Albert the Great, Commentarii In Psalmos

Dicit ergo : Sic cognitum feci delictum, non abscondi injustitiam. Et mira confessionis virtus. " Dixi, " in corde meo proponendo : " Confitebor adversum me,i id est, contra illud quod proposueram tacere peccatum meum : accidit enim talis peccatorum mutatio in praedicationibus. Prov. xv, 7 : Labia prudentium disseminabunt scientiam. Et statim sequitur : Cor stultorum dissimile erit. Vel, " adversum me, " id est, mihi attribuendo, non Deo, non daemoni, non naturae. Job. x, 1 : Dimittam adversum me eloquium meum. II Reg. XXIV, 17 : Ego sum qui peccavi. Proverb. xviii, 17 : Justus,primo est accusator sui.

Et sciendum est breviter, quod quicumque creaturae, vel fato, vel astris, vel carni, vel daemonibus, vel sociis homo peccatum attribuit, postquam propriae voluntati obtemperavit, quodammodo illud in ipsum Deum refundit, quod est fere omnium. Jerem. xv, 10 : Omnes maledicunt mihi, dicit Dominus: sed errant, quia scriptum est, Psal. v, 5: Non Deus volens iniquitatem tu es. " Adversum me ergo confitebor Domino, " ad honorem scilicet Dei. Josue, VII, 19 : Fili mi, da gloriam Domino Deo Israel, et confitere peccatum tuum.

" Et tu remisisti, " statim in proposito confitendi, " impietatem peccati mei. "

Nota, quod dicit " impietatem peccati, " id est, impietatem quam non confitebar, peccatum scilicet quod silebam. Augustinus: " Nondum vox est in ore " ut loquatur homo, et Deus audit. " Isa. lxv, 24 : Eritque antequam clament, ego exaudiam: adhuc illis loquentibus, egoaudiam. Cassiodorus : " Votum pro ope-"re judicatur. " Et nota, quod quamvis Dominus dimittat peccatum ad propositum confitendi, tamen utilis est adhuc et necessaria confessio oris, propter multa. Propter pleniorem peccati cognitionem : melius enim cognoscit homo peccatum suum post judicium sacerdotis, quam ante faceret. Deuter. XVII, 8 et 9 : Si difficile et ambiguum apud te judicium pespexeris... inter lepram et lepram, etc, venies ad sacerdotes Levitici generis, etc, Luc. XVII, 14 : Ite, ostendite vos sacerdotibus. Levit. xiii, 2 et seq. : Judicium inter lepram et lepram ad sacerdotem pertinebit. Ad satisfactionis inchoationem : erubescentia enim quam habet in confessione, est magna pars paenitentiae. Jerem, XXXI, 9 : Postquam ostendisti mihi, percussi femur meum. Confusus sumet erubui. Et ob hoc ulterius ad relaxationem paenae virtute clavium faciendam. Joan. xx, 23: Quorum remiseritis peccata, remittuntur eis. Intelligitur de poena, non de culpa. Item, ad plenam emendam faciendam: non enim in peccato tantum Deum offendit, sed etiam totam Ecclesiam. Unde potest dicere illud Luc. xv, 21: Pater, peccavi in caelum, et coram te. Contra Ecclesiam et coram te, et propter hoc necessarium est ab Ecclesia petere emendam. Item, ad intercessorum multiplicationem : tenentur enim confessores attentius orare pro confitentibus. Josue, II, 19 : Cunctorum sanguis, qui tecum in domo fuerint, redundabit in caput, nostrum, dixerunt exploratores ad Rahab, si filum coccineum in fenestra apparuerit, Christi passio et paenitentia in sensibus. Ex hoc debent bonos et sanctos et devotos confessores eligere, qui prudentes sint, quia etsi ratione clavium idem omnes possint, hi tamen magis ratione orationis.

