, quod loquitur de missione secundum divinam naturam.

3. Item, Magister facit tale argumentum; si Pater potest dare vel mittere Spiritum sanctum, et Spiritus sanctus non potest, ergo aliquid potest Pater, quod non potest Spiritus sanctus. Item si Pater dat et mittit Spiritum sanctum, et hoc non facit Spiritus sanctus, aliquid facit Pater, quod non facit Spiritus sanctus; ergo divisa sunt opera Trinitatis.

Contra; 1. Datum dicitur relative ad dantem, sicut dicit Augustinus quinto de Trinitate ; ergo Spiritus sanctus non datur nisi ab his, ad quos relative dicitur ; sed non dicitur relative ad se; ergo non dat se, ergo nec mittit se.

3. Item, sicut Pater est prima persona in Trinitate , ante quam non est alia, ita Spiritus sanctus, post quam non est alia; sed Pater, quia non habet personam, ex qua sit, nullo modo dicitur missus; ergo cum Spiritus sanctus non habeat personam ex se emanantem, nullo modo dicitur mittere.

3. Item, ubicumque est missio passiva , ibi est subauctoritas respectu alicuius principii in misso, sicut dicitur ab Augustino et Magistro ; ergo ubi est missio activa, ibi notatur auctoritas respectu personae ; sed Spiritus sanctus non habet auctoritatem respectu sui nec alterius personae; ergo etc.

4. Item, ubicumque est missio, ibi vere notatur distinctio, sicut in creaturis separatio; sed persona Spiritus sancti non distinguitur a se; ergo a se non mittitur nec Filium mittit, cum non habeat auctoritatem in ipsum; ergo non mittit.

a. Item, omnis actus, secundum quem persona reflectitur super se, est essentialis et essentialiter dictus ; si ergo Filius mittit se, vel Spiritus sanctus se; ergo mittere vel mitti essentialiter dicitur ; sed omnis talis actus dicitur de tribus; ergo Pater mittit se.

CONCLUSIO.

Impropria est locutio , quod sive Pater sive Trinitas mittat se ,- omnino propria, quod persona producens mittat productam; denique minus propria, sed tamen sustinenda, quod personae procedentes mittant se.

Respondeo; Dicendum, quod in hac quaestione sapientes opinantur contrarie sapientibus. Nam Magister dicit expresse et nititur probare auctoritate et ratione, quod Spiritus sanctus mittit se et dat se ; nec oportet secundum ipsum, quod inter mittentem et missum cadat personalis distinctio, sed solum quantum ad rationem intelligendi, ut idem ipse sit mittens in quantum Deus, et idem ipse sit missus in quantum donum.

Aliorum magistrorum et antiquorum . fuit positio , quod mittere et mitti de ratione sui nominis important subauctoritatem et auctoritatem et distinctionem ; et ideo nullo modo potest dici, quod una persona mittat se vel mittatur a se. Unde locutiones istae sunt impropriae et exponendae, quae hoc dicere videntur. Et positionem suam confirmant per Augustinum , qui dicit, quod Pater nullo modo mittitur nec legitur missus; hoc non est ob aliud; nisi quia hoc quod est missus importat subauctoritatem; ergo per oppositum mittere importat auctoritatem, et una persona non habet auctoritatem super se. Et respondent rationibus Magistri, quod non est simile de hoc quod est dare et de hoc quod est mittere. Quia dare uno modo est ex liberalitate sive amore communicare; et sic est essentiale omnino et nullam connotat distinctionem. et sic conceditur , quod tota Trinitas dat se ipsam, et Pater similiter. Alio modo dare est alicui donum communicare , non tantum ex liberalitate, sed etiam ex auctoritate; et sic dare dicit notionem sive tenetur notionaliter, et hoc modo non valent illae rationes; si Pater dat Spiritum sanctum, et Spiritus sanctus non dat se; ergo aliquid facit Pater, quod non Spiritus sanctus; quia dicit notionem, et in hoc sensu aequipollet ei quod est mittere, et similiter donatio passiva ei quod est procedere.

Similiter ad simile, quod inducit Magister de Filio, dicunt, quod non est simile. quia in Filio duplex est natura, scilicet divina et humana; et quantum ad humanam potest mitti et mittitur a tota Trinitate , quia minor est Deo et inferior, et non tantum subauctoritatem habet, sed etiam servitutem, quia est servus Dei, quamvis per unionem sit Deus. Quantum ad divinam autem mittitur a solo Patre, quia a solo Patre producitur. Quia ergo Spiritus sanctus producitur et a Patre et a Filio, et non a se ipso, hinc est, quod non mittitur nisi a Patre et a Filio. Et propter hoc rationes Magistri non valent, quia omnes auctoritates, quae dicunt, Filium mitti a Spiritu sancto vel a se. secundum humanam naturam intelliguntur.

