MEMBRUM V. Quid est cognoscere
ARTICULUS I. De medio quod est vestigium.
PARTICULA I. An vestigium Creatoris sit in creatura ?
ARTICULUS II. De medio quod est imago.
MEMBRUM III. Quanta sit simplicitas Dei ?
ARTICULUS I. Quid sit aeternitas ?
PARTICULA I. ''Quid sit aeternitas nomine ?
ARTICULUS II. Quid sit aeternum ?
MEMBRUM II. De aeviternitate sive aevo.
MEMBRUM III. De tribus passionibus propriis veritatis.
PARTICULA I. An omnis veritas sit aeterna ?
MEMBRUM IV. De oppositione veri et falsi.
ARTICULUS II. De communi intentione boni.
ARTICULUS III. De singulis differentiis bonorum.
ARTICULUS II Quis sit actus proprius summi boni ?
ARTICULUS I. Utrum omni bono opponatur malum ?
MEMBRUM I. Utrum in divinis sit generatio ?
MEMBRUM IV. Cujus sit procedere ?
MEMBRUM I. Quid sit in divinis esse Filium ?
ARTICULUS I. ''De multiplicitate verbi .
MEMBRUM I. De intentione principii.
MEMBRUM II. De ordine naturae in divinis ?
ARTICULUS I. Utrum ordo sit in divinis ?
MEMBRUM II. De definitione hujus nominis,
MEMBRUM IV. De comparatione personae ad essentiam .
ARTICULUS I. An Deus sit causa rerum formalis
MEMBRUM II. Utrum Deus sciat per medium vel non ?
MEMBRUM II. Utrum praescientia sit causa rerum
MEMBRUM IV. Utrum praescientia Dei falli possit
MEMBRUM I. Quid sit praedestinatio ?
MEMBRUM I. Quid sit reprobatio
MEMBRUM IV. Quibus modis sit providentia ?
ARTICULUS III. Quis sit providentiae proprius effectus ?
ARTICULUS V. De modis providentiae.
ARTICULUS II. Quid sit fatum ?
ARTICULUS I. Utrum Angelus impleat locum ?
TRACTATUS XIX. DE POTENTIA DEI.
MEMBRUM II. De causalitate divinae voluntatis ?
PARTICULA I. Utrum mala fiant voluntate Dei
TRACTATUS I. DE PRIMO PRINCIPIO.
ARTICULUS III. Unde in creaturis veniat mutabilitas ?
PARTICULA I. Quare creaturae dicantur
MEMBRUM I. De errore Platonis.
PARTICULA II. Utrum una materia sit omnium ?
PARTICULA III. Utrum materia sit aeterna
QUAESTIO XII. Ubi Angeli creati sunt ?
MEMBRUM I. De ratione naturaliter insita.
MEMBRUM II. Utrum memoria conveniat Angelis ?
PARTICULA I. Utrum Angeli intelligant per species ?
MEMBRUM IV. De voluntate in Angelis.
MEMBRUM. V. A quo causetur ista libertas in Angelo ?
MEMBRUM I. Quid appetierit malus Angelus ?
PARTICULA I. Utrum sensus sint in daemone?
ARTICULUS III. Utrum synderesis sit in daemone ?
MEMBRUM II. Quis sit actus superioris in inferiorem ?
MEMBRUM III. Qui sint modi tentandi, et quot ?
MEMBRUM II. De veris miraculis absolute.
ARTICULUS I. Quid sit miraculum
ARTICULUS III. Quid sit miraculosum ?
MEMBRUM II. Per quid fiant miracula ?
MEMBRUM IV. Ad quid mittantur Angeli ?
MEMBRUM I. Utrum Angeli loquantur
MEMBRUM II. Quo sermone Angeli loquantur ?
MEMBRUM II. De effectu custodiae Angelorum .
ARTICULUS I. Cujus naturae sit ista divisio
ARTICULUS III. De ordine dividentium et divisi .
PARTICULA III ET QUAESITUM SECUNDUM.
MEMBRUM III. De tertia hierarchia.
ET QUAESITUM SECUNDUM, De proprietatibus Archangelorum ?
ARTICULUS I. De hoc quod dies tribus modis accipitur.
ARTICULUS I. Quid dicitur firmamentum
MEMBRUM II. Utrum omnia ad hominem ordinentur ?
MEMBRUM II. Utrum Adam ex accepto stare potuit
MEMBRUM III. Quid sit superior portio rationis ?
MEMBRUM IV. Quid sit inferior portio rationis ?
MEMBRUM II. De actibus liberi arbitrii.
MEMBRUM III. Quid sit gratia definitione
ARTICULUS I. Quid sit synderesis ?
MEMBRUM III. Qualiter gratia differat a virtute
MEMBRUM I. Qualiter gratia augetur ?
MEMBRUM I. Quid sit virtus in genere ?
MEMBRUM II. Quid sit peccatum originale ?
MEMBRUM III. Quid sit peccatum originale definitione ?
ARTICULUS II. De causa originalis peccati.
ARTICULUS III. De modo traductionis originalis peccati.
MEMBRUM I. Quid sit concupiscentia sive fomes ?