" Pro hac orabit. " Hic subjungitur in hac tertia Psalmi parte, de tertia parte paenitentiae, scilicet satisfactione: et tanguntur duo. Primo, oratio, quae est magna pars satisfactionis. Secundo, proximi exhortatio ad bonum, quae est alia, ibi, " Nolite fieri. "

In prima duo. Primo, oratio pro praeteritis relaxandis. Secundo, profuturis vitandis, ibi, a Tu es refugium. "

In prima duo. Primo, oratio. Secundo, frustratio talis orationis in aliquibus, ibi, " Verumtamen in diluvio. "

In prima tria. Primo, quis oravit, quia omnes sancti. Secundo, pro quo, ibi, " Pro hac. " Tertio, quando, ibi, " In tempore. "

Ait ergo : Dixi me miserum in statu culpae, et volentem paenitere ab omni iniquitate absolutum, et est necessarium : quia " omnis sanctus, " excepto sanctorum sancto Christo . Et Virgine ejus matre sanctificata in utero. Isa. lxiii, 3 : De gentibus non est vir mecum, sed est mulier in munditia, et in viduitate a peccato. " Orabit ad te, " mentem sursum elevando, " pro hac " impietate scilicet, vel dimittenda, si est in ipsa adhuc, sicut Maria Magdalene 3. Eccli. XXXVIII, 9 : Ora Dominum, et ipse curabit te. Vel gratias referendo, si non est in ipsa : aliter enim ingratus esset. Eccli. IX, 22 : Ingratus sensu, derelinquet liberantem se. Omnes ergo orabunt, omnes indigebunt. Ad Rom. III, 23: Omnes peccaverunt, et egent gloria Dei, scilicet confessione peccatorum, et humili oratione. Et hoc " in tempore opportuno, " in tempore scilicet gratiae, non in tempore ante legem, non in tempore sub lege, sed in tempore gratiae. II ad Corinth. VI, 2: Ecce nunc tempus acceptabile, ecce nunc dies salutis, etc. Nunc petendum et corde et ore et opere. Joan. IX, 4: Venit nox, quando nemo potest operari, nec valebit orare.

Proverb. VI, 35 : Nec acquiescet cujusquam precibus, nec suscipiet pro redemptione dona plurima.a Verumtamen in diluvio. " Hic secundum, in quo monstratur frustratio orationis in aliquibus, scilicet existentibus in deliciis vel haeresibus.

Ait enim : Sic orabit omnis sanctus pro tollenda impietate, " Verumtamen in diluvio aquarum multarum " existentes. Nota, quod aquae sunt haereses, concupiscentiae carnales, et paenae. Diluvio ergo haeresum submergitur rationabilis, diluvio concupiscentiarum carnalium concupiscibilis, diluvio miseriarum et paenarum irascibilis aliquando. Sic ergo legatur : " In diluvio aquarum multarum non approximabunt, " ut exaudiantur : aquae enim sunt errores. Proverb. xviii, 4 : Aqua profunda, verba ex ore viri, philosophi haeretici scilicet, qui dicitur vir per hypocrisim quam simulat exterius. Isa. xv, 6 : Aquae Nembrim desertae sunt. Proverb. IX, 17 : Aquae furtivae dulciores sunt, et panis absconditus sua-vior. Hae submergunt fere omnes : dicunt enim quidam, quod foemina impellit ad peccandum, quidam quod fata, alii quod planetae, alii quod gens tenebrarum. Ita pauci sunt, qui non involvantur in hoc diluvio, sicut pauci in arca Noe salvati sunt . Secundo modo : " In diluvio aquarum multarum, " scilicet existentes: aquae enim sunt deliciae. Ezech. XXIX, 3 et 4 : Ecce ego ad te Pharao rex aegypti, draco magne, qui cubas in medio fluminum tuorum,.. . extraham te de medio fluminum tuorum, deliciarum. " Ad eum non approximabunt, " quia ipse est vita, et tales mortui. I ad Tim. v, 5et 6: Vidua... quae in deliciis est, vivens mortua est. De tertio, sic : " In diluvio aquarum multarum, " paenarum scilicet, quae sunt amarae. Jerem. IX, 15 : Potum dabo eis

aquam fellis. Ipsae autem inundabunt in judicio : tunc erit illarum diluvium. Sophon. I, 14 : Vox diei Domini amara, tribulabitur ibi fortis. In hoc diluvio " ad eum non approximabunt. " Proverb. I, 28: Tunc invocabunt me, et ego non exaudiam. Vel in bona sic : " Omnis sanctus orabit: Verumtamen in diluvio aquarum multarum, " in judicio inundantium, " ad eum " qui sic orat, " non approximabunt " illae aquae.

