MEMBRUM II.

Quis sit effectus proprius reprobationis, utrum scilicet obduratio ?

Secundo quaeritur, Quis sit ejus effectus proprius?

Et si dicatur cum Augustino, quod effectus ejus est obduratio, quaeratur, Quid sit obduratio, et in quo sit?

1. Dicitur enim, ad Roman, ix, 18, super illud: Cujus vult miseretur, et quem vult indurat: quod obduratio est nolle misereri: et secundum hoc obduratio in Deo est, et non in homine: et est idem quod reprobatio, et est aeterna sicut reprobatio: quia voluntas Dei aeterna est.

2. Adhuc, Augustinus : " Obduratio est propositum non miserendi: " et cum pro-

positum non nisi in Deo sit, videtur quod secundum hoc obduratio iterum in Deo sit et non in homine.

In contrarium hujus est, quod

1. Sicut dicit Augustinus in Glossa super epist. Apostoli ad Roman, ix, 18, et ponitur in libro primo Sententiarum, distinctione XLI: " Miseretur secundum gratiam quae gratis datur, obdurat autem secundum judicium quod meritis redditur. " Merita autem non sunt nisi temporalia. Ergo obduratio temporalis non aeterna est: nullum temporale est aeternum: ergo obduratio non est reprobatio.

2. Adhuc, Obduratio semper ex meritis est: reprobatio cum sit aeterna, numquam ex meritis est: ergo obduratio reprobatio non est.

3. Adhuc, Ad Roman, ix, 18, in Glossa dicitur sic: " Obduratio est induratae in malitia mentis pertinacia, per quam fit homo impaenitens. " Sed talis obduratio est peccatum in Spiritum sanctum, ut ibidem dicit Glossa. Ergo videtur, quod non ex omni peccato mortali relinquitur obduratio.

4. Adhuc, Videtur esse paena, non culpa: dicit enim Augustinus, quod " obdurat per justum judicium. " Judicium autem non infligit nisi paenam. Ergo obduratio videtur esse paena, non culpa.

5. Et adhuc, Augustinus: " Deus derelinquentes se deserit, resistentes indurat, contemnentes contemnit. " Ergo videtur, quod obduratio sive induratio sit paena inflicta Deo resistenti. Et sic iterum videtur, cum non omnis peccans peccato mortali Deo resistat, quod obduratio non sit relictum quid ex quolibet peccato mortali: et ex hoc ulterius videtur, quod obduratio non sit effectus reprobationis, sed potius ad Dei resistentiam refertur ut ad causam meritoriam, et ad Deum ut ad causam efficientem.

Ulterius quaeritur, Utrum generaliter obduratio est consequens peccatum mortale, sive sit originale, sive actuale ?

Et videtur, quod sic: quia

1. Ex parte rationis obscuritas sive caecitas cordis sequitur tam originale quam actuale mortale: ergo ex parte voluntatis generaliter sequitur obduratio tam originale quam actuale mortale.

2. Adhuc, Durum est, ut dicit Aristoteles, quod non cedit tangenti, sed potius tangentem repellit: sed hoc spiritualiter fit in omni peccato mortali actuali et originali: peccans enim quando peccat, Deum et praecepta ejus repellit, nec cedit Deo, nec praecepto ejus, sed potius Deus et praecepta cedunt sibi: ergo videtur quod obduratio sit paena consequens tam originale quam actuale mortale.

In contrarium hujus est, quod secundum hoc parvuli in originali peccato obdurati dicerentur, quod in Scriptura non invenitur. Si enim obduratio est induratae mentis in malitia pertinacia, parvuli non possunt dici obdurati. Unde, Exod. ix, passim, dicitur de Pharaone, quod induratus est. Et, Exod, iv, 21: Ego obdurato cor ejus . Et, Deuteron, ii, 30, Induravit Dominus cor Sehon, regis Amorrhaeorum. Parvuli autem nesciunt habere indurati cordis malitiam.

Solutio. Dicendum, quod obduratio dicitur tripliciter. Dicitur enim obduratio aliquando pertinax voluntas, et actualis permanendi in peccato, repellens Deum et praecepta ejus, ne de peccato educatur, vel ad paenitendam emolliatur: et sic obduratio peccatum in Spiritum sanctum est, et est species peccati forma et specie peccati distincta ab aliis peccatis mortalibus. Et sic accipitur obduratio, ad Roman, ix, 18, ubi dicit Augustinus, quod " obduratio est obstinatae mentis in malitia pertinacia, per quam fit homo impaenitens. " Per hanc enim homo concipit nolle ad Deum redire per paenitendam.

Secundo modo dicitur obduratio sequela peccati habitualis, non actualis, quae sequitur peccatum mortale, quod cum fit, concomitatur ipsum durities cordis, quae est non cedere mandatis et verbis Dei, et non emolliri ad pietatem revocantis Dei, et ad verba ejus et mandata revocantia a peccato: et haec est mala et vitiosa dispositio cordis relicta ex omni peccato mortali, in quantum est contemptus Dei praecipientis et praeceptorum ejus: ex hoc enim comtemptu fit omne peccatum mortale. Et sic dicta obduratio effectus est reprobationis.

Tertio modo dicitur obduratio habitualis dispositio, qua homo disponitur ad talem obdurationem ex fomite qui relinquitur ex originali peccato.

Ex his praenotatis facile est respondere ab objecta.