MEMBRUM III. Quid sit peccatum
MEMBRUM I. Quid sit mortale peccatum ?
ARTICULUS I. Utrum inanis gloriae sit peccatum ?
ARTICULUS IV. In quo differat inanis gloria a superbia?
MEMBRUM II. De filiabus invidiae ?
MEMBRUM II. De filiabus acediae, quot et quae sint ?
MEMBRUM II. De filiabus avaritiae.
MEMBRUM II. De filiabus gulae.
MEMBRUM I. Quid sit personarum acceptio ?
Utrum aliquis deleri possit qui scriptus est in libro vitae ?
Quarto quaeritur, Utrum aliquis deleri possit qui in libro vitae scriptus est ?
Et videtur, quod sic.
1. Exod, xxxii, 33: Qui peccaverit in me, delebo eum, de libro meo. Adhuc, Psal, lxviii, 29: Deleantur de libro viventium.
2. Adhuc, Praedestinatus potest peccare, et in peccato finaliter manere: et si finaliter permanet in malo, deletur: cum tamen ante scriptus fuerat, quia praedestinatus: ergo scriptus in libro vitae potest deleri.
In contrarium est, quia super illud Apocalypsis, iii, 5: Non delebo nomen ejus de libro, vitae, dicit Glossa: " Liber vitae est praescientia Dei, in quo omnia sunt constantia, " Si autem omnia constantia, nulla sunt delebilia. Ergo nihil scriptum in libro vitae deleri potest.
Jacobi, i, 17: Apud quem non est transmutatio, nec vicissitudinis obumbratio.
Ulterius quaeritur, Si aliquis non scriptus potest ibi scribi ?
Et videtur, quod sic: quia i. Qui vere praescitus est, potest facere quod in se est ad habendam gratiam: et si facit quod in se est, Deus dat ei gratiam. In gratia autem accepta perseverare potest: et si perseverat, scribitur in libro cum ante scriptus non fuerat: ergo aliquis non scriptus in libro vitae, potest scribi in libro vitae.
2. Adhuc, Apocal, iii, 11: Tene quod habes, ne alius accipiat coronam tuam. Ergo unus potest accipere coronam alterius: et si accipit, constat quod scriptus est in libro vitae: ergo non scriptus in libro vitae potest scribi in libro vitae.
In contrarium hujus est Glossa super illud, Deleantur de libro viventium : " Non sic accipiendum est tamquam in hoc libro Deus aliquem scribat, quem postea deleat: sed sic accipiendum est, Deleantur de libro viventium, secundum spem illorum qui scriptos se putaverunt, id est, constat illis non ipsos esse ibi scriptos. " Videtur ergo, quod nec aliquis ibi scribitur de novo, nec inde deletur.
Ulterius quaeritur, Si distincte quilibet merita sua possit legere in libro vitae?
Et videtur, quod non.
Dicit enim Dionysius in libro de Divinis nominibus, quod " in sapientia multa sunt unite . " Multa autem in uno unita non leguntur distincte, sed indistincte.
In contrarium est quod dicit Augustinus in auctoritate superius inducta de Civitate Dei: " Liber vitae vis quaedam divina est, qua fiet ut cuique opera sua,
sive bona, sive mala, cuncta in memoriam revocentur, et mentis intuitu mira celeritate cernantur . " Ergo distincte leguntur in libro vitae.
Ulterius etiam quaeritur, Cum liber vitae sit notitia divina, et notitia divina sit divina essentia, utrum mali in judicio videbunt librum vitae ?
Et videtur, quod sic.
1. Apocal, xx, 12: Alius liber apertus est qui est vitae. Glossa, " id est, Christus, qui tunc omnibus apparebit et malis et bonis. "
2. Adhuc, Ibidem, alia Glossa: " Liber vitae est praescientia Dei: quia tunc aperte scient mali se non praedestinatos esse ad vitam. " Sed non possunt scire nisi videndo librum vitae. Ergo mali, videbunt librum vitae.
In contrarium est illud Isaiae, xxvi, 10, secundum translationem Septuaginta: " Tollatur impius,... ne videat gloriam Dei. " Secundum translationem nostram littera dicit: Misereamur impio,... et non videbit gloriam Domini. Glossa Augustini dicit, quod " essentiam divinam per speciem nemo sine gaudio videre potest. "
Solutio. Dicendum ad primum, quod nullus scriptus in libro vitae deletur simpliciter: hoc enim mutationem induceret in praescientia Dei. Sed cum ordo rationalis naturae ad vitam aeternam annotatus sit in libro vitae, et duplex sit ordo, scilicet naturae, et gratiae, de ordine naturae dicitur, I ad Timoth, ii, 4: Qui omnes homines vult salvos fieri, et ad agnitionem veritatis venire. Ordo autem gratiae est, quo per gratiam disponitur et ordinatur ad vitam habendam. Et uterque istorum ordinum annotatus est in memoria mentis divinae, sive in libro vitae. Unde cum aliquis excidit ab illo duplici ordine: vel quia naturam ordinatam habet ad vitam aeternam, et non
consequitur eam: vel quia habet gratiam ordinantem ad vitam aeternam, et cadit ab ipsa, dicitur deleri a libro vitae: quia quoad opinionem hominum et suam deletur, cum tamen simpliciter numquam fuerit ibi scriptus. Unde haec deletio est ex parte deletorum, et non ex parte libri: quia sicut in praehabitis determinatum est, mutatio eorum quae subjacent praescientiae, non inducit mutationem praescientiae, quae infaillibilis et certa est, sicut mutatio illuminatorum non inducit mutationem in sole illuminante.
