426 EX S. C. RITUUM

et in gloriam Dei pauperumve utilitatem verterent. At conatus quasi remunerationis gratia, Dei Servam in suam sententiam per- trahere, quoties id tentavit, toties vehementer repugnantem inve- nit; ita ut tandem dixerit, quoniam nec Presbyter Sororem nec Soror Presbyterum movere de sententia posset, satius iam fore nullum de similibus rebus verbum addere ".

Ceterum, pluries aggressi sunt Iansenistae labefaetare eius in catholica fide constantiam, minis, conviciis, pollicitationibus: Dei Famula autem, quamquam ita se suae res habebant, ut omnium ope indigeret, maluit multorum hominum amicitia subsidiisque ca- rere, quam debitum Ecclesiae docenti obsequium mentis detrectare. u Nulla unquam fortasse religiosa familia magis fuit deceptionis errorisque periculis exposita quam Providentiae Domus; talis au- tem Antistitae opera, nulla fuit, in qua catholicae fidei puritas sit sanctius conservata ". Merito igitur Scriptor eius vitae singulari- bus laudibus effert D. S. fidem, quam tamquam perfectum exem- plar proponit.

Huius autem vivae fidei studium praeclare indicabant sermo- nes illi, quos Dei Famula ad Sorores de rebus ad Religionem spe- ctantibus identidem habebat. Quo enim callidius instabant errorum satores, propiusque aberant, eo vigilantius excubabat prudens Mo- deratrix ut inimicas fidei machinationés perderet et in Apostolicae Sedis obedientia magis magisque suas Sorores consolidaret.

Quid porro dicamus de instituta a S. D. Congregatione, quae vere appellari possit perpetuum quoddam eius admirabilis fidei monumentum? Quippe fides in Eum, qui ait : u Nolite solliciti esse dicentes: quid manducabimus aut quid bibemus, aut quo operie- mur t Haec enim omnia gentes inquirunt. Scit enim Pater vester quia his omnibus indigetis. Quaerite primunt regnum Dei, et iu- stitiam eius; et haec omnia adicientur vobis " haec, inquimus, fides fuit velut anima Instituti, eaque sublata ipsum tollebatur In- stitutum. Recte Testis LXIV : " Congregationem, non secus ac vi- tam suam, in fide fundavit ". Testis autem VII: " Ab omnibus de- relicta, saepius contemptui habita, ipsis adversantibus praesulibus, arctius Christo Deo adhaerebat, ad eumque clamabat: confirma et tuer e hoc, Domine, quod operatus es!n. Igitur usque ad exitum vitae continuavit opus, sola fide subnixa. Finis D. S. hic erat, ser- vire Christo in persona pauperum. Haec formula usurpari a So- roribus adhuc solet.

Praeterea cum * maximae fidei signum sit maxima et non ces-