Albert the Great, Commentarii In Psalmos

Dicit ergo : Sic milii praebe bona, sed " impii erubescant, " ostensa omnibus in generali judicio eorum turpitudine. Nahum, iii, 5 : Ecce ego ad te, dicit Dominus exercituum, et revelabo pudenda tua in facie tua. Isa. xli, 11: Confundentur et erubescent omnes, quipugnant adversum te: " et deducantur iii infernum, " post illam confusionem: Matth. xxv, 41 : Discedite maledicti in ignem aeternum, qui partitus est diabolos etc. Et etiam existentes in inferno " deducantur, " de uno tormento in aliud ducantur: Job, XXIV, 19 : Ad nimium calorem transeat ab Aquis nivium. Deducentur etiam, quia male tractabuntur: Psal. Xlviii, 15: Sicut obes in inferno positi sunt, etc.

" Muta fiant, " perpetui silentii impositione, " labia dolosa, " de quibus supra, in Psal. XI, 3 : Labia dolosa in corde et corde loculi sunt. Haec fient muta in inferno,I Reg. II, 9 : Impii in tenebris conticescent. Et habebunt os obstructum) Psal. LXII 12 : Obstructum est Os loquentium iniqua: Quomodo obstrueritur ? Proverb. xx, 17, dicitur : Suavis est homini partis mendacii, postea implebitur os ejus calculo, i d est, lapide ignito: quod probatur per Isaiam . Sed contra: Legitur Sap. v, 3, quod dicturi sunt: Hi sitiit quos habuimus aliquando in derisum. et in similitudinem improperii. Et sequitur, v. 14: Talia dixerunt in inferno , etc: Et Isa. lxv, 14 : Ecce servi mei laudabunt prae exsultatione cordis, et vos clamabitis prae dolore cordis, et prae contritione spiritus ululabitis. Responsio. Milia erunt quoad consueta gaudia, et derisiones bonorum, in quibus nunc abundant, sed non quantum ad verba planctus, sicut Sap. v, 2 et seq. dicitur : nec quantum ad Verba blaphemiae, sicut habetur, Apocal. XVI, 9 et seq.

" Quae loquuntur. " Hic tangitur causa tantae miseriae, et tangitur triplex peccatum: Oris primo. Secundo, cordis, ibi) " In superbia. " Tertio, operis, ibi,- " Et in abusione. "

Dicit enim: "Muta fiant labia dolosa," quae, id est, quia illa " loquuntur adversus justum, " Christum, Jerem. xxiii, 6: Et hoc est nomen, quod vocabunt eum, Dominus justus noster i et quemlibet alium bonum de Ecclesia, Job, XII, 4: Deridetur justi Simplicitas : " Iniquitatem, " illum blasphemando, illis crimen imponendo quos tamen deberent laudare, secundum illud Eccli. xliv, 1: Laudemus viros gloriosos. Et hoc, 5 in superbia 8 cordis. Prov. XI, 2 : Ubi fuerit superbia, ibi erit et contumelia. " Et iii abusione " operis, utentes bonis Sibi datis a Deo ad sustentationem, ad luxuriam. Quinque enim sunt quibus abutuntur mali. Corpore suo, et alieno, illo pessimo usu, de quo Thren. v, 13: AdolesSeniibiis impudice abusi sunt. Et muliere etiam, quando non est sua, Genes. xli, 8 : Habeo duas filias, educam eas ad vos, et abutimini eis. Et tempore, Job, XXIV, 23 : Dedit ei Deus locum paenitentiae, et ipse abutitur eo in Superbiam. Dignitate, Baruch, VI, 27 : Hostias illorum vendunt sacerdotes, et abutuntur. Potestate, I ad Corinth. IX, 18: Ut non abutar potestate mea, in Evangelio. Privilegio et bonitate Dei, Esther, VI. 2: Multi bonitate principum, et honore qui in eos collatus est, abusi sunt in superbiam. Et propter hoc Dominus eis abutetur in futuro, ad hoc scilicet ad quod non fuerunt facti, miseriam et plenam in eis exercendam. Jerem. XVIII 23 : In tempore furoris tui abutere eis.

