EPISTOLA ENCYCLICA 391

ut nemo ignorat, quam maxime insignia. In re praesenti sane suavissima est ad recolendum vox ea paterno corde emissa : Misereor super turbam (1), et par voluntas ope vel mirifica subveniendi: cuius miserationis praeconium extat : Pertransiit benefaciendo et sanando omnes oppressos a diabolo (2). - Tra- ditam ab eo caritatis disciplinam Apostoli primum sancte na- viterque coluerunt; post illos qui christianam fidem amplexi sunt, auctores fuerunt inveniendae variae institutorum copiae ad miserias hominum, quaecumque urgeant, allevandas. Quae instituta, continuis incrementis provecta, christiani nominis par- taeque inde humanitatis propria ac praeclara sunt ornamenta : ut ea integri iudicii homines satis admirari non queant, maxi- me quod tam sit proclive ut in sua quisque feratur commoda, aliena posthabeat.

Neque de eo numero bene factorum excipienda est eroga- tio stipis, eleemosynae causa; ad quam illud pertinet Christi: Quod superest, date eleemosynam ( 3 ) . Hanc scilicet socialistae carpunt atque e medio sublatam volunt, utpote ingenitae ho- mini nobilitati iniuriosam. At enim si ad evangelii praescri- pta ( 4 ) , et christiano ritu fiat, illa quidem neque erogantium su- perbiam alit, neque affert accipientibus verecundiam. Tantum vero abest ut homini sit indecora, ut potius foveat societatem coniunctionis humanae, officiorum inter homines fovendo ne- cessitudinem. Nemo quippe hominum est adeo locuples, qui nullius indigeat, nemo est egenus adeo, ut non alteri possit qua re prodesse: est id innatum, ut opem inter se homines et fidenter poscant et ferant benevole. - Sic nempe iustitia et caritas inter se devinctae, aequo Christi mitique iure, humanae societatis compagem mire continent, ac membra singula ad pro- prium et commune bonum providenter adducunt.

Quod autem laboranti plebi non temporariis tantum subsi- diis, sed constanti quadam institutorum ratione subveniatur; caritati pariter laudi vertendum est ; certius enim firmiusque egentibus stabit. Eo amplius est in laude ponendum, velle eo- rum animos, qui exercent artes vel operas locant, sic ad par- simoniam providentiamque formari, ut ipsi sibi, decursu aeta-

(1) Marc. VIII, 2.

(2) Act. X , 38.

(3) Luc . XI , 41.

(4) Matth. VI, 2 -4 .