Ad primum ergo dicendum, quod obduratio secundo modo dicta potest accipi in causa, vel in seipsa. Si accipitur in causa, adhuc duobus modis potest accipi, scilicet quia potest referri ad causam meritoriam: et sic temporalis est, et non aeterna, et est in obdurato. Potest etiam referri ad causam efficientem: et hoc dupliciter, scilicet positive sive affirmative, vel per negationem oppositi emollientis. Si primo modo, non est in Deo faciente. Si secundo modo, est in Deo ut permittente et non faciente oppositum. Dicit enim Augustinus, quod Deus non obdurat aliquem impertiendo malitiam qua ad peccatum impellatur, sed obdurat aliquem non impertiendo gratiam qua emolliatur. Et hoc est quod dicitur in libro primo Sententiarum, distinct. XL, cap. ultimo, ex verbis Augustini , sic: " Intelligendum est, quod Deus non ita induret quasi quemquam peccare cogat: sed tamen quibusdam peccatoribus misericordiam suae justificationis non largitur, et ob hoc eos ob-

durare dicitur, quia non eorum miseretur, non quia impellat ut peccent. Eorum autem non miseretur, quibus gratiam non praebendam esse aequitate occultissima et ab humanis sensibus remotissima judicat: quam non aperit, sed miratur Apostolus, ad Roman, xi, 33, dicens: O altitudo divinitiarum sapientiae, et scientiae Dei. ! "

Ad aliud dicendum, quod cum dicitur, " obduratio est propositum non miserendi, " locutio est per causam. Dico autem causam non facientem effective, sed privative, hoc est, non impedientem gratiam qua emolliatur. Sicut dico, quod nox est sol non lucens super terram.

Ad id quod objicitur in contrarium, dicendum quod obduratio per se et secundum essentiam considerata, in obdurato est et temporalis. Obduratio autem considerata in causa, quae est aeterna voluntas non miserendi, aeterna est: et illa verissime est reprobatio, et non ex meritis est praevenientibus eam, licet praescientia malorum meritorum adjuncta sit ei per concomitantiam, per quam etiam dicitur reprobatio ab Augustino, quod aequitate occultissima et ab humanis sensibus remotissima judicat Deus reprobis gratiam non esse apponendam. Merita enim occultissima, sicut in praehabitis dictum est, sunt merita in Dei praescientia.

Ad aliud dicendum, quod obduratio quae est effectus reprobationis, propter quod semper ex meritis est, quia est sequela mortalis peccati, ut dictum est, dicitur aliquando reprobatio: eo quod per illam actualiter homo a beneplacito Dei separatur, et ita reprobatur. Sed reprobatio aeterna quae est propositum non miserendi, obduratio non est, sicut probat objectio.

Ad aliud dicendum, quod sicut paulo ante dictum est, obduratio quae est peccatum in Spiritum sanctum, peccatum distinctum est a quolibet alio peccato: est enim speciale peccatum actuali voluntate factum: est enim voluntas actualis non exeundi de peccato, sed permanendi in peccato: et specialis obstinatio cordis contra pietatem et benignitatem Dei, et contra praecepta ejus, et contra omnia quae a Spiritu sancto dantur hominibus ad remedium contra peccatum. Et de hac non loquitur hic, sed de illa quae est sequela cujuslibet peccati mortalis vitiosa et involuntaria, eo quod nemo vult obdurari: in quam incidit peccator justo Dei judicio, eo quod submittit se peccato, quod ex contemptu Dei est et praeceptorum ejus, sicut in praehabitis dictum est. Haec enim in quantum est paena justa, justo Dei judicio infligitur: in quantum autem ex peccato est et sequela peccati, non fit Deo jubente vel faciente, sed justo judicio Dei permittente, eo modo quo dicitur, II ad Thessal, ii, 10: Eo quod charitatem veritatis non receperunt, ideo illis Deus mittet operationem erroris, ut credant mendacio, hoc est, eis qui noluerunt credere veritati mitti permittet.

Ad aliud dicendum, quod hoc modo quo sequela peccati est, paena est justo Dei judicio et permittente Deo inducta.

Ad aliud dicendum, quod omnis peccans peccato mortali resistit Deo: quia ponit obicem Deo porrigenti gratiam, et

excludit a se gratiam sibi exhibitam a bonitate Dei: et ideo incidit in obdurationem ut non audiat eum, de quo dicitur, Apocal, iii, 20: Ecce sto ad ostium, et pulso. Propter quod dicitur in Psalmo xciv, 8: Hodie si vocem ejus audieritis, nolite obdurare corda vestra.

Ad id quod ulterius quaeritur, dicendum quod talis obduratio potest accipi habitualiter et actualiter. Habitualiter sequitur originale tam in parvulis quam in adultis. Actualiter autem non sequitur nisi actuale mortale: actualiter enim peccans mortaliter, aliquid facit quo obduratur contra pietatem bonitatis.

Ad id quod sequitur, dicendum quod hoc procedit: sed habitualiter sequitur originale, actualiter autem actuale mortale.

Ad ultimum dicendum, quod actualiter parvuli non indurantur, sed habitualiter: trahunt enim vitiosum habitum cum fomite, quo cum tempus erit, obfirmabunt cor contra Deum et pietatem Dei revocantis a peccato, nisi per gratiam appositam, cor eorum emolliatur, Et hoc est quod dicitur, Ezechiel, xxxi, 26: Auferam cor lapideum de carne vestra, et dabo vobis cor carneum , quod scilicet emolliri possit ad pietatem meae vocationis interioris, etc.