" Quam magna multitudo. " Hic est secunda pars primae partis hujus Psalmi, et ultima, in qua ad consolationem post narrationem tot miseriarum, enarrantur bona quae Deus facit suis. Et primo facta et fienda omnibus generaliter. Secundo, Christo specialiter, ibi, "Benedictus Deus. "

In prima duo. Primo, quae fient post hanc vitam. Secundo, in hac Vita, ibi, " Proteges eos. "

Post hanc vitam tripliciter. Ante judicium. In judicio, ibi, " Perfecisti eis. "

Post judicium, ibi, " Abscondes eos. "

In prima duo. Primo, quantum ad quid. Secundo, quare, ibi, " Quia abscondisti. "

Exclamat ergo Propheta ad mitigandum quantum ad praedicta mala, secun dum illud Psal. XCIII, 19 : Secundum litudinem dolorum meorum in corde meo; consolationes tuae laetificaverunt animam meam : " Quam magna, " quantum ad quantitatem continuam, " multitudo, " quantum ad discretam, " dulcedinis tu Domine. " Ecce quid in se. Psal. XXIV, 8 : Dulcis et rectus Dominus, dulcedine infinita, ipse enim est sua dulcedo. Et in Psal. cxliv, 3 : Et magnitudinis ejus non est finis. Dulcis numerosa quantitate in effectibus suis. Et enumeremus aliqua cum Cassiodoro. Dulcis cum inimicos sustinet, Ad Roman. IX, 22 : Sustinuit autem in multa patientia vasa irae apta in interitum. Dulcis cum orat pro eis, Luc. xxiii, 34 : Pater, dimitte illis i non enim sciunt quid faciunt. Dulcis cum corrigit, et quasi vi cogit redire ad se caput, Sapient. XII, 20 : Inimicos servorum tuorum, et debitos morti, cum tanta cruciasti attentione, et liberasti. Dulcis cum correptis parcit, Sapient. XI, 27 : Parcis omnibus: quoniam omnia tua sunt Domine, qui amas animas. Dulcis cum reciplt quibus pepercit, Matth. XI, 28 : Venite ad me omnes qui laboratis, et onerati estis, etc. Dulcis cum aeterna promittit, Matth. v, 3. : Beati pauperes spiritu: quoniam ipsorum est regnum caelorom.

Ergo iii omnibus actibus suis dulcis. Sapient. viii, 1 : Disponit Omnia suaviter. Ipse dulce verbum auditui, de quo Eccli. VI, 5 : Verbum dulce multiplicat amicos, et mitigat inimicos. Lux dulcis visui, de qua Eccle. XI, 7 : Dulte lumen, et delectabile deuiis videre solem. Dulcis Cibus gustui, Cantic. II, 3 : Fructus ejus dulcis gutturi meo.

Sed ne torpeant aut negligentes sint, addit, " quam abscondisti. " Isa. xlv, 15: Vere tu es Deus absconditus. " Timentibus te, id est, quam timentibus in abscondito reservasti. Temporales enim dulcedines omnibus sunt communes bonis et malis, sed istae reservantur solis bonis. Isa. lxiv, 4 : Oculus non vidit, Deus absque te, quae praeparasti timentibus te. Vel ut sit sensus : " abscondisti timentibus, " sed ostendisti amantibus. Sapient. XVI. 21 : Substantia tua dulcedinem tuam, quam in filios habes, ostendebat, etc.

8 Perfecisti eis qui sperant in te. " Hic subjungit de bonis quae conferet eis in judicio. Et primo tangit, quia perfecte, ibi, " Perfecisti. " Secundo, quo merito, ibi, " Eis qui sperant in t e." Tertio, qualiter, ibi, " In conspectu. "