Et per hoc patet solutio ad omnia quae primo quaesita sunt: sic enim delentur, simpliciter autem non delentur.
Ad id quod ulterius quaeritur, dicendum quod sicut duplex est deletio, sic duplex est inscriptio in libro vitae, scilicet quoad nos, hoc est quoad opinionem hominum: et simpliciter. Quoad nos est signum, quod sit scriptus in libro vitae: et potest homo facere quod scribitur in libro vitae: quia in ipso est ponere se in ordine naturae et in ordine gratiae ad vitam, sicut probat objectio. Simpliciter autem non scribitur aliquis nisi per gratiam finalis electionis: et hoc non est in potestate hominis, sed in Deo praeparante: et ideo nullus potest tali modo aliquem adscribere vitae nisi solus Deus.
Ad id quod de Apocalypsi objicitur, dicendum quod unus non accipit coronam alterius praedestinatam et memoriae mentis divinae inscriptam: sed unus accipit coronam alterius, hoc est, alteri debitam ex praesenti justitia, scilicet quando unus cadit a justitia, et alter convertitur ad ipsam. Et hoc confirmatur ex Glossa paulo ante inducta super I Esdrae, ii, 1, super illud: Hi sunt provinciae filii: ubi dicitur, quod etiamsi praedestinatus in Babylonem abit, provisione spiritus Dei reducitur: quia praedestinatorum nullus damnatur nec perdit coronam vitae aeternae. Et hoc est quod dicitur, Sapient, v, 17: Accipient regnum decoris, et diadema speciei de manu Domini. Isa. lxii, 3: Eris corona gloriae in manu Domini, ei diadema regni in manu Dei tui.
Ad id quod objicitur in contrarium, patet solutio per distinctionem inductam.
Ad id quod ulterius quaeritur, dicendum quod distincte quilibet legit in libro vitae quaecumque fecit.
Ad dictum Dionysii dicendum, quod multa sunt ibi unite unitate libri: sed illud unum licet essentia unum sit, virtute tamen et relatione est valde multiplex: sicut unum est centrum circuli, virtute tamen multiplex relatum ad omnes lineas quae ab ipso ad circumferentiam deducuntur. Et hoc modo liber vitae unum est, quod est mens divina: multiplex autem est relatum ad hoc et ad illud: et hoc modo distincte repraesentat quidquid est: et per hunc modum etiam distincte legitur in ipso omne quod est in ipso.
Ad id quod objicitur in contrarium, dicendum quod Augustinus non dicit, quod ut multa distincta sint in libro vitae, sed quod distincta et ut multa sint in memoriis eorum, qui ad salutem vel ad damnationem judicabuntur ex his quae scripta sunt in libro, quem dicit esse vim divinam distincte omnia ad memoriam revocantem.
Ad id quod ulterius quaeritur, dicendum quod mali non videbunt essentiam divinam, nec in se, nec in Christo: quia tunc viderent per speciem, quae visio non competit nisi beatis. Erunt tamen, ut dicit Augustinus, praesentes notitiae divinae, sicut tenebra praesens est luci, et lux non est praesens tenebrae: sicut dicit Glossa Gregorii super caput primum Job. Non legent in libro sicut in ea contenta et annotata: sed in cordibus suis legent quare damnabuntur, sicut privati ab annotatione libri: et per hoc quod non sunt ibi, sciunt se esse damnandos: sicut curvum legitur in recto, et malum in bono, et tenebra in lumine.
Ad sequens patet solutio per dicta.
Ad id quod objicitur in contrarium, jam solutum est: non enim legunt in libro praescientiae sicut per speciem contenti in ipso, sed sicut privati specie: et hoc est per aversionem a libro legere ab ipso. Et hoc est quod dicit Isaias: Tollatur impius, ut scilicet per speciem non videat, sicut lux videt tenebras et non videtur ab ipsis. Et hoc est quod dicitur, Joan. i, 5: Lux in tenebris lucet, et tenebrae eam non comprehenderunt. Super quod dicit Chrysostomus, quod
" lux in tenebris lucet sua propria specie luminis tenebras dissipando: sed tenebrae lucem non comprehendunt, quia nulla specie luminis tenebra informatur, sed potius privatione speciei luminis et tenebra est et tenebra vocatur. " Et hoc est quod dicitur, Sapient, xvii, 5: Ignis quidem nulla vis poterat illis lumen praebere, nec siderum limpidae flammae illuminare noctem poterant illam horrendam. Unde etiam secundum grammaticam tenebrae a tenendo dicuntur: quia tenent visum ne specie luminis immutetur vel informetur.
Et per hoc patet solutio ad totum.