Sed licet haec positio rationabilior videatur et facilior ad sustinendum, tamen

quia non debemus auctoritates Sanctorum trahere ad nostram rationem, sed magis e converso rationem nostram auctoritatibus Sanctorum subiicere, ubi non continent expressam absurditatem; et Sancti dicunt, et Magister dicit, et maxime Augustinus, qui plus super hac materia locutus est, Filium mitti a Spiritu sancto et etiam a se, quod non possunt exponere secundum humanam naturam

ideo alia positio tum ob reverentiam Sanctorum, tum ob reverentiam Magistri videtur magis esse tenenda. Illud enim verbum Augustini, quod dicit, quod Filius est missus in carnem a Spiritu sancto, secundum humanam naturam nullo modo potest intelligi, ut videtur, quia missio haec fuit ad humanitatis sive carnis assumtionem; ergo secundum rationem intelligendi praecedit humanam naturam ut iam unitam; ergo si Filius hoc modo dicitur missus, oportet quod attribuatur divinae naturae, et ita ratione divinae naturae missus est a Spiritu sancto; multo fortius igitur et " se, ac per hoc et Spiritus sanctus a se.

Et propterea ad intelligentiam obiectorum in contrarium notandum est, quod missio de se duo importat, scilicet emanationem et manifestationem, et principaliter de ratione suae significationis importat manifestationem. Et hoc patet per Augustinum in quarto de Trinitate, qui dicit, quod mitti est cognosci esse ab alio, et habetur in praesenti distinctione , quod "tunc Filius mittitur, cum ex tempore cuiusquam mente percipitur ". Quia ergo principaliter importat manifestationem et connotat in misso emanationem, ideo manifestatio significatur per hoc quod est mittere per modum actionis, et per hoc quod est milli per modum passionis; sed emanatio utrobique uniformiter. Unde sensus est; Pater mittit Filium, id est, declarat sive manifestat Filii emanationem , sive Filium emanare. In passiva vero sensus est; Filius sive Spiritus sanctus mittitur , id est, manifestatur ab alio emanare.

Et quoniam ablativus respectu passivi, et nominativus respectu verbi activi important rationem principii, et significatio huius verbi mittere et mitti est manifestatio et emanatio; ideo illa est propriissima, quando ablativus vel nominativus importat habitudinem principii respectu utriusque. ut cum dicitur; Pater mittit Filium, et Filius mittitur a Patre, quia Filius emanat a Patre et manifestatur a Patre.

Quia vero principale significatum horum verborum est manifestatio, non emanatio, quando nominativus vel ablativus est principium manifestationis , quamvis non emanationis, propria est, sed minus quam praedicta; et in hoc sensu conceduntur istae; Filius mittit se, et Spiritus sanctus mittit se.

Quia vero tam mittere quam mitti important emanationem circa missum, et persona Patris non emanat ab aliquo, similiter nec Trinitas; ideo persona Patris nusquam legitur missa nec ipsa Trinitas.

Ex hoc patet, quod haec est simpliciter et omnino propria; Pater mittit Filium; haec est minus propria, tamen a proprietate non recedit; Filius mittit se; haec autem omnino impropria: Pater mittit se sive ipsa Trinitas .

1. Ad illud quod obiicitur in contrarium de dato, quod dicitur relative; dicendum, quod verum est, secundum quod dare dicit per quandam auctoritatem communicare ; hoc modo non accipit Magister , sed in quantum dare idem est quod liberaliter et voluntarie communicare.

2. Ad illud quod obiicitur, quod Pater non mittitur, quia non est ab alio ; dicendum, quod non est simile, quia tam mittere quam mitti important emanationem in misso, ut patet exponenti. Sensus enim est; haec persona mittit illam , id est, manifestat eius emanationem; et; haec mittitur ab illa , id est, eius emanatio manifestatur ab illa. Sed haec emanatio non semper importatur respectu omnis personae mittentis, quia ab aliquo potest esse manifestatio emanationis, a quo tamen non est ipsa emanatio ; et ideo sic non ponitur producto in mittente, sicut emanatio in misso; et ideo non sequitur, quodsi Pater non mittitur, quod Spiritus sanctus non mittat .

3. Ad illud quod obiicitur; ubi est missio passiva, ibi est subauctoritas; dicendum, quod verum est, non ratione, qua passivum, sed ea ratione , qua tam passivum quam activum notat emanationem in misso, sicut patuit in expositione . Et quia emanatio non semper est respectu mittentis, ideo non oportet, quod semper importetur auctoritas in mittente; sed ratio ista valeret bene, si ita esset, ut principale significatum eius quod est missio esset emanatio sive productio.

4. Ad illud quod obiicitur, quod mittere importat distinctionem; dicendum , quod mittere uno modo importat differentiam substantialem, ut cum importat dominium , ut cum dicitur; Deus mittit Angelum; alio modo distinctionem personalem, ut cum importat auctoritatem in mittente et subauctoritatem in misso respectu mittentis, ut cum dicitur; Pater mittit Filium. Tertio modo importat distinctionem solum quantum ad modum intelligendi; sicut cum dicitur; voluntas est instrumentum se ipsum movens

quia idem est movens et motum

sic , cum dicitur; Spiritus sanctus mittit se , idem est mittens et missum, ratione differens; mittens, inquam, secundum quod Deus, sed missum secundum quod donum, sicut praedictum est .

3. Ad illud quod obiicitur ultimo de reflexione actus, dicendum, quod verum est quoad principale significatum, sed non oportet quantum ad connotatum; et ratione principalis significati est reflexio personae mittentis supra se. ut dicatur: mittens est missus.