394 LITTERAE

quens est ut, quascumque res constet esse a Deo traditas, omnino excipere singulas pari similique assensu necesse sit: quarum rerum abnuere fidem uni huc ferme recidit, repudiare universas. Evertunt enim ipsum fundamentum fidei, qui aut elocutum hominibus Deum negent, aut de infinita eius veritate sapientia ve dubitent. - Statuere vero quae sint^doctrinae divinitus traditae, Ecclesiae docentis est, cui custodiam interpretationemque Deus eloquiorum suorum commisit. Summus autem est magister in Ecclesia Pontifex romanus. Concordia igitur animorum sicut perfectum in una fide consensum requirit, ita voluntates po- stulat Ecclesiae romanoque Pontifici perfecte subiectas atque obtemperantes, ut Deo. - Perfecta autem esse obedientia debet, quia ab ipsa fide praecipitur, et habet hoc commune cum fide, ut dividua esse non possit: imo vero si absoluta non fuerit et numeros omnes habens, obedientiae quidem simulacrum relin- quitur, natura tollitur. Cuiusmodi perfectioni tantum christiana consuetudo tribuit, ut illa tamquam nota internoscendi catholicos et habita semper sit et habeatur. Mire explicatur hic locus a Tiioma Aquinate iis verbis : Formale obiectum fidei est ve- ritas prima secundum quod manifestatur in Scripturis sacris, et doctrina Ecclesiae, quae procedit ex veritate prima. Unde quicumque non inhaeret, sicut infallibili et divinae regulae, do- ctrinae Ecclesiae, quae procedit ex veritate prima in Scripturis sacris manifestata^ ille non habet habitum fidei : sed ea, quae sunt fidei, alio modo tenet quam per fidem Manifestum est autem, quod ille, qui inhaeret doctrinis Ecclesiae tamquam in- fallibili regulae, omnibus assentit, quae Ecclesia docet : alioquin si de his, quae Ecclesia docet, quae vult, tenet, et quae non vult, non tenet, non iam inhaeret Ecclesiae doctrinae sicut in- fallibili regulae, sed propriae voluntati (1). Una fides debet esse totius Ecclesiae, secundum illud (I. Corinth. I): Idipsum diecdis omnes et non sint in vobis schismata : quod servari non posset nisi quaestio fidei exorta determinetur per eum, qui toti Ecclesiae praeest, ut sic eius sententia a tota Ecclesia -firmiter teneatur. Et ideo ad solam auctoritatem Summi Pon- tificis pertinet nova editio Symboli} sicut et omnia alia, quae pertinent ad totam Ecclesiam (2).

(1) II-II . Quaest, v, art . III . (2) Ib. Quaest, i, art. x.