N.17

Deinde cum dicit, apud, ostendit bonorum fructuositatem quantum ad opera. In operibus autem duo ostenduntur. Et primo eorum prosperitas.

Secundo eorum reparatio, ibi, cum ceciderit. Sed quia prosperitas est ex electione dei, primo ostenditur quod est ex parte dei diligentis. Secundo, quod est ex parte hominis dilecti, ibi, et viam ejus volet.

Dicit ergo, apud dominum gressus hominis dirigentur, idest a deo processus hominis dirigetur quod homo directe intendat in finem ultimum.

Hoc enim non est homini a se: Hier. 10: non est hominis via ejus, nec viri est ut ambulet et dirigat gressus suos; sed est a deo: Prov. 10: hominis est animum praeparare, et domini gubernare linguam: omnes viae hominum patent oculis ejus: psalm. 16: perfice gressus meos in semitis tuis, ut non moveantur vestigia mea. Dirigit autem deus gressus hominis in via veritatis cognoscendae, ut non labatur in errorem: psalm. 24: dirige me in veritate tua, et doce me etc.. Item in via justitiae ut declinet a malo et faciat bonum: psalm. 26: dirige me in semitam rectam etc.. Quantum ad secundum dicit, et viam ejus volet. Hoc dupliciter potest intelligi: ut dicatur primo: et homo directus a deo volet viam ejus, scilicet dei; quasi dicat: deus sic dirigit hominem quod non cogit eum, sed facit eum recte et eligere bonum, et id quod est dei. Phil. 2: qui operatur in nobis et velle et perficere. Vel aliter. Et dominus volet, idest acceptabit et remunerabit viam ejus, idest bona opera nostra: Prov. 4: quae a dextris sunt novit dominus. Consequenter cum dicit, cum ceciderit, ostendit bonorum in operibus infructuositatem, quantum ad eorum reparationem: et circa hoc duo facit. Primo enim ponit ipsam reparationem.

Secundo ipsius causam assignat et rationem, ibi, quia dominus supponit manum suam.

Dicit ergo, cum ceciderit. Directio viatoris sic est, ut aliquando cadat: sed comprehensoris est non cadere. Viator tamen etsi forte ceciderit, deus reparat eum: et hoc est quod dicit, non collidetur. Hoc autem potest intelligi de secundo casu, scilicet temporalis adversitatis: 2 Reg. 1: quomodo ceciderunt fortes, nolite annunciare in Geth etc.. Et sic justus si cadit non collidetur, quia patienter sustinet: jac. 1: patientia opus perfectum habet etc.. Sed peccator dum cadit colliditur, quia impatiens est. Vel de casu venialis peccati, quia nullus est qui tale peccatum non committat aliquando: jac. 3: in multis offendimus omnes. Et sic sensus est. Si ceciderit hoc casu, non collidetur, ut mortaliter peccet; unde dicitur Prov. 24: septies in die cadit justus, et resurgit.

Quod si referatur ad casum peccati mortalis, quo aliquando justus cadit, ut David per adulterium et homicidium, et sicut Petrus negando christum; sic peccatores ex casu colliduntur, dum desperati nolunt ad poenitentiam redire. Unde Eph. 4: desperantes semetipsos tradiderunt etc.. 2 Cor. 12: lugeam multos ex his, qui ante peccaverunt, et non egerunt poenitentiam etc.. Sed justus non colliditur per desperationem, sed redit ad poenitentiam: unde David dicit, peccavi domino: et dictum est ei, 2 Reg. 12: dominus transtulit peccatum tuum. Item Petrus flevit amare, Matth. 26.

Mich. 7: non laeteris inimica mea, quia cecidi, consurgam. Ratio autem quod non colliditur, est, quia dominus supponit manum suam, scilicet gratiae confortantis eum: Ezech. 13: manus domini erat mecum confortans me: Ps. 138: et tenebit me dextera tua.