" Tu es refugium meum. " Hic de oratione tundenda pro futurorum malorum evasione, et tangitur primo persuasio. Secundo, oratio, ibi, " Erue me. " Tertio, divina responsio, ibi, " Intellectum tibi dabo. " Persuadet autem a duplici virtute. A fiducia quam habet in illo. Et a spirituali laetitia qua exsultat in ipso, ibi, " Exsultatio mea. "

Ait ergo sic : Omnes sancti orant, sed non illi qui sunt in diluvio, et sic non valet, sed ego non sic : imo dico, o Domine, " Tu es refugium meum a tribulatione, quae circumdedit me. " In diluviis autem ad alta confugiendum est. Psal. xc, 9 : Altissimum posuisti refugium tuum : non accedet ad te malum. Et ad fortem locum, qui inundatione aquarum non possit obrui. Proverb. xviii, 10 : Turris fortissima nomen Domini: ad ipsum currit justus, et exaltabitur, ut non timeat aquarum diluvium. In circumdatione aperte significatur tribulationum abundantia. In Psal. xvii, 5 : Circumdederunt me dolores mortis. Job,XVI, 14 : Circumdedit me lanceis suis. In tali tamen non est refugiendum nisi ad Deum. II Paral. xx, 12 : Cum ignoremus quid agere debeamus, hoc solum residui habemus, ut oculos, etc.

" Exsultatio mea, " in qua scilicet gaudeo spiritualiter, et exsultationis ma- teria, etsi tribulor in hac miseria. Natum, I, 7 : Bonus Dominus et confortans in die tribulationis. Psal. xciii, 19 : Secundum multitudinem dolorum meorum, consolationes tuae laetificaverunt animam meam. Ad Rom. XII, 12 : Spe gaudentes, in tribulatione patientes. Proverb. XIV, 10 : Cor quod novit amaritudinem animae suae, in gaudio ejus non miscebitur extraneus. Et ideo rogo, " erue me a circumdantibus me, " paenis et culpis. Melius enim est omnino erui, quam in tuta turre obsideri, quod fit hic per gratiam, sed in futuro omnino fiet per gloriam. II ad Corinth i, 10 : De tantis periculis eripuit nos in quem speramus.

Et nota, quod tribulatio est toleranda patienter, quia circumdat ut spinae hortum ad defensionem, ut zona tunicam ad deambulationem, ut corona caput ad venerationem. Anima enim justi est hortus in quo seminatum est illud semen, de quo Luc. viii, 11 : Semen est verbum Dei. Ibi plantae virtutum, flores caelestium desideriorum, fructus bonorum operum, folia verborum honestorum : hortulani sunt praedicator et Baptista. I ad Corinth iii, 6 : Ego plantavi, Apollo rigavit. Non sufficit ergo Deo ut sit huic horto carnis maceria, sed adjunguntur spinae tribulationum. Cant. ii, 2 : Sicut Ulium inter spinas, sic amica mea inter filias. Item, corpus est vestimentum animae. Job, x, 11 : Pelle et carnibus vestisti me. Et ponderosum, Sap. IX, 15 : Corpus quod corrumpitur, aggravat animam. Et propter hoc angitur tribulationibus, ne impediat ambulantem. Job, XIX, 6 : Saltem nunc intelligite, quia Deus non aequo judicio afflixerit me, et flagellis meis me cinxerit. Luc. XII, 35 : Sint lumbi vestri praecincti. Item, honor magnus est animae assimilari Christo, qui coro- nam spineam portavit in capite . Et propter hoc et ipsa coronatur tribulatione. Isa. XXII, 18 : Coronans coronabit te tribulatione.

" Intellectum tibi dabo. " Hic subjungitur responsio Dei : et dicuntur duo, quae promittit. Primo, illuminatio intellectus. Secundo, confirmatio affectus, ibi, "In via hac qua gradieris. "

In prima duo. Primo, promittit illuminationem ad credenda. Secundo, ad agenda, ibi, " Et instruam te. "