MARSORUM 4)11

Bouix De capitulis pag. 73, agens de praerogativis digni- tatum , tradit : « Etiam ubi non sunt de capitulo, antece- dunt canonicos tum in choro, tum in aliis actibus extra ca- pitulum (Card. de Luca. De praeem. diseurs. 19, n. 11). Si sint de capitulo praecedunt etiam in actibus capitula- ribus ».

Eruditi adlaborant in perquirendam rationem historicam huius specialis constitutionis dignitatum relate ad capitula cathedralia et diversi diversa referunt, uti videre est apud Thomassinum De veteri et nova discipl. P. 1 lib. 3 c. 70. Verum haec ratio, uno vel alio tramite, derivare non potest nisi ab eorum conditione iuridica. Iamvero iure Decretalium et ex munere ordinario dignitatibus competebat iurisdictio in universam dioecesim, ut explicat Barbosa De canonicis cap. 4 n. 14 seq., quippe dignitates explebant munia quae postea demandata sunt Vicario generali. Proinde dignitates non secus ac Episcopus, iure ordinario et ex officio suo, ad- haerebat Ecclesiae Cathedrali et partem habebant potiorem, post Episcopum, in sacris functionibus, quamvis capituli pars non essent.

Postquam dignitates effectae sunt ventosae, titulus sine re, magni nominis umbrae, uti passim appellantur in foro, ut aliquod sustentaculum invenirent propriae existentiae , facile habuerunt perfugium in capitula cathedralia, quae ti- tulo dignitatum honestata sunt. Quare vehementer lauda- bilis est consuetudo diu inolita in Italia ut huiusmodi di- gnitates accenseantur canonicis et capitulo comprehendantur. Ad rem haec advertit Bouix I. c. p. 59: « Dignitates qui- dem admitti in gremium capituli decet valde, et honorifi- cum est capitulo nedum noxium ». Hoc sane in praesentia- rum magnopere efflagitat Archidiaconus qui in votis habet, suam operam praebere et in hoc incumbere ut capituli di- sciplina firmiter observetur et decor in dies augescat.

Modo aliquid disserendum est de legato Ricciotti. In primis videtur dubitari non posse, prouti asserunt etiam quatuor Canonici, quorum animadversiones modo